Lycos verliest zaak Pessers

Webportaal Lycos moet alsnog de identiteit prijsgegeven van een website-eigenaar die anoniem een postzegelhandelaar van onbehoorlijke praktijken berichtte. Dat heeft de Hoge Raad zojuist bepaald. Lycos wilde de gegevens alleen onthullen als er sprake was van evident onrechtmatige uitlatingen of strafbare feiten. De Hoge Raad heeft alle bezwaren van Lycos verworpen.

De postzegelhandelaar Bernard Pessers uit Tilburg – in het dagelijkse leven advocaat – wilde weten wie hem van de praktijken beschuldigde, maar Lycos weigerde de identiteit te onthullen, ook nadat de website was verwijderd. Daarop stapte Pessers naar de rechter, die Lycos dwong tot het afgeven van identiteitsgegevens. Toen bleek dat Lycos informatie had overlegd die door de websitehouder waren vervalst, stapte Pessers opnieuw naar de rechter . Ditmaal werd zijn verzoek afgewezen, maar in hoger beroep alsnog toegewezen. Het Hof Amsterdam bepaalde dat hoewel er geen sprake was van onrechtmatig handelen, Lycos toch verplicht is de gevraagde gegevens te verstrekken.

Lycos besloot de zaak vervolgens voor te laten komen bij de Hoge Raad. In zijn advies aan de Hoge Raad concludeerde de advocaat generaal eerder dit jaar dat er goede gronden zijn om in een aantal gevallen de internetaanbieder te verplichten om de anonimiteit van de abonnee ondergeschikt te maken aan de belangen van een gedupeerde.

Een van de belangrijkste bezwaren van Lycos was dat het bevel van het hof in strijd is met de Europese Richtlijn inzake elektronische handel. In die Richtlijn (die inmiddels ook in het Nederlandse Burgerlijk Wetboek is verwerkt) is onder meer geregeld dat een (hosting) provider voor opgeslagen informatie niet aansprakelijk is. Volgens de Hoge Raad regelt de Richtlijn echter niet het geval waar het hier om gaat: daarbij worden zogenoemde NAW-gegevens verstrekt aan iemand die meent dat hij door de informatie die op de gehoste website is geplaatst wordt is benadeeld. Een andere uitleg van de Richtlijn zou volgens de Hoge Raad ook ongewenst zijn, omdat anders veel benadeelden praktisch gesproken geen actie zouden kunnen ondernemen tegen eventuele onrechtmatige anonieme activiteiten.

Opmerkelijk is dat de Stichting BREIN de juridische kosten van Pessers heeft betaald omdat de organisatie belang heeft bij de uitspraak. “Ik denk dat het nu echt is afgelopen met anoniem muziek ruilen,” zegt Lycos advocaat C.O. Wenckebach. Volgens Wenckebach mag Pessers dan gewonnen hebben, de gewraakte gegevens zal hij niet krijgen. “Lycos heeft alleen de beschikking over gegevens die de websitehouder had vervalst.”

De uitspraak kan mogelijk gevolgen hebben voor websites waar anoniem kritiek wordt geleverd, bijvoorbeeld via gebruikersfora. Dat er grote risico’s zijn verbonden aan het met open vizier aan de kaak stellen van misstanden blijkt uit de zaak rond Ruud Rietveld, die al jaren vecht tegen zwendel van campingeigenaren. Begin november werd hij gedetineerd in de Grittenborgh in Hoogeveen, omdat hij weigert de publicaties op zijn website te verwijderen. Rietveld werd onlangs door het Gerechtshof in Amsterdam bij verstek veroordeeld tot een boete van 100.000 euro, maar weigert die te betalen.

De uitspraak van de Hoge Raad