Prepaid tegoeden op mobiele telefoons wellicht toch ‘elektronisch geld’

Prepaid tegoeden op mobiele telefoons zullen in Nederland mogelijk toch als elektronisch geld worden aangemerkt. Dit is volgens Simon Lelieveldt, secretaris van de Vereniging van Elektronisch Geld Instellingen, af te leiden uit een uitnodiging voor een hoorzitting morgen (donderdag 27 november) in Brussel van juristen die de Europese Commissie hierover adviseren.

In april maakte de Nederlandse Bank bekend dat prepaid diensten met telefoonkaarten die gebruikt worden voor betalingen aan derden niet onder het toezicht van de Nederlandse Bank zouden komen te staan. Althans zolang daarover in Brussel nog geen formeel standpunt is ingenomen. De Nederlandse telecombedrijven kraaiden victorie, want een belangrijke hindernis voor de introductie van mobiel betalen leek daarmee weggenomen.

Omdat er al enige tijd niet-bancaire aanbieders actief zijn op de markt voor elektronisch geld en elektronische betaaldiensten, is sinds juli 2002 een aantal wijzigingen op de Nederlandse Wet Toezicht Kredietwezen van kracht. Die wijzigingen zijn weer gebaseerd op een Europese richtlijn die stelt dat uitgevers van prepaid elektronisch geld systemen (zoals chipkaarten en telefoonkaarten) van enige omvang een bankvergunning nodig hebben.

Bedrijven die voor consumenten prepaid geld beheren op een elektronische drager ten behoeve van betaling aan derden, worden aangemerkt als elektronisch geldinstelling (EGI), een soort bank in het klein. Deze organisaties worden zeer streng gecontroleerd. Zij moeten beschikken over een vermogen van minimaal 1 miljoen euro en mogen het geld dat zij in beheer hebben niet zomaar besteden. Beleggen mag wel, maar alleen in zeer solide fondsen. Daarnaast dient men te voldoen aan de verplichtingen uit de Wet melding ongebruikelijke transacties. Prepaid gebruikers zouden zich moeten kunnen identificeren op het moment dat elektronisch geld wordt uitgegeven, wat technisch erg lastig is.

Volgens Lelieveldt is de Nederlandse Bank met de voorlopige vrijstelling van de telecombedrijven buiten haar boekje gegaan. "De Europese richtlijn en de Nederlandse wetgeving zijn erg duidelijk over wat een elektronische geldinstelling is, maar de telecomlobby heeft zijn werk kennelijk goed gedaan, want de telecombedrijven zijn vooralsnog buiten schot gebleven."

Lelieveldt's vereniging vertegenwoordigt een aantal organisaties die met prepaid tegoeden werken en wel worden aangemerkt als elektronische geldinstellingen. Het huidige onderscheid tussen deze ondernemingen en telecombedrijven is volgens hem nergens op gestoeld. "Het kan niet zo zijn dat internet providers straks wel worden aangemerkt als elektronische geldinstelling en telecombedrijven niet."

De Europese juristen lijken Lelieveldt gelijk te geven. Zij horen donderdag in Brussel een aantal belangenorganisaties, waaronder vertegenwoordigers van telecombedrijven. In een vorige bijeenkomst zouden de juristen al tot de conclusie zijn gekomen dat ook aanbieders van mobiele telefonie als elektronische geldinstellingen kunnen worden beschouwd.

Een van de directe consequenties van de toepassing van de Europese richtlijn en wetgeving over elektronisch geld is dat telecombedrijven het beltegoed van hun klanten moeten terugstorten als zij daarom vragen. Lelieveldt: "De huidige praktijk waarbij het tegoed na een bepaalde periode wordt ingetrokken is daarmee in strijd."