Startpagina is 20e-eeuws, maar groeit

Deze week verloor Startpagina De Telegraaf als adverteerder. Raakt Startpagina uit de tijd in het web 2.0 tijdperk?

Begin deze week stopte De Telegraaf met de betaalde links op Startpagina. De prijs was te hoog, zo werd gemeld, voor het verkeer dat het opleverde.

Hoe hard komt die klap aan bij Startpagina? Lopen de belangstelling, en dus de inkomsten van Startpagina nu terug? Dat is niet het geval, zegt operationeel directeur Gert Jaap Schoppink van Startpagina: "Er is met de Telegraaf niet gesproken over de prijs. Er is niet onderhandeld. De Telegraaf liet weten dat ze er om strategische redenen mee stopt bij Startpagina."

De Telegraaf maakte onlangs, tijdens het uitgeverscongres, bekend dat ze online met haar niet minder dan 60 titels variërend van Habbo Hotel tot Speurders.nl nu circa 50 procent van de Nederlandse bevolking van 13 jaar en ouder bereikt. De Telegraaf kan dus in het eigen netwerk goedkoper en effectief reclame maken. Bovendien spekt ze met advertenties bij Ilse Media de kas van een grote concurrent op internet, wat anno 2007 met groter wordende uitgeversnetten minder en minder zal voorkomen.

Schommelend bereik

Volgens Schoppink van Ilse is de prijsontwikkeling van de betaalde links op Startpagina – die nog altijd niet als advertenties herkenbaar zijn voor het publiek – 'redelijk stabiel'. Dat komt ook omdat het bezoek aan Startpagina niet dalende is: "Met 122 miljoen views op Startpagina.nl in mei 2007 was de groei nog 12 procent ten opzichte van mei 2006. Ook in juni 2007 was het bezoek hoger dan in juni 2006. Al is de hoge groei van de afgelopen jaren wel afgevlakt, maar dat is het gevolg van minder groei van internetpenetratie in Nederland."

Volgens de Stichting Internetreclame Stir was het bereik van Startpagina in mei 2006 nog 46 procent, in juni 2006 nog 44,6 procent en in mei 2007 gedaald tot 37,3 procent. Daarbij zij aangetekend dat het bereik van de concurrentie nog meer is afgenomen. Een reden om nog wat Stir-cijfers erbij te halen: in februari 2007 was het bereik 35,6 procent, in november 2006 nog 32,6 procent. Dus na een daling is het bereik weer stijgende. Stir-metingen veranderen overigens in de loop der tijd. Startpagina komt er daarmee rekening houdend ook goed uit.

Het aantal bezoéken aan Startpagina dat de Stir sinds een klein jaar meet, in plaats van voorheen het aantal pageviews, bedroeg in:

• November 2006: 68 miljoen
• Februari 2007: 80 miljoen
• Mei 2007: 92 miljoen

Kortom, er is een behoorlijke stijgende lijn bij Startpagina. In het geheel lijkt het erop dat Ilse Media binnen het eigen netwerk steeds meer een versterkend effect kan noteren van interne doorverwijzingen.

De vierde kolom

Ilse Media begon in eigen beheer, dus zonder afhankelijk te zijn van derden zoals bij de dochterpagina's, ook met overzichtspagina's (Overzicht.nl). Hierop zijn tenminste twee van de drie kolommen met links betaald. Echt aangeslagen is dat niet. Schoppink: "Wij zijn overigens wel tevreden over de aantallen: er zit iets meer stijging in dan bij de traditionele Startpagina's: 2,5 miljoen bezoekers in mei 2006 tot 3 miljoen in mei 2007.

Startpagina lijkt meer het statische web 1.0, iets van de twintigste eeuw. Dat laatste geeft Schoppink toe: "Ja, Startpagina komt voort uit de vorige eeuw, maar zijn kracht is in de 21ste eeuw nog niet uitgewerkt. De sterke punten zijn de rust en duidelijkheid. We hebben dus nooit een hele nieuwe vorm ingevoerd maar Startpagina een vertrouwd anker gelaten."

De vernieuwing kwam in de vorm van een aanvulling met een 'vierde kolom' die plaats moet bieden aan wat meer interactiviteit. Daarin staan actuele zaken als weer en verkeer, maar bezoekers kunnen er ook hun persoonlijke links inzetten. Een zoekvenster naar producten biedt de link naar het door Ilse Media overgenomen Kieskeurig en er is een vakje met links naar zusje Web-log.nl.

Meer privé en commerciële interactie

In 2002 begon Startpagina met het uitbrengen van nieuwsbrieven door Dochterpagina's over hun onderwerp. Daar maken nu ongeveer de helft van de totaal 5.400 dochterpagina's gebruik van. Schoppink: “Er worden  inmiddels 7 miljoen nieuwsbrieven per jaar verstuurd, een heel behoorlijk aantal. Ook opent dit nieuwe commerciële mogelijkheden met reclame."

Wie nu kiest voor een nieuwsbrief krijgt die gratis als de persoonlijke gegevens gebruikt mogen worden voor reclame, of betaalt 10 euro als daar bezwaar tegen bestaat. Op die manier verwerft Startpagina de nodige data die commercieel belangrijk zijn, tenzij de abonnee bijvoorbeeld de gegevens van (zusteruitgave) Donald Duck in Duckstad invult .

En er zijn nu ook discussiegroepen en handelssites met rubrieksadvertenties, in een poging een bres te slaan in de hegemonie van Marktplaats en Speurders op dit terrein. "Het is niet onze intentie om een grootmacht als Marktplaats te verdrijven, maar het groeit gestaag sinds we er in het najaar mee begonnen. De prikborden bieden een platform aan mensen om te interageren over onderwerpen met gelijkgestemden. Maandelijks trekken de discussiegroepen miljoenen views en ook dit is nog steeds groeiende."

Dus niet alleen boogt De Telegraaf meer en meer op het eigen net, dat doet Ilse media ook zelf. Schoppink: "De kracht van Ilse Media zit in de verbanden die je kunt bieden tussen de verschillende sites. Zo plaatsen we vaak nieuwsberichten van Nu.nl door op andere sites.”

Spanningsveld

Dat Emerce nog eens terugkwam op de kwestie met een bloemlezing uit de reacties zinde Ilse media bepaald niet. Schoppink "Wat dient dat nog extra? Er staan veel anonieme reacties tussen en je weet niet welk belang daar achter zit."

Maar we vinden ze wel relevant en het ontlokte nog meer relevante reacties over het commercieel opereren van Startpagina. Schoppink: "De lifeline tussen Startpagina en de dochters is nog steeds heel hecht, zie bijvoorbeeld de nieuwsbrief aan de beheerders die wij sturen maar ook de jaarlijkse dochterdag die zeer druk bezocht wordt is hier een voorbeeld van.”

Over Startpagina heerst een commercieel ingestelde redactie. Schoppink spreekt liever van een "… spanningsveld. De redactie selecteert de links, bepaalt welke erop komen en heeft hier de laatste zeggenschap over. Sales draagt links die zij kunnen verkopen ter goedkeuring aan."

Dat lijkt een iets te florissante voorstelling van de praktijk. Er moet toch zo veel mogelijk verdiend worden. Schoppink: "Dat wel, maar op de lange termijn. Dus komt er geen link op Startpagina waar veel geld voor betaald wordt maar waar de redactie tegen is. Dat levert je misschien de korte termijn geld op, maar dan is het snel over en sluiten met Startpagina."

Hij schat dat 35 procent van de links nu betaald is. Dat zijn dus links naar sites die de redactie niet zou selecteren. Schoppink: "Dit klopt niet. Dit zijn links die de redactie op voordracht van Sales goedgekeurd heeft en die dus aan de redactionele toets hebben voldaan. Dit is een vereiste."

Selecteert de redactie die links wel zelfstandig, waarom zouden de websites dan een rekening accepteren? Ofwel, De Telegraaf heeft misschien jarenlang voor niets betaald, of de redactie selecteert ook met commerciële overwegingen.

Schoppink verdedigt: "Een aantal links is uitwisselbaar qua relevantie en daarnaast is er sprake van schaarste op Startpagina. Bij gelijke geschiktheid komen de partijen die commercieel het meest interessant zijn als eerste in aanmerking en zij betalen ook graag voor het verkeer wat wij doorsturen. Er zijn maar een paar sites in Nederland die dermate relevant zijn voor het grote publiek dat wij ze niet willen missen. Of de Telegraaf.nl daar ook toe behoort, hou ik nog even in het midden."

Ondertussen blijft Telegraaf.nl momenteel wel een link houden op Startpagina, gezien de relevantie voor de doelgroep. Straks willen partijen met relevante links niet meer betalen. Schoppink: "Zie eerdere opmerkingen. Het is bovendien voor iedereen die ook maar iets met internet doet zeer gebruikelijk is om te betalen voor kwalitatief goed verkeer."