Mashup economie

Met gratis digitale bakstenen van Google, Amazon en eBay zijn al ruim 1600 nieuwe webdiensten gebouwd.

‘Mishandeling en geweld op de Schoolstraat, gisteren 12:07 uur.’ En: ‘Afgelopen jaar vonden er in uw woonplaats 116 misdaden plaats. Sinds oktober 2005 werden er in totaal 452 misdaden gemeten.’ Zomaar een greep uit de meldingen van misdaden en misdrijven op Misdaadkaart.nl.

Eind oktober 2005 begon Robert Jan de Heer een website waarop alle delicten uit heel Nederland op een landkaart van Google Maps worden geplot. Maandelijks verwerkt de site rond de 100.000 unieke bezoekers. Per woonplaats, of deel daarvan, kunnen bezoekers zien welke ondeugdelijke praktijken er nu en i het verleden gemeld worden bij de politie.

Misdaadkaart.nl was een van de eerste zogeheten mashup-sites in Nederland. Deze sites onderscheiden zich van andere websites doordat ze doorlopend actueel zijn zonder handmatig onderhoud. Een mashup is een samenstelling van een of meerdere van elkaar gescheiden internetbronnen. Slimme programmeurs mengen verschillende bronnen tot een nieuwe site.

De Heer, werkend vanuit Zwitserland, gebruikt behalve dynamische gegenereerde informatie van Google Maps ook publieke informatie van de Nederlandse politie die hij vindt op politiesites, persberichten en informatie die hij via e-mail ontvangt. Een computerprogramma deduceert de plaats, datum, tijdstip en het delict en plakt die informatie op een Google-landkaart. Met advertenties in de marge van de misdaadkaarten genereert de ondernemer omzet.

Digitale bakstenen
Mashups behoren tot een nieuwe generatie webdiensten. Ze zijn veelal gebaseerd op informatie van gerenommeerde internetbedrijven. Ondernemers voegen daar iets aan toe om tot een eigen, nieuwe dienst te komen.

Misdaadkaart.nl, bijvoorbeeld, is dus gebaseerd op Google Maps, meer in het bijzonder op de application programming interface (api) van die dienst. Bedrijven die api’s publiceren geven externe programmeurs tot op zekere hoogte toegang tot de kern van hun webdienst. In het geval van de landkaartendienst kan iedereen met een eigen website een landkaart vullen met statische of dynamische informatie op basis van lengte- en breedtegraden. Behalve api’s kunnen ook rss-feeds gebruikt worden om mashups te maken.

Afgelopen jaren publiceerden verscheidene internetbedrijven api’s en rss-feeds waarmee consumenten en ontwikkelaars toegang krijgen tot dynamische informatie. Tot de voorlopers behoren Amazon, eBay, Google en Yahoo. eBay, bijvoorbeeld, stelt externe programmeurs hiermee in staat om software te maken voor bedrijven waarmee ze hun voorraden beheren, maar ook om geautomatiseerd producten uit hun catalogus aan te bieden op de veilingsite.

Op dezelfde wijze kan de Paypal-api gebruikt worden om een betaalmodule in webwinkels te verwerken. Webwinkels kunnen zodoende een kassa op hun site aanbieden, maar de afhandeling daarvan uitbesteden aan Paypal.

Vinton Cerf, mede-uitvinder van het tcp/ip-protocol (de technische basis van het internet) en tegenwoordig visionair bij Google, noemt mashups een van de boeiendste ontwikkelingen op het web van dit moment. Dat is niet verwonderlijk, want zijn werkgever publiceerde afgelopen twee jaar meer dan een dozijn api’s. Dat varieert van Google Maps tot internetkassa Checkout en van Calendar tot Google Base.

Onlangs verscheen het programmaatje Spanning Sync, waarmee Mac-gebruikers hun computeragenda met Google Calendar kunnen synchroniseren en vice versa. En met de api van AdWords kunnen mediabureaus en adverteerders hun eigen advertentiesysteem direct koppelen met Googles advertentiesysteem. Cerf onderkent dat het weggeven van virtuele bakstenen en goede documentatie tot verrassende digitale ‘gebouwen’ leidt.

Mashup-wedstrijd
Bedrijven en creatieve enthousiastelingen maken om verscheidene redenen mashups. Zo is er Flickrsudoku.com, een samentrekking van het populaire puzzelspel en fotosite Flickr. Op de site kan online Sudoku worden gespeeld. De gebruiker vult de cijfers 0 tot en met 9 in, met behulp van ‘gecijferde’ foto’s op Flickr.com. Foto-uploaders die hun afbeeldingen zo’n nummertag geven, zien hun beeld in het spel terugkeren.

De Nederlandse mashup LastTV is een samentrekking van muziekdienst Last.fm en videosite YouTube. Last.fm is een webdienst die gekoppeld kan worden aan de muziekbibliotheek iTunes. Op de site kunnen muziekliefhebbers tags aan hun muziek verbinden. Lasttv.net zoekt vervolgens videoclips van artiesten op YouTube bij de trefwoorden, waardoor een oneindig spelende webkloon van MTV ontstaat. De bedenkers, Alper Çugun en Eelke Dekker, wonnen met LastTV eind december 2006 de hoofdprijs bij een Nederlandse mashup-wedstrijd van TU Delft, Microsoft, Auxilium en Netic.

Maar niet alle mashups zijn er voor entertainment, er zijn ook slimme bedrijfskundige webcombinaties. AppExchange.com is bijvoorbeeld een bedrijfskritische webdienst. De site is ontwikkeld onder auspiciën van het Amerikaanse crm-bedrijf Salesforce.

AppExchange laat de Salesforce-diensten direct combineren met bijvoorbeeld eBay-verkopen, maar gebruikers kunnen er ook verkoopinformatie combineren met datamining-gegevens van Jigsaw, leads opvolgen of sollicitatieprocedures binnen het bedrijf in kaart brengen.

De site biedt momenteel toegang tot 210 mashups voor het bedrijfsleven. Bedrijven kunnen de mashups tegen betaling gebruiken.
BT, voorheen British Telecom, schrijft samen met Microsoft een mashup-wedstrijd uit die louter gericht is op de zakelijke markt. De wedstrijd begon op 6 maart.

Programmeurs worden uitgedaagd. Ben Verwaayen, topman van BT, zei tijdens het 3GSM-congres in Barcelona tegen Emerce: “Het gaat niet meer om de technologie, maar om wat je ermee kunt. Daarom schrijven we deze wedstrijd uit met Microsoft.

Programmeurs kunnen op basis van Microsoft-technologie nieuwe applicaties maken, zaken waar we als bedrijven wellicht nooit aan zouden denken. Voor Microsoft levert dat nieuwe gebruiksscenario’s van zijn software op, voor ons nuttige toepassingen van vaste en mobiele netwerken.” De wedstrijd is te bereiken via Topcoder.com en Networkmashups.com.

Wolk
Het aantal bedrijven dat api’s en rss publiceert, groeit nog steeds. Kenners maken de vergelijking met de oude computerindustrie. In de jaren ’70 was de computer de facto het programmeerplatform, in de jaren ’80 en ’90 was dat de combinatie van servers en clients.

Dit decennium groeit het web uit tot een programmeeromgeving. Open standaarden, breedbandinternet en goede documentatie en ondersteuning richting de programmeurs zijn vereisten om deze ontwikkeling zich voort te laten zetten.

De website ProgrammableWeb.com biedt zicht op de ontwikkelingen rondom publieke api’s. Immers, er zijn ook besloten api’s. Marktplaats en Speurders zijn daar, anders dan eBay, voorbeelden. Uit een overzicht op ProgrammableWeb.com blijkt dat er 1562 veelgebruikte mashups zijn. Die zijn gebaseerd op 383 beschikbare api’s.

De meest gebruikte api is die van Google Maps. Meer dan 51 procent van de bekende mashups maakt gebruik van dit bruggetje naar de kern van Googles landkaartendienst. Een greep uit de bedrijven die volgens ProgrammableWeb api’s publiceren: Amazon, BBC, eBay, Facebook, Flickr, Google, Skype, Technorati en Yahoo.

De webwinkel Amazon is in zekere zin ook een mashup, al is de site nooit zo van start gegaan. Echter, de Nederlandse cto van Amazon.com pleegt tijdens toespraken graag te bepleiten dat webwinkel Amazon.com een applicatie is op de zelfontwikkelde onderliggende infrastructuur.

Die bestaat onder meer uit hosting, bestel-, betaal- en verzendmodules en productdatabases. Op dezelfde wijze zijn de webwinkels van de Amerikaanse ketens Target en Office Depot en de webwinkel van basketbalassociatie NBA applicaties op Amazons infrastructuur. De bedrijven betalen voor de ‘huur’ van de techniek.

Deze maand is het een jaar geleden dat Amazon.com zijn immense opslagcapaciteit voor derden opstelde. Bedrijven kunnen opslagruimte huren bij de zogeheten S3-dienst tegen scherpe prijzen. Een gigabyte datatransport per maand kost 20 cent, een gigabyte opslag kost vijftien cent per maand.

Flickr-concurrent Smugmug.com, bijvoorbeeld, claimt jaarlijks meer dan een half miljoen dollar te besparen aan hosting en datakosten met S3. Het bedrijf hoeft niet zelf meer servers aan te schaffen en onderhouden, maar kan dat hele traject uitbesteden aan Amazon.com.
Afgelopen maanden bleek tijdens Amerikaanse conferenties zoals DEMO en Mashup Camp dat mashups de eerste stap zijn in de ontwikkeling van het zogeheten semantische web.

Dat is wat Tim Berners-Lee, uitvinder van het web, ooit voor ogen had toen hij de webstandaarden ontwikkelde. Een ‘voelend’ web dat op basis van kennis van de gebruiker relevante diensten en informatie bij elkaar zoekt of spontaan samenstelt.

[KADER1]
Api + api = mashup
* Na de computer en clients-servers dient zich een nieuw ontwikkelplatform aan: het web
* Internetbedrijven als Amazon, BBC, eBay, Google, Yahoo geven externe programmeurs toegang tot delen van hun kernsoftware via zogeheten api’s, technische bruggetjes
* Kleinere ondernemingen als Del.icio.us, Last.fm en Technorati doen om het hardst mee, want zij voelen zich op een gelijk speelveld met bekende grootheden
* Api’s waar een nieuw aspect aan wordt toegevoegd, of die met een of meerdere andere api’s wordt verbonden, heten mashups
* Sommigen bedrijven vragen een financiële vergoeding voor het gebruik van hun api. Anderen zien het als effectieve manier om hun diensten breed geaccepteerd te krijgen
* Bedrijven als Ning.com, OpenKapow.com en Yahoo met Pipes trachten het bouwen van mashups te vereenvoudigen
* Mashups worden gemaakt om ludieke of innovatieve doeleinden of ter ondersteuning van het primaire bedrijfsproces

[KADER2]
Mashup-economie in cijfers
Google is veruit de dominantste toeleverancier aan makers van mashups. Dat blijkt uit de mashup-index van ProgrammableWeb.com. De site, de meest volledige in zijn soort, kent 1.562 mashups en 383 api’s. Een onderverdeling:
* Google Maps api – basis van 51% van de mashups
* Flickr api – 10%
* Amazon api – 8%
* YouTube api – 5%
* Yahoo Maps api – 4%

Welk soort diensten worden ontwikkeld?
* Landkaarten – 44%
* Foto’s – 9%
* Zoeken – 9%
* Winkelen – 5%
* Reizen – 5%
Amazon.com is een van de weinige beursgenoteerde bedrijven die in de kwartaalverslagen meldt hoeveel geregistreerde ontwikkelaars zijn api’s gebruiken om mashups te maken. Eind 2006 waren dat er 220.000, een toename van 55 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Van eBay mag worden aangenomen dat dat getal rond de 40.000 ligt. Google Maps kent 30.000 ontwikkelaars die landkaartcode in hun eigen sites verwerkten.