EU stemt in met richtlijn Verweesde werken

Het Europees parlement heeft met grote meerderheid voor het Richtlijnvoorstel Verweesde Werken gestemd. Dat meldt SOLV Advocaten. Werken waarvan de rechthebbenden onbekend of onvindbaar zijn, vormen een wereldwijd obstakel voor de digitalisering van cultureel erfgoed.

Het online ter beschikking stellen van auteursrechtelijk beschermde werken is op dit moment niet toegestaan zonder voorafgaande goedkeuring.

De Europese Commissie kwam vorig jaar met een voorstel voor een Richtlijn inzake bepaalde toegestane gebruikswijzen van verweesde werken (de Richtlijn Verweesde Werken). De belangrijkste bepaling is dat een onbekend werk de status ‘verweesd’ kan krijgen als een zorgvuldige zoektocht door bibliotheken, onderwijsinstellingen, musea, archieven, instituten voor cinematografisch erfgoed en publieke omroeporganisaties heeft plaatsgevonden.

En dat onderzoek mag plaatsvinden in de lidstaat waar het werk voor het eerst is gepubliceerd. Het werk in kwestie wordt dan in de hele EU als verweesd werk beschouwd. Mocht de auteur of maker zich alsnog melden dan kan hij met terugwerkende kracht een billijke vergoeding eisen, met dien verstande dat erfgoedinstellingen onder de richtlijn niet hoeven te vrezen voor extreem hoge schadeclaims.

Een aantal Nederlandse Erfgoedinstellingen vindt dat richtlijn geen oplossing biedt voor  omvangrijke collecties. Voor grootschalige digitaliseringsprojecten is een voorafgaande zoektocht per werk immers veelal niet haalbaar. Daarom moet de richtlijn volgens hen collectieve licentiemodellen toestaan.