ACM-jaarverslag 2024: gerichte interventies om markten goed te laten werken

Martijn Snoep, bestuursvoorzitter ACM: “Uit ons jaarverslag blijkt duidelijk dat markten niet vanzelf goed werken. Regels en toezicht zijn nodig, zodat mensen en bedrijven hiervan de voordelen kunnen plukken. Het afgelopen jaar hebben wij fors ingezet op de drie grote economische transities op het gebied van energie, digitaal en duurzaamheid. De relevantie van deze transities wordt nu ook beïnvloed door de geopolitieke spanningen en de noodzaak van de versterking van het Europese concurrentievermogen. Ook komend jaar zetten we daarom vol in op deze thema’s, naast ons reguliere werk.”

In 2024 presenteerde de ACM een breed pakket aan maatregelen die netbeheerders en bedrijven moeten helpen om  netcapaciteit beter te benutten door flexibel en slimmer gebruik van energie te stimuleren. Zo krijgen grootverbruikers die hun verbruik verplaatsen naar de daluren een korting op hun tarieven die kan oplopen tot 65%. Met een prioriteringskader stelt de ACM netbeheerders in staat om projecten zoals woningbouwprojecten en ziekenhuizen voorrang te geven. De ACM neemt hierover in 2025 een nieuw besluit, zodat dit blijft gelden voor projecten met een groot maatschappelijk belang, Om huishoudens en andere kleinverbruikers te beschermen, heeft de ACM ook het toezicht op energieleveranciers afgelopen jaar verscherpt en trok zij de vergunning van de Hollandse Energie Maatschappij in. Ook pleit de toezichthouder voor een verbod op telefonische verkoop van energiecontracten en roept zij bedrijven op om consumenten beter te helpen bij het maken van een voor hen goede keuze.

Ook op de digitale markten greep de ACM diverse keren in om consumenten te beschermen. Bijvoorbeeld bij onbetrouwbare webshops, aanbieders van commerciële schuldhulp en zogenoemde dropshippers -partijen die online producten verkopen die zij niet op voorraad hebben. Gameontwikkelaar Epic Games International kreeg een boete van ruim 1,1 miljoen euro voor misleidende timers en reclames in het spel Fortnite. Daarmee werden kinderen onder druk gezet om aankopen te doen. Ook andere online diensten werden op de vingers getikt voor misleidende aftelklokjes, maar ook voor nepreviews en nepkortingen. Donatieplatfroms gaan door interventie van de toezichthouder voortaan duidelijker vermelden welk bedrag ze van de donatie inhouden. Daarnaast heeft de ACM in 2024 bedrijven uitgebreid voorgelicht over nieuwe Europese digitale wetgeving, zoals de Digital Services Act en de Digital Markets Act, waarop zij inmiddels toezicht houdt.

Op het gebied van duurzaamheid pakte de ACM onder andere misleidende duurzaamheidsclaims van diverse bedrijven aan. Ook helpt de ACM bedrijven om in overeenstemming met de concurrentieregels samen te werken bij het bereiken van duurzame doelen. Bijvoorbeeld door het informeel beoordelen van initiatieven en het lanceren van de ‘samenwerkcheck’.

Naast haar toezichtstaken, voert de ACM ook algemene marktonderzoeken uit. In 2024 onder andere naar de spaarmarkt, de zorgverzekeringsmarkt en de doorwerking van groothandelsprijzen van elektriciteit en gas in de energietarieven die consumenten betalen. Ook adviseert de ACM de wetgever over nieuwe en bestaande regels. Tegelijk met de publicatie van het jaarverslag brengt de ACM voor het eerst een wetgevingsbrief uit, waarin zij een advies geeft over het schrappen van overbodige regels. De ACM gaat dit voortaan jaarlijks doen en gaat voor de volgende edities ook bedrijven en andere stakeholders hierbij betrekken.

Download het volledige jaarverslag op de website van de ACM