Hands-on: Surface Laptop

Je kunt merken dat er tegenwoordig een frisse wind waait door de burelen van Microsoft. Het bedrijf dat zijn software steeds vaker migreert naar de cloud, maar er ook niet meer voor terugschrikt om eigen tablets en laptops te maken. Mooie hardware bovendien, die ongetwijfeld de aandacht van Apples Jonathan Ive moet hebben getrokken.

Neem de Surface Laptop, het eerste eigen notebook van Microsoft, en een regelrechte concurrent van Apples MacBook. Mooi afgewerkt in magnesium, met een prettig toetsenbord en een helder scherm. Met luidsprekers die onder het toetsenbord verstopt zitten en een prima geluid geven.

Voor de duidelijkheid: de Surface Laptop is geen Surface Book, waarvan het scherm ook los als tablet is te gebruiken, maar hij heeft wel een aanraakscherm. Of je dat in de praktijk veel gaat gebruiken is de vraag, onze vingers gingen eerlijk gezegd zelden naar het scherm. Al was het maar omdat er een toetsenbord tussenzit.

Qua design is deze eerste laptop van Microsoft zonder meer geslaagd. Een tikkeltje zwaar, maar daar valt mee te leven. Wel maken we ons (net als veel andere reviewers) zorgen over het alcantara, waarmee het binnenwerk is bekleed. Deze stof wordt veel gebruikt voor bekleding van meubels, maar ook autostoelen van bepaalde merken.

Of dat mooi schoon blijft, na intensief gebruik of een ongelukje met een kop koffie weten we niet. Microsoft adviseert om het alcantara iedere maand met een vochtig doekje en een beetje handzeep af te nemen. Dat klinkt niet erg geruststellend, maar de vuiltest moest helaas worden overgeslagen. Volgens enkele testen op internet is de stof waterbestendig, maar wanneer je koffievlekken niet meteen verwijdert, blijven ze wel zitten.

Qua poorten houdt de laptop helaas niet over: meer dan een minidisplayport en USB 3.0 is er niet, al is dat altijd nog beter dan bij de goedkoopste MacBook, die maar een enkele USB-C poort heeft. Microsoft komt nog met een verloopstekker voor een USB-C aansluiting, maar heeft bewust voor USB 3.0 gekozen omdat die nu nog alomtegenwoordig is. Overigens is een extra USB-poort aanwezig op de voeding, maar die moet je dan wel uit de tas halen.

Meest opvallend is dat de laptop is voorzien van Windows 10S, een normale versie van Windows, maar met een belangrijke restrictie: hij draait alleen software uit de Windows Store. Microsoft claimt dat 10S minder vatbaar is voor virussen en de belangrijkste markt is dan ook het onderwijs, waar het IT-onderhoud beperkt moet blijven.

Nu wordt Windows standaard geleverd met programma’s waar je best mee uit de voeten kunt, zoals Mail, de browser Microsoft Edge en een tekstverwerker en er zijn bovendien 700.000 programma’s te vinden in de Store. Ook een speciale Office versie is op Surface Laptop te gebruiken (in elk geval voor het einde van het jaar).

Maar een alternatieve browser als Firefox en Chrome (met bijbehorende extensies) vind je niet in de Store (op Opera na), programma’s voor snelle toegang tot bestanden zoals Dropbox, Box of Google Drive werken niet, net zomin als Adobes Photoshop (de professionele versie), en voor externe apparaten moeten de stuurprogramma’s in Windows zelf aanwezig zijn, want meegeleverde software voor printers en scanners is ook niet te installeren. In Windows 10S kun je verder geen alternatieve browser of standaard zoekmachine instellen. Je moet het doen met Bing.

Voor de meesten onder ons zal de 10S versie dan ook veel te beperkt zijn. Daarom biedt Microsoft gebruikers de optie om Windows 10 Pro te installeren. Dat is nu nog gratis, maar na 1 januari kost dat tachtig euro extra.

Op zich is er weinig aan te merken op de Surface Laptop. Het uitgeleende exemplaar met Core i5-7200U-processor, 8GB geheugen en een 256GB SSD reageerde vlot, werd soms wel snel warm, maar werkte verder prima.

Maar die versie kost dan ook 1449 euro. Het instapmodel met de dezelfde processor, 4GB geheugen en 128 GB opslag kost iets van 1100 euro. Zet je daar Windows Pro op, dan zouden de prestaties wel eens kunnen tegenvallen, in elk geval bij rekenintensieve programma’s.

De prijs bepaalt dan ook ons eindoordeel: Je betaalt een premium prijs voor een laptop met een gemankeerde versie van Windows. Een beetje Windows laptop van een ander merk – zonder restricties – is al te koop vanaf 500 euro.

Een meer realistische prijs voor het instapmodel zou iets van 800 euro zijn, maar kennelijk durft Microsoft concurrerende merken niet voor het hoofd te stoten. Dat zijn immers ook afnemers van Windows.

In het duurdere segment is er weer aardig wat concurrentie, met bovenal meer mogelijkheden.

Daar komt bij dat Windows 10S eigenlijk bedoeld is voor low-end laptops, maar dat is de Surface Laptop nou juist niet. Microsoft had wat ons betreft dan ook gewoon een aparte Surface Laptop-lijn voor de onderwijswereld moeten lanceren, al dan niet voor een lagere prijs, naast een normale serie. Dat schijnt overigens alsnog te gebeuren.

Het loont dus de moeite om even te wachten. In Nederland wordt het goedkoopste model bij sommige winkels nu al voor 100 euro minder aangeboden. Wacht zes maanden en de prijs zal ongetwijfeld verder omlaag gaan. Sowieso is de Surface Laptop op dit moment nog niet in alle kleuren te koop.

Maar laat er geen misverstand over bestaan: de Surface Laptop kan alleen maar beter worden. Een volgend instapmodel met 8GB geheugen en USB-C zou pas echt een aanrader zijn.