Opnieuw kritiek op bewaarplicht

Meer dan 100 maatschappelijke organisaties uit Europa willen dat de bewaarplicht wordt ingetrokken. Het zou de veiligheid niet verbeteren en de bijkomende kosten zijn een pijnpunt.

Dat maken verschillende groepen kenbaar in een open brief (PDF) aan Europese Commissarissen Malmström, Reding and Kroes.

Het opslaan van data, zo laten de briefschrijvers weten, brengt de mogelijkheid van uitlekken en misbruik van gegevens met zich mee. Een probleem voor vertrouwelijke contacten van journalisten die hun bronbescherming zien wankelen, hulplijnen als 112, die hun vertrouwelijke informatie graag zo willen houden en bedrijven, die vertrouwelijke informatie met zakenpartners niet willen delen. Het bewaren van gegevens, zonder verdenking van burgers, zou overbodig, schadelijk of zelfs ongrondwettelijk zijn in sommige Europese landen.

Bij de ondertekenaars scharen zich onder meer burgerrechtenorganisaties, mensenrechtenorganisaties en beroepsorganisaties van advocaten en journalisten. Nederlandse groepen die de brief hebben ondertekend zijn onder meer burgerrechtenorganisatie bits of Freedom, ISPConnect, de Nederlandse Vereniging van Journalisten en het Humanistisch Verbond.

Het maatschappelijk middenveld in Europa is het erover eens dat de EU-brede eis om de bewaarplicht in te voeren, ingevoerd in 2006, is verouderd", zegt Patrick Breyer van de werkgroep. "Wanneer gegevens van alle Europeanen worden bewaard, is de criminaliteit niet ineens makkeljiker te bestrijden." Een dergelijke plicht brengt juist de privacy van burgers in gevaar.

Ook de hoge kosten van de bewaarplicht is een kritiekpunt. De telecomproviders krijgen de kosten voor de kiezen, in sommige landen zonder vergoeding. Hierdoor zouden de kosten weer kunnen worden doorberekend aan de klant.

Onder het mom van veiligheid voor de burger wordt privacygevoelige informatie over diezelfde burgers verzameld en uitgewisseld. Op dit moment is het mogelijk om de verkeersgegevens van Europeanen op te vragen. Dat houdt in: data over het gebruik van telefonie en internet. Wie legde met wanneer met wie contact via welk kanaal en voor hoe lang. Van iedere burger worden die gegevens in Nederland voor een jaar bewaard. Een groep Europarlementariërs ziet bovendien graag dat dit uitgebreid wordt met informatie die voortkomt uit zoekopdrachten.

De eurocommissaris van Justitie, Viviane Reding, liet al weten te onderzoeken of de Europese bewaarplicht van verkeersgegevens wel proportioneel en evenwichtig is. Tegenstanders van de bewaarplicht hebben zich bij herhaling afgevraagd wat de nut en noodzaak van dit systeem zijn. Verscheidene burgerrechtenorganisaties en politieke partijen vinden dat er te weinig bewijs was, en is, dat speurders met bestaande middelen niet dezelfde resultaten kunnen bewerkstelligen. In de nasleep van de aanslagen in New York in 2001 vonden dergelijke kritische argumenten op het wereldtoneel echter te weinig voedingsbodem.

Bron foto: hyku (CC)