Workshop: Mobiele applicatie maken

De Apple iPhone toont het aan: bellen is slechts een van de vele functies van een mobieltje. Nieuwe toestellen zijn krachtig genoeg om kleine computerprogramma’s te draaien. Wat zijn de overwegingen bij de bouw van een mobiele applicatie?

1. Waarom een mobiele applicatie?

Volgend jaar naar de Olympische Spelen in China, maar spreek je geen woord Chinees? Geen punt. Het Nederlandse bedrijf Xs2China.nl ontwikkelde een mobiele tolk, een downloadbaar programmaatje. Het programma kent 300 veelgebruikte zinnen en frases in drie varianten van het Chinees en een overzicht met mogelijke bezienswaardigheden. De ontwikkelaars spelen hiermee in op de trend dat consumenten steeds vaker webtoepassingen in hun broekzak willen hebben.

Nieuwe generaties mobiele telefoons zijn in werking en kracht te vergelijken met computers en beschikken tevens over dataverbindingen. Google en Yahoo investeren miljoenen dollars in de ontwikkeling van downloadbare 06-programma’s.

Yahoo heeft bijvoorbeeld met One Search een goed ogend mini-portaal gebouwd en Google publiceert 06-versies van onder meer Gmail. Het gaat hierbij niet om mobiel-webpagina’s, maar zelfstandig functionerende applicaties. Deze zijn standaard offline, en zoeken enkel internetverbinding als ze een update of opdracht moeten verwerken.

2. Waarom nu?

Als één ding duidelijk werd tijdens het recentste 3GSM-telecomcongres, was het wel dat zelfs de ceo’s van bedrijven als Orange en Vodafone aangeven dat ‘walled gardens’ niet meer werken. Mobiele internetportalen zoals Vodafone Live! zijn niet het toekomstige bedrijfsmodel achter mobiel internet.

Downloadbare toepassingen bedienen de eindgebruiker gerichter en zolang dat dataverkeer genereert, hebben de operators daar geen probleem mee. Een tweede reden is dat het gebruik van mobiele data aantrekkelijker wordt. Verscheidene Nederlandse operators bieden nu data-abonnementen voor een vaste en goed betaalbare prijs per maand.

3. Hoe beginnen?

“Je moet vanaf het begin al goed voor ogen hebben wat de hoofdfunctie van de applicatie moet zijn”, zegt Thomas Engel van het Amsterdamse bureau The Saints. Hij ontwikkelde vorige zomer een downloadbare festivalgids voor Lowlands.

Bezoekers van Lowlands hoefden niet meer met verfrommelde programmaboekjes in hun broekzak te lopen. Ze hoefden enkel hun mobieltje te grijpen om een plattegrond te zien, per tent de speellijst te bekijken en biografieën van de artiesten te raadplegen. Andere bedrijven die plattegronden lieten bouwen, zijn Pioneer/Radio 538 (AutoRAI) en Schiphol.

Deze bedrijven verwijzen op hun sites naar de kleine downloadbare gidsen. In genoemde gevallen is het hoofddoel van de toepassing: actiematig specifieke locatie-informatie geven. Ander voorbeeld: MTV liet een offline mobiele Quiz bouwen door Oberon Media. Aan het einde van het offline mobiele spel konden spelers hun resultaat uploaden om vervolgens kans te maken op toegangskaarten voor een exclusief evenement.

4. Welk materiaal?

Als de functie van de applicatie is vastgesteld, volgt de vraag welk materiaal je gaat gebruiken om de boodschap over te brengen. Op basis hiervan volgt een inventarisatie van het aanwezige materiaal. Welke teksten, foto’s en eventueel video’s en animaties zijn voorhanden en tot welk formaat moeten die eventueel worden bewerkt? Op basis hiervan wordt de sitemap samengesteld.

Vragen die daarbij spelen zijn: op welk punt in de navigatie krijgt de eindgebruiker toegang tot welke informatie en wat kan hij ermee doen? Voorbeeld: markeren als Favoriet, zodat de ‘pagina’ later snel te vinden is. De opdrachtgever en bouwer zijn vrij in het bepalen van de navigatiestructuur en -knoppen, omdat de toepassing niet ín maar lós van de telefoonmenu’s staat. Tip: probeer de toepassing klein te houden, waardoor deze snel downloadbaar is.

5. Bereik versus innovatie

Anders dan bij het ‘vaste internet’ dien je je op het mobiele terrein af te vragen hoeveel eindgebruikers je in potentie wilt bereiken. De reden daarvoor is simpel: nagenoeg ieder telefoontoestel kent zijn eigen besturingssysteem met bijbehorende specificaties. Er zijn te veel standaarden.

Hoe meer typen toestellen je wilt bereiken, des te meer werk moet de bouwer verrichten aan compatibiliteitsvraagstukken en des te duurder de applicatie wordt om te bouwen. Thomas Engel: “Twee- tot driehonderd toestellen is veel. In Nederland kun je best kiezen voor ondersteuning van circa honderd toestellen.” Vraag aan de bouwer ook om werkende toepassingen van andere opdrachtgevers te zien.

Daarmee verzeker je je ervan dat de beloftes van brede ondersteuning ook worden waargemaakt. Een probleem van mobiel internet, in het algemeen, is dat eindgebruikers (eenmalig) minstens vier en maximaal twintig stappen moeten doorlopen om een toestel juist te configureren voor mobiel dataverkeer.

6. Applicatie versus catalogus

Het is ook mogelijk om niet één toepassing te laten maken voor de mobiele telefoon, maar een catalogus van toepassingen. ShareWire.net uit Den Haag is hierin gespecialiseerd met zijn Mobicat. Gebruikers downloaden een Java-programma naar hun toestel, met daarin ingebakken verwijzingen naar downloadlocaties van meerdere toepassingen.

Deze catalogus is voorzien van de beeldmerken en huisstijl van de opdrachtgever. Je creëert als het ware een eigen mobiel portaal. De gebruiker gaat enkel online om een programmaatje te downloaden of te updaten. Afrekening per download geschiedt via premium sms. De conversie naar nieuwe downloads ligt volgens Sharewire significant hoger dan wanneer de toepassing op het portaal van een 06-operator staat. Rogier van Duyn: “We werken voor media- en entertainmentbedrijven.”

7. Online of niet?

Het verschil tussen losse applicaties en 06-catalogi geeft aan, dat je je moet afvragen of alle informatie al in het programma voorgebakken moet zitten of niet. Met de catalogusbenadering is de keuze van de consument groter, maar genereert hij ook vaker (soms duur) dataverkeer. Bij de applicatiebenadering heeft de eindgebruiker alle informatie in zijn broekzak na de eerste download.

8. Alternatieven

Andere vormen van mobiele toepassingen zijn: sms-acties met shortcodes (stemmen, route-informatie, korte aanwijzingen) en wap-sites. Het voordeel van sms is dat het beknopt en tekstgebaseerd is. Daarnaast zijn vraag-antwoord-sequenties mogelijkheid. De beperktheid ligt in de prijzen van premium sms en de grafische beperkingen.

Om wap-sites te gebruiken, dient een gebruiker per definitie online te gaan. Het voordeel daarvan is dat hij grotere online databases kan aanspreken. Een nadeel is dat de kleine beeldschermen niet geschikt zijn om alle keuzemogelijkheden te tonen.

9. Distributie en promotie

Promotie is vervolgens wellicht het belangrijkste punt. Maak op bijpassende websites wereldkundig dat de toepassing bestaat. Vertel duidelijk wat het programma wel en niet kan en hoe duur de eerste en vervolgdownloads zijn. Verwijs belangstellenden naar een website waar ze de software kunnen downloaden.

Dat kan bijvoorbeeld door een shortcode te laten sms’en of op de site een 06-nummer te vragen en vervolgens het bestand te verzenden. In sommige gevallen werkt Bluetooth ook. Maar omdat het bereik daarvan enkele meters is, is het raadzaam hier enkel voor te kiezen op druk bezochte, passende locaties.

10. Nieuwe ontwikkelingen

De meeste mobiele toepassingen worden nu gebouwd in J2ME (Java). Opkomende technologieën zijn Adobe’s Flash Light en Microsofts Silverlight. Eerstgenoemde wordt vooralsnog weinig ondersteund in nieuwe toestellen. Silverlight bestaat pas sinds enkele weken. Beide beloven echter geavanceerde, sterk geanimeerde interfaces.

Weblinks

The-saints.nl
Xs2china.nl
Allaboutsymbian.com/software
J2me.startpagina.nl
Silverlight.net