‘We hebben zóveel mooie successen in Nederland’

In restaurant De Rechtbank in Utrecht spreken we met Erik Huizer, CTO van SURFnet. Niet dat een rechterlijke uitspraak nodig is over Huizers werkgever, want de gebruikers en alle technisch experts in de wereld zijn er al lang uit: zijn bedrijf maakt zich schuldig aan het bedrijven van jaloersmakende topinnovatie. 

De haven van Rotterdam en Schiphol zijn Nederlands bekendste mainports. Maar de Nederlandse e-infrastructuur, waaronder de Amsterdam Internet Exchange en SURFnet, is een significante derde in dat rijtje. Sinds juli van dit jaar is Huizer er de CTO. Zijn bedrijf is dé internetprovider voor het hoger onderwijs in Nederland en beheerder van het onderzoeksnetwerk voor de wetenschap.

“De laatste jaren hebben vooral in het teken gestaan van meer bandbreedte, die inmiddels erg hoog is. We bouwen het vaste netwerk nu uit naar flexibiliteit met zaken als dedicated gigabitverbindingen en mobiel. In dat kader doen we nu proeven met LTE-netwerken met KPN en Tele2. Als we die netwerken aan de onderzoekers beschikbaar stellen, kunnen zij nieuwe dingen doen die tot dat moment niet mogelijk waren. En dus kunnen ze nieuwe onderzoeksresultaten behalen en kennis overdragen aan de industrie en het MKB via onderwijs.”

Buitenlandse instanties kijken likkebaardend naar Nederland, omdat SURFnet voor zijn klanten, die tevens aandeelhouder op afstand zijn, onafhankelijk opereert. Daarnaast zijn die aangesloten instellingen via de beste technologie in glasvezel met elkaar verbonden. Een doorvoersnelheid van tien Gbps via Ethernet is hier geen uitzondering. Dergelijke technologieën worden ook gebruikt om de data uit de deeltjesversneller van CERN of die van radiotelescoop LOFAR ter analyse over de wereld te verspreiden. Veel van dat verkeer verlaat via internetknooppunt AMS-IX, ook een initiatief van SURFnet, ons land.

Eduroam

Innovatie is volgens Huizer niet iets wat zich in checklists laat vangen. “We zetten een visie neer van wat de techniek volgens ons moet doen. Dat is enerzijds gebaseerd op kennis uit de laboratoria van de leveranciers, anderzijds op informatie uit fora als het IETF. In drie van de tien gevallen kies je fout. Daarom is het van belang dat we continu in contact blijven met de gebruiker en er niet wars van zijn terug te komen op beslissingen als de gebruiker onze keuze niet adopteert.”

Huizers team in Utrecht werkt nu veel aan ‘application level roaming’ in de mobiele context; de student, docent, medewerker en onderzoeker van de toekomst moet ongeacht het type mobiele netwerk ongestoord kunnen werken. “Als je internettoepassing op 3G of LTE draait en je komt binnen WiFi-bereik, dan moet je naadloos kunnen overschakelen naar WiFi zonder dat je de app moet sluiten. Je wilt zo ook zoveel mogelijk verkeer afhandelen, omdat dat sneller en goedkoper is. Een leuk detail daarbij is dat we ooit hebben bedacht dat het handig is om WiFi-netwerken bij verschillende instellingen aan elkaar open te stellen.” Iemand uit Groningen kan zijn laptop bij de Universiteit Maastricht openen en daar automatisch met zijn RUG-account doorwerken. “Dat principe hebben we internationaal uitgedragen. Dit systeem, Eduroam genaamd, is van ons en wordt dagelijks wereldwijd door 21 miljoen mensen gebruikt.”

Een ander – nieuw – systeem heet SURFconext en is een integrator voor clouddiensten. Huizer: “We sluiten leveranciers van clouddiensten direct aan op Netherlight”, een variant op de AMS-IX, maar enkel voor supersnelle glasvezelverbindingen, “zodat de onderwijsinstellingen hun eigen pakket aan clouddiensten kunnen samenstellen. Dat kan om eenvoudige zaken als Google Docs of Microsoft Office365 gaan, maar net zo goed om tijdelijke behoefte aan enorme opslaghoeveelheden. Vanwege dit soort ontwikkelingen denkt Huizer dat traditionele rekencentra bij universiteiten uiteindelijk helemaal zullen verdwijnen. “Hun rol transformeert naar die van een deskundige inkooporganisatie.”

Kickstart

De Utrechtse professor signaleert ook problemen aan de horizon. Tijdens een recente ICANN-bijeenkomst schrok hij van de snelheid waarmee botnets de mondiale digitale infrastructuur beginnen te bedreigen. Ook de stand van het onderwijs baart hem zorgen. “Nederland moet veel aan opleidingen doen. Het gaat slecht met Bèta-opleidingen. De toevoer van technisch geschoolde mensen droogt op, ook bij ons. Er zijn genoeg kundige mensen in het buitenland, maar Nederland heeft niet de mensen om zich van hen te onderscheiden. Ze zijn er eenvoudigweg niet. En je wilt niet afhankelijk zijn van anderen om je eigen zaken draaiend te houden, laat staan om voorop te lopen qua innovatie.”

In het verleden was Huizer vanuit SURFnet al actief betrokken bij de kennisoverdracht van hoogwaardige techniek aan het bedrijfsleven. Hij hoopt dat weer te kunnen doen om de Nederlandse economie vooruit te helpen. “Ik zou vaker willen participeren in projecten uit het topsectorenbeleid van de overheid om samen met universiteiten, de industrie en het MKB nieuwe zaken te ontwikkelen. We willen onze ICT-kennis graag overdragen en niet per se profiteren van de topsectorensubsidies.” De inkomsten zijn al gedekt vanuit de onderwijs- en onderzoeksklanten. “Ik kan me voorstellen dat we ondernemers een kickstart kunnen geven bij het bouwen van hun bedrijf. We hebben veel kennis waar bedrijven van kunnen leren. ICT, clouddiensten, federated identity.”

Het belangrijkste wat Nederland wellicht ontbeert, zijn rolmodellen. “Toen ik ging studeren, werden alle grote bedrijven bestuurd door ingenieurs: KPN, AKZO, Unilever. Dat was voor mij toen het rolmodel. Nu staan er juristen, bedrijfskundigen en financieel specialisten aan het roer. Ik pleit niet voor een monocultuur, want dat is niet handig. Maar wel voor een gezonde mix waar ook technologie toe behoort. Multidisciplinair werken en creativiteit, dat is waar Nederland goed in is. We hebben zóveel mooie successen in Nederland. Dat moeten we meer laten zien.”

• Foto Ernst Seaber (c)