Stevinpremie naar Bart Jacobs

Bart Jacobs, hoogleraar Security, privacy en identity aan de Radboud Universiteit, ontvangt de NWO Stevinpremie 2021. Het is de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap.

De commissie die de Stevinpremies uitreikt noemt Jacobs een volstrekt onafhankelijke denker en briljante wetenschappelijk onderzoeker, die er al decennialang in slaagt innovatief onderzoek te doen met een grote maatschappelijke impact. Hij neemt geen blad voor de mond en spreekt zich voortdurend en consequent uit over alle digitale privacy-kwesties waar maatschappij en burgers aan zijn blootgesteld. Tegelijk is hij een autoriteit voor alle wetenschappers met wie hij – ook in interdisciplinair verband – samenwerkt, en een geweldige coach en stimulator voor zijn studenten en onderzoekers.

Grote maatschappelijke impact

De Stevinpremie wordt jaarlijks uitgereikt aan onderzoekers die een bijzonder succes hebben behaald op het gebied van kennisbenutting voor de samenleving. De premie honoreert in de eerste plaats de grote maatschappelijke impact van hun onderzoek. Naast Bart Jacobs ontvangt dit jaar ook Judi Mesman, hoogleraar Interdisciplinaire studie van maatschappelijke uitdagingen aan het Leiden University College in Den Haag, de Stevinpremie. Het is, samen met de Spinozapremie, de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap. De uitreiking vindt plaats op woensdag 13 oktober. De laureaten krijgen ieder 2,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting.

IRMA

Jacobs is van oorsprong wiskundige en filosoof en ontwikkelde zich breed. Hij is een van de internationaal meest toonaangevende wetenschappers in zijn oorspronkelijke vakgebied: logica en theoretische informatica, waarover hij twee handboeken schreef. Tevens doet hij heel praktisch werk zoals aan PEP, een techniek voor de veilige opslag en uitwisseling van (patiënten)data voor medisch onderzoek.

De achterliggende ideeën van de door hem ontwikkelde app IRMA, waarmee op steeds meer plaatsen kan worden ingelogd, heeft de Europese Commissie onlangs overgenomen voor de ontwikkeling van een nieuwe Europese identity wallet. Zijn kritische commentaar op de European Payment Service Directive PSD2 – ‘een Europese strategische blunder’ – leidde tot een hoorzitting in de Tweede Kamer en gaf het debat een totaal andere wending.

iHub

Jacobs is daarnaast de oprichter van iHub, de interdisciplinaire onderzoeksgroep voor Security, Privacy & Data Governance aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hier doen onderzoekers vanuit de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen, engineering en natuurwetenschappen samen onderzoek naar urgente vraagstukken op het gebied van digitalisering.

Prijzen en subsidies

Jacobs haalde grote nationale en internationale onderzoekssubsidies binnen, waaronder een ERC Advanced Grant. Deze prestigieuze Europese subsidie kreeg hij voor zijn onderzoek op het gebied van probabilistische (quantum)logica, een onderwerp dat hem nog steeds bezighoudt. Voor de maatschappelijke impact van zijn wetenschappelijke werk won hij eerder twee prestigieuze Science & Society prijzen: de Brouwer prijs en de Huibregtsenprijs.

Jacobs is oprichter en voorzitter van de Stichting Privacy by Design, lid van de Kenniskring CTIVD (Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten) die onderzoekt of geheime diensten in Nederland rechtmatig handelen, lid van de Cyber Security Raad, en was voorzitter van de raad van advies van Bits of Freedom. Daarnaast is hij lid van de Koninklijke Nederlandse Academie der Wetenschappen (KNAW), de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) en de Academia Europaea.

Fotografie: Studio Oostrum.