Speerpunten van het ACM-toezicht op de digitale economie in 2025

Manon Leijten, bestuurslid van de ACM: “We zijn inmiddels officieel bevoegd om te handhaven op diverse digitale wetten. Dat betekent dat we echt kunnen gaan bouwen aan een veilige en eerlijke digitale economie. Dat vraagt om nauwe samenwerking met nationale en internationale partners, duidelijke beleidskeuzes en een scherpe focus op maatschappelijke vraagstukken. Alleen zo kunnen we effectief toezicht houden in een digitale wereld die razendsnel verandert. We geven onder andere prioriteit aan de bescherming van minderjarigen tegen online misbruik en misleiding. Ook gaan we fors inzetten op voorlichting en handhaving richting webhosters. Daar zijn er veel van in Nederland en zij kunnen én moeten meer doen om de verspreiding van illegale inhoud tegen te gaan.”

De ACM is onlangs bevoegd geworden om toezicht te houden op een aantal nieuwe Europese wetten. Onder andere de Platform-to-Business Verordening, de Digital Services Act en de Digital Markets Act. In navolging op dit nieuwe toezicht doet de toezichthouder verschillende onderzoeken. Zo rondt de ACM in 2025 een onderzoek af naar een specifiek online platform dat mogelijk in Nederland misbruik maakt van haar machtspositie. Ook start onder andere een onderzoek naar een softwarebedrijf dat mogelijk misbruik maakt van de economische machtspositie.

De ACM werkt samen met de Europese Commissie en andere Europese toezichthouders aan de implementatie van de Data Act. Deze verordening geeft gebruikers meer rechten als het gaat om overstappen en het gebruik van clouddiensten van meerdere cloudaanbieders. Ook werkt de ACM onder andere aan voorlichting voor gebruikers om hen te wijzen op hun rechten ten aanzien van overstappen en gecombineerd gebruik van clouddiensten.

In 2025 focust de ACM zich op handhaving tegen online misleiding. Bijvoorbeeld bij bedrijven die nepreviews gebruiken om de kwaliteit van hun producten of diensten beter te laten lijken dan ze werkelijk zijn. Ook kijkt de ACM naar bedrijven die zogenoemde deceptive designs of dark patterns inzetten. Deze technieken sturen gebruikers op zo’n manier dat ze andere keuzes maken dan wanneer ze volledig geïnformeerd zouden zijn. De ACM kijkt daarbij ook naar de impact van deze praktijken op de gezondheid van kinderen.

Nederland kent een grote hostingsector. De ACM onderzoekt en treedt indien nodig handhavend op tegen webhosters die hun verantwoordelijkheid niet nemen met betrekking tot het tegengaan van illegale inhoud. Daarnaast controleert de ACM proactief of online platforms op grond van de DSA-regels eenvoudig beschikbare algemene voorwaarden hebben, en spreekt hen daar waar nodig op aan. Ook start de ACM een onderzoek naar computergestuurde consumentenprijzen. Ontwikkelingen in technologie en beschikbaarheid van online data hebben ertoe geleid dat prijzen steeds vaker worden bepaald door algoritmes in plaats van door werknemers van bedrijven. Prijzen reageren daarmee sneller op vraag en aanbod. Voor mensen en bedrijven is dit niet altijd zichtbaar. Daarom voert de ACM een marktonderzoek uit in een specifieke sector om meer inzicht te krijgen in het gebruik en de potentiële schade van algoritmische prijsstelling.

De nieuwe Europese Data Act geeft consumenten en bedrijven die – door het gebruik van slimme apparaten – data genereren zelf toegang tot deze data en de mogelijkheid deze data met derden te delen zodat deze (her)gebruikt kan worden. Door databemiddelingsdiensten en data-altruïstische organisaties te registreren krijgen gebruikers de zekerheid dat er controle is op data en dat deze data veilig zijn. De ACM komt in 2025 met een leidraad waarin fabrikanten en andere datahouders worden geïnformeerd over de nieuwe rechten en plichten bij het delen van data.

Digitale diensten en online omgevingen overstijgen landsgrenzen en ontwikkelen zich razendsnel. Daarom wordt nauw samengewerkt met andere Nederlandse toezichthouders, met toezichthouders uit andere lidstaten en met de Europese Commissie. Zo is de ACM initiatiefnemer en voorzitter van het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT), waar nog 11 Nederlandse toezichthouders aan deelnemen. Ook neemt de ACM deel aan verschillende internationale samenwerkingsverbanden op Europees niveau.

Download de Focus op digitale economie op de website van de ACM.