‘Tv-scherm als soort startpagina’

De media versnipperen, de consument wordt ongrijpbaar en de adverteerder zit met z’n handen in het haar. In de rubriek ‘Lunchtijd’ fileert Erwin Blom, hoofd VPRO digitaal, de mediaconsumptie.

In Ierse pub The Tara aan het Rokin zit Erwin Blom (1961), gewapend met smartphone, voor een halve liter bier. "In een volgend leven wil ik in Ierland geboren worden", lacht hij. Vanuit een kleurig hoekje met goud satijn op de muren bestellen we een hamburger. Op de achtergrond speelt TMF, terwijl de muziekfanaat en ongekroonde Twitter-koning vertelt over de digitale projecten van de VPRO, de voor- en nadelen van werken voor de publieke omroep en zijn droom om nog eens een start-up te lanceren.

Erwin Blom: ‘Het belangrijkste is dat alles persoonlijker wordt’ | Foto: Peter Boer

De VPRO is altijd vooruitstrevend geweest op internet, met muziekplatform 3voor12 en Cinema.nl als meest in het oog springende voorbeelden. 3voor12 is met zo’n vierhonderdduizend unieke bezoekers een actieve gemeenschap. Erwin Blom erkent dat zo’n project bij de commerciële omroepen waarschijnlijk vroegtijdig was gesneuveld. Targets zijn er immers niet, eigenlijk doet hij waar hij zijn in heeft.

"We hebben bovendien veel tijd gehad om het op te bouwen, tijd die je bij een commercieel bedrijf niet krijgt. Maar we doen het ook heel goed. Als je inzoomt op een doelgroep of een onderwerp en dat volhoudt, werkt dat blijkbaar. Onze cijfers storten niet in, zoals je bij andere omroepen ziet die het van tijdelijke programma’s moeten hebben. 3voor12 is een goede aanvulling op 3FM-radio. Mensen hebben het gevoel dat het iets van hun scene is. Cinema.nl is meer functioneel, een enorme database met films en interviews."

Amateur en prof

Nu zou 3voor12 commercieel exploitabel zijn, denkt Blom. "Als de publieke omroep zou verdwijnen ben ik ervan overtuigd dat het een succes zou blijven. Maar je kunt het niet meer loskoppelen, want alle content is van de omroep. We hadden natuurlijk profijt van het feit dat veel concerten toch al werden opgenomen. Dat zou een klein bedrijf nooit kunnen betalen."

Een discussie over het bestaansrecht van de publieke omroep voert te ver, maar Blom wil er iets over zeggen: "We richten ons op nieuwe en vernieuwende muziek en dat is meestal nog niet commercieel. Mijn insteek is deze: áls je vindt dat er een publieke omroep moet zijn, dan is dit daar in mijn ogen een goede invulling van. De keerzijde is dat je je publiek niet optimaal kunt bedienen doordat je geen producten mag aanbieden. Bij ‘de luisterpaal‘ kun je een album beluisteren, maar je mag er niet bij vertellen waar je het kunt kopen, terwijl dat wel een extra service is."

In de toekomst van het mediagebruik ziet Blom personalisatie centraal staan. "Tv en internet zullen samengaan, maar niet zodanig dat je met een toetsenbord op schoot tv kijkt. Het belangrijkste is dat alles persoonlijker wordt. Meer op maat en ‘on demand’, zowel op basis van het eigen profiel als op de voorkeur van vrienden of gelijkgestemden. Bovendien zal amateur en professioneel steeds meer door elkaar lopen. Ik wil me namelijk kunnen abonneren op zowel de voetbalfilmpjes van mijn neefje als Tegenlicht van de VPRO. Verder wil ik ook mijn foto’s erop hebben. Je tv wordt een soort startpagina waarbinnen je je eigen weg zoekt. Het aanbod wordt immers enorm."

Daarnaast ziet Blom tv-kijken socialer worden. "Chat-achtige elementen zullen ook je tv binnentreden. Maar niet zoals bij TMF, want die sms-berichten zijn van mensen die je niet kent. Ik denk niet dat alleen de digitale voorhoede behoefte heeft om te chatten tijdens het tv-kijken, uiteindelijk is iedereen ook gaan sms’en. Mensen weten niet altijd waar ze behoefte aan hebben. Technologie heeft daar een sturende rol in. Het moet wel altijd iets toevoegen of beter en eenvoudiger maken."

Hoe bestaande media omgaan met internet behoeft nog wel verbetering, vindt Blom. "Zo gaan kranten op internet een soort journaaltje spelen. Op tv moet je inderdaad het hele verhaal vertellen, maar op een site hoeft dat juist niet. Als ik de kop heb gelezen, weet ik genoeg en hoef ik alleen nog de essentie te zien: het doelpunt of de vlammen bij een brand. De items zijn te lang. Mensen herhalen vaak het trucje dat ze al kennen, dat zie je ook in Second Life. We moeten gewoon nieuwe vormen vinden."

Hoewel hij er voor zijn werk niet bij stil hoeft te staan, ziet Blom nog veel mogelijkheden voor online advertising. Hij gelooft dat reclame succesvol is zolang die relevante informatie biedt. "Dankzij de versnippering kun je beter inzoomen. Ik merk dat nog maar weinig adverteerders echt goed ‘targetten’, ze denken te veel in mainstream campagnes. Ook bij onze sites kun je dat veel kleiner maken. Zo ontstaat een ‘long tail’ van reclame die veel effectiever is."

Menselijke selectie

Wilde fantasieën over de toekomst van internet heeft Blom niet. Het heeft volgens hem ook geen zin om al te veel op de troepen vooruit te lopen, want dan gaat niemand mee. "Als je een beetje voorop loopt, kun je de rest vooruit helpen. Het is al heel wat als we kleine stappen zetten, bijvoorbeeld dat we goed in beeld kunnen zoeken."

Zorgt internet voor de totale democratie en zo ja, is dat goed? "Nee, de gemiddelde mens kan niet langetermijndenken en in principe is hij alleen betrokken bij zijn directe omgeving. De wereld is te complex. Door internet kunnen we wel meer een beroep doen op ieders deskundigheid. Daar zie ik met name verbeteringen op kleine schaal."

Zelf is Blom een grootverbruiker van media. Hij leest de Volkskrant, Het Parool, NRC, veel tijdschriften zoals Wired, Business 2.0 en muziekbladen. "Maar ik lees er steeds minder in. Radio luister ik alleen via podcasts. Als ik tv kijk, heb ik altijd mijn laptop erbij. Ik heb driehonderd rss-feeds, maar Twitter is mijn belangrijkste medium, daar begin ik de dag mee. Dat is voor mij een soort menselijke selectie."

"Een nadeel van al die digitale media is dat zakelijk en privé steeds meer door elkaar lopen. Je bent altijd online en dus bereikbaar. Zelf ben ik te verslaafd om ermee te stoppen. Maar ja, hoe erg is dat eigenlijk? Men heeft altijd de neiging te denken dat nieuwe dingen slechter zijn dan oude dingen. Maar waarom zou gamen slechter zijn dan lezen?"

Gevraagd naar de dromen die hij nog heeft, oppert hij en passant de mogelijkheid ooit weer eens voor zichzelf te beginnen. Daags na het interview blijkt dit idee echter veel concreter, als ‘Erwblo’ twittert: "Ik verlaat de VPRO per 1 januari."