Open source versus SaaS: De toekomst wint altijd

Adobe heeft zijn ambitie om een player op de commercemarkt te worden nooit onder stoelen of banken gestoken dus de overname van Magento kwam niet uit de lucht vallen. Toch zette de powergrab van Adobe iedereen aan het denken, niet alleen de 250.000 bedrijven die op Magento draaien.

Heeft open source wel een toekomst in e-commerce?

E-commercepartijen hebben de laatste jaren alles op alles gezet om Software as a Service (SaaS) op te bouwen als een aantrekkelijk en eigenlijk onontkoombaar alternatief voor open source. Adobe heeft dat haarscherp aan zien komen. Het bedrijf zit al een tijdje in de cloud met grote namen zoals InDesign en Photoshop en wil nu zijn SaaS-ervaring gebruiken om marktaandeel te winnen in e-commerce.

Verrassend veel kleine tot middelgrote B2B- en B2C-webshops draaien op open source; in 2015 had Magento een derde van de e-commercemarkt, en dat is wel begrijpelijk. Bedrijven met e-commerce-ambities wilden snel aan de slag en open source leek een praktische en vooral goedkopere road to market – een misvatting, zoals zal blijken. Wel was het zo dat de e-commerce leveranciers zich niet goed inleefde bij wat het B2B segment nodig had; met hun saaie templates waren hun platformen in feite veel minder agile dan open source.

Maar dat was toen. Met SaaS zijn we nu een flink stuk verder. Er wordt veel meer aan design gedaan, en de prijsstructuur is veel flexibeler. Je hoeft je geen zorgen te maken over updates en doorontwikkeling: die gebeuren automatisch zonder lastige migraties en torenhoge kosten. Met SaaS heb je een quicker road to market en je innoveert ook veel sneller. De standaard is geen keurslijf maar integendeel juist heel flexibiel en dat betekent geen of bijna geen maatwerk. In open source moet veel meer worden gesleuteld en dat staat toekomstige migraties in de weg.

Zo zie je: opeens is open source ouderwets, en beginnen de mythen rondom open source af te brokkelen.

Open source: de mythen

1. Het is gratis

Soms wel ja. Meer dan 75 miljoen websites staan op WordPress, en dat kost geen cent. Een nadeel is wel dat je blog er hetzelfde uitziet als die miljoenen andere blogs, dus zal je snel geneigd zijn om vijftig of 75 euro neer te tellen voor een theme. B2B en B2C moeten zich natuurlijk op allerlei manieren onderscheiden en dat kan best in open source. Zo gezegd, zo gedaan: je mag met die code doen wat je wilt.

Maar als je aan een e-commerceplatform toe bent heb je geen tijd en geen zin om code te schrijven dus huur je een developer. En als het platform eenmaal live is krijg je het hopelijk heel druk met marketing, de verkoop en het afhandelen van orders. Voor het beheer van het platform heb je toch je implementatiepartner? Dat kan best goed gaan, maar gratis is ‘t niet.

2. Het online forum is de beste customer support

Als er echt iets misgaat heb je weinig aan al die handige wenken van 250.000 andere Magento-gebruikers; het probleem moet zo gauw mogelijk worden opgelost, en het liefst meteen. Kan je technologypartner dat aan?

3. We hebben controle

In de praktijk komt daar weinig van terecht, vooral als het platform al een paar jaren draait. Tegen die tijd staat het back-end zo bol van allerlei updates, plug-ins, connectors, aanpassingen en uitbreidingen dat het feitelijk in handen is van de technology partner die het heeft gebouwd, of opgebouwd.

Als je op Magento zit heb je niet eens de illusie van controle. Het bedrijf bevestigde onlangs dat support voor Magento 1.0 in juni 2020 zal worden gestopt. Dat betekent dat de code en het platform heel snel zullen verouderen, en je e-commerce business vastloopt. Als je per se bij Magento wilt blijven en vasthoudt aan open source, dan kun je overschakelen naar Magento 2.0, maar zo eenvoudig is dat niet. Gelukkig staan er Magento 2.0 “migration specialists” klaar om je te helpen. Ook Adobe doet mee, en stelt voor dat je ‘pijnloos’ overstapt naar Magento’s SaaS platform, die ook nog eens “best-of-breed” is. Het kan niet op.

Wees op je hoede. Ik wil niet al te cynisch zijn, maar zou het kunnen dat Adobe na een jaar de kosten flink verhoogt? Zo ging het toch ook met Adobe Cloud?

En zo komen wij uit bij vendor lock-in, de Grote Boze Wolf voor bedrijven die overwegen om over te schakelen naar SaaS. Is hun angst gerechtvaardigd?

4. ‘Ik wil vendor lock-in voorkomen’

In de praktijk lukt dat niet. Als je op open source zit zul je in de meeste gevallen moeten samenwerken met een specialist die je platform ontwikkelt en beheert. Je hebt niets aan een code die niets kost als je die code slecht begrijpt. Je kan je ook afvragen: als ik de code van ons platform niet beheer ben ik dan nog de owner van dat platform? “Ik kan toch van partner wisselen?” is het weerwoord. Klopt, maar de kans is groot dat je dan helemaal opnieuw zult moeten beginnen want een platform is niet zoiets als een paar schaatsen die je uit kunt lenen.

En wat is ingewikkelder of tijdrovender: een nieuwe partner kiezen of de juiste SaaS? De angst voor vendor lock-in is niet onbillijk, omdat er sprake zal zijn van lock-in wat je ook doet. Daarom is vendor lock-in eigenlijk een schijnprobleem. Je zou het om moeten draaien: van welke SaaS provider ben ik het best in mijn eigen belang afhankelijk?

SaaS is de toekomst

Het gaat er niet om dat het misschien lastig is om juiste SaaS provider te kiezen. De boodschap is: SaaS is nu de enige keuze. De ervaring met Magento 2.x is wel een heel duidelijk teken dat zelfs de open source operators het wel voor gezien houden.

open source heeft zijn ideologische wortels in de jaren zestig, toen academici het internet ‘uit vonden’. Als commercieel haalbaar idee is het achterhaald zoals de meeste B2B- en B2C-leveranciers nu wel beseffen. De verwachtingen van consumenten veranderen bijna net zo snel als de technologie waarmee ze je producten zoeken, evalueren en kopen. Alleen SaaS  is wendbaar genoeg om die evolutie bij te houden.

Is SaaS duurder dan open source? Die vraag is niet langer relevant. Een oplossing die niet effectief is, kan ook niet kosteneffectief zijn.