René Kerkmeester (Equigy): ‘We breken een miljardenmarkt open’

De digitalisering van netbeheerder TenneT mondde uit in een Europese samenwerking rondom de transformatie van het energienet. Met Digital Transformation Lead René Kerkmeester stelt zelfstandig platform Equigy een gesloten markt open voor het publiek.

Nu grote kolencentrales worden ingeruild voor energie uit zon en wind is het aanbod minder voorspelbaar. Minstens zo volatiel is het sinds de toenemende elektrificatie aan de gebruikszijde. “Om het energienet in balans te houden hebben netbeheerders meer flexibiliteit nodig. Met het krimpend aantal fossiele energiecentrales alleen redden we het niet”, schetst Kerkmeester.

Als onderdeel van de bredere digitalisering van TenneT bekijkt hij daarom twee jaar terug hoe daarmee om te gaan. Eén van de ideeën is om energiebronnen van de crowd te gebruiken. Het is uiteindelijk de Duitse auto-industrie die hem na pilots wijst op de internationale potentie van het plan. Equigy, het blockchainplatform dat er recent uit is voortgekomen, is dan ook een coproductie met de netbeheerders uit Nederland, Duitsland, Zwitserland en Italië. Binnenkort maakt Kerkmeester definitief de overstap van TenneT naar het nieuwe Europese bedrijf.

Gratis
Equigy’s technologie stelt consumenten in staat hun overschot aan zelf opgewekte energie te verkopen op de balanceringsmarkt. De opslagcapaciteit van eigen batterijen in en rondom het huis is eveneens verhandelbaar. Zo is tegen betaling de batterij van de auto voor de deur deels te ontladen. Daarmee houden de beheerders het net gemakkelijker stabiel. “Elk huishouden is straks dus een mini-energiecentrale.” Door de decentralisering denkt hij bovendien in 2030 geen fossiele bronnen meer nodig te hebben. Volgens de ramingen bieden de batterijen van het publiek dan genoeg flexibiliteit.

Bij voldoende groei rekent hij op allerlei nieuwe verdienmodellen. “Een leasemaatschappij kan de batterijcapaciteit van het wagenpark beschikbaar stellen. Voor het gebruik van een deel van de energie of tijdelijke opslag wanneer voertuigen stilstaan.” Zijn voorspelling is dat er straks nieuwe partijen opstaan die capaciteit aan energie aanboren en verhandelen. Een zogeheten ‘aggregator’ – een energiemaatschappij bijvoorbeeld – levert de IoT-technologie om de thuisbatterijen te verbinden en aan te sturen. “Daarmee wordt verduurzaming financieel aantrekkelijker en voor een groter publiek toegankelijk.”

Gedurende de eerste pilot met Vandebron en het Duitse Sonnen was een eye opener voor wat er mogelijk is op schaal. Er is daarom bewust gekozen Equigy als onafhankelijk en Europees samenwerkingsverband op te zetten. De deelnemende bedrijven maken het b2b-systeem op hun beurt gratis beschikbaar voor de markt. “De waarde zit in het ecosysteem: het is een manier om samen tot nieuwe standaarden te komen.”

Low interest
Ook Kerkmeester zag legio initiatieven waarbij de keuze voor blockchaintechnologie vooral is ingegeven door het hypegehalte. Toch bleek de private blockchain waarop Equigy nu draait – Hyperledger – bij uitstek bruikbaar.

“Het gaat over miljoenen apparaten en transacties. Allerlei bedrijven moeten bij die data kunnen en weten dat deze niet zijn gemanipuleerd. Wij bepalen wie er toegang krijgt. Daarmee zijn er spelregels en borgen we de privacy en het vertrouwen bij deelnemers onderling. Blockchain levert ons een onafhankelijke datalaag die helpt het spel grootschalig te spelen.”

Hoewel hij de sector eufemistisch als traditioneel en ‘low interest’ omschrijft, kostte het weinig moeite bedrijven te activeren. BMW Group en Nissan sloten zich al aan. Kerkmeester verwacht binnenkort de eerste grote industriële deelnemer te noemen. Eerder heeft hij onderschat hoe verandering interne tegenkracht uitlokt, erkent hij. “In elke sector blijkt dit fenomeen te bestaan. Voor een enkeling viel pas na de lancering het kwartje: dit is geen hobbyproject.”

Realistisch gezien duurt het nog minstens twee jaar voordat de processen van bijvoorbeeld een industrieel zichtbaar veranderen. Toch is de ambitie groot: “We breken een markt van vele miljarden euro’s open. Daarmee jagen we hopelijk de energietransitie aan.”

Foto: Frank Ruiter (in opdracht van Emerce)

* Dit artikel verscheen eerder in het oktobernummer van Emerce magazine (#179).