Schade claimen na cyberaanval wordt lastig

Het is nog maar zeer de vraag of webwinkeliers die het slachtoffer zijn van de onbeschikbaarheid van iDEAL als gevolg van cyberaanvallen op banken schade kunnen claimen. De webwinkeliers dringen al jaren aan op een prestatiecontract, maar de bank kan bij een geval van DDOS-aanval zich makkelijk beroepen op overmacht.

Cloudleveranciers en hostingpartijen vrijwaren zich in hun algemene voorwaarden al langer van schade als gevolg van DDOS- of DoSD-aanvallen. De algemene opvatting is dat weinig tegen cyberaanvallen kan worden ondernomen. In de algemene voorwaarden van contracten die banken sluiten met webwinkels en andere afnemers van internet betaaldiensten rekenen (sommige) banken boycotacties, arbeidsongeregeldheden bij derden of onder eigen personeel en storingen in de elektriciteitsvoorziening, in de communicatieverbindingen of in apparatuur of programmatuur van derden tot overmacht.

Er is echter grote kans dat banken meer specifieke voorwaarden over cyberaanvallen gaan opnemen nu experts vrezen dat de overlast alleen maar zal toenemen. De al-Qassam Cyber Fighters voeren (naar eigen zeggen) al sinds september vorig jaar regelmatig aanvallen uit op de websites van American Express, Ameriprise Financial, Bank of America, BB&T, Citizens Financial en KeyCorp. Als gevolg daarvan is de downtime van de online banksystemen fors toegenomen.

Ook schadepolissen van verzekeraars dekken cyberaanvallen meestal niet. Nadat het netwerk van Sony was gehackt in 2011, stapten verzekeringsmaatschappij Zurich Insurance Company en diens dochtermaatschappij Zurich American Insurance Company naar de rechter om onder betaling uit te komen.

De schade door niet-beschikbaarheid van iDEAL is voor webwinkels significant en loopt volgens brancheorganisatie Thuiswinkel.org inmiddels in de vele miljoenen euro’s op jaarbasis, vergelijkbaar met de uitval van PIN in fysieke winkels. Slechts in een enkel geval keren banken schade uit.

iDEAL is in Nederland de meest gebruikte online betaalmethodiek, met een geschat marktaandeel van meer dan vijftig procent. Anders dan bij pinbetalingen zijn webwinkels wel wat minder afhankelijk van iDEAL. Veel webwinkels bieden ook achteraf betalen aan, betalen via PayPal of creditcards. Maar met het martkaandeel voor iDEAL is de omzetderving voor webwinkels aanzienlijk, aldus Wijnand Jongen van brancheorganisatie Thuiswinkel.org.

De Nederlandse Vereniging van Banken zegt dat men deze DDOS-aanvallen ‘nauwlettend’ in de gaten zal houden en de toegang tot hun internetsites zullen beperken ‘waar nodig is’.