Gabriele Keller nieuwe hoogleraar Software Technology in Utrecht

Het College van Bestuur heeft informaticus Gabriele Keller per 1 september benoemd tot hoogleraar Software Technology aan de Universiteit Utrecht. Het onderzoek van Keller is internationaal leidend in functioneel programmeren, typesystemen en high performance computing. De aanstelling versterkt dan ook de Utrechtse traditie op het gebied van softwaretechnologie.

De van oorsprong Duitse Keller was de afgelopen negentien jaar verbonden aan universiteiten in Sydney en New York. In Sydney was ze medeoprichter van de Programming Language and Systems Group aan de University of New South Wales. Keller werkt aan de ontwikkeling van programmeertalen voor high-performance computers.

Parallelle applicaties
Gabriele Keller ziet het als haar onderzoeksopdracht aan de UU om software te ontwikkelen die om kan gaan met de veranderende eisen aan technologie en toch zo veilig, snel en energiezuinig mogelijk zijn. Ze licht toe: “Omdat we steeds meer gevoelige data opslaan in bijvoorbeeld auto’s, vliegtuigen en medische systemen, moet onze software veiliger worden. Door de opkomst van kunstmatige intelligentie moeten computers bovendien ook meer kunnen, waardoor ze steeds meer rekenkracht nodig hebben. Maar de verwerkingssnelheid van de huidige systemen stagneert. De enige manier om computers sneller te laten werken, is door nog betere parallelle applicaties te ontwikkelen. Die ontwikkeling gaat meestal gepaard met een hoger energieverbruik. En dat willen we nu juist niet.”

Energiezuinige high performance computers
Het onderzoek van Keller richt zich op programmeertalen die supercomputers efficiënt en daardoor energiezuinig kunnen laten werken. Met haar onderzoek aan associated types en type families droeg ze bij aan de ontwikkeling van de programmeertaal Haskell. Op dit moment werkt ze aan Accelerate, een op Haskell gebaseerde taal voor het programmeren van zogenoemde multicore CPU en GPU high performance computers. Keller: GPU’s behoren tot de meest energie-efficiënte architecturen voor high performance computing, maar ze staan erom bekend dat ze moeilijk te programmeren zijn. Accelerate versimpelt de processen van dit type grote parallelle systemen.”

Technologie toegankelijk maken
Een onderliggend thema van Kellers onderzoek is ook om via recente vorderingen in de theorie van programmeertalen maatschappelijke problemen aan te pakken en om de technologie beter toegankelijk te maken voor niet-experts. “Doordat computersystemen overal in onze maatschappij aanwezig zijn, heeft dat direct invloed op de economie en op de veiligheid van gebruikers van veel producten en diensten”, aldus Keller.

Derde Informatica-hoogleraar dit jaar
Gabriele Keller is de derde nieuwe hoogleraar in 2018 binnen het departement Informatica aan de Universiteit Utrecht. Vanwege het toegenomen belang van digitalisering en informatica in de samenleving, en de daarmee gepaard gaande toename in aantallen studenten, breidt het departement op dit moment stevig uit. Het onderzoek van Kellers groep zal bijdragen aan de Utrechtse onderzoeksfocus game research. Ook zal Keller intensief gaan samenwerken met groepen buiten het departement Informatica en met industrieën.