Toposophy: ‘Volgende disruptie in travel is food’

Na taxivervoer en accommodaties staat de volgende uitwas van de deeleconomie met impact op reizen voor de deur: food. Dit stelde Peter Jordan, senior tourism analyst bij Toposophy tijdens de Vakantiebeurs in Utrecht.

Topsophy is een destination-marketingbureau dat wereldwijd toeristische bestemmingen helpt met onder andere de gevolgen van de deeleconomie. “Ik realiseer mij dat er veel verschillende namen voor zijn: peer-to-peer, on-demand, digitale, netwerkeconomie, enzovoorts. We bedoelen hetzelfde: ondergebruikte zaken en vaardigheden worden ingezet in ruil voor geldelijke of immateriële voordelen,” aldus Jordan.

En daar is vraag naar, gezien de snelle groei van Airbnb en Uber, de ‘poster children’ van de reisdeeleconomie. “Millennials hebben het fenomeen op de kaart gezet als gebruikers en als hosts. Zij vormen in 2025 de helft van alle reizigers. Maar ook bij oudere doelgroepen slaat het aan: voor hogere inkomens is het een statussymbool dat ze deelnemen aan een nieuw, spannend fenomeen als Airbnb. De perceptie dat de gemiddelde Airbnb-klant jong en op een koopje uit is, klopt niet. Oudere reizigers maken er ook gebruik van en tellen evenveel neer als voor een hotelkamer.”

Met schadelijke gevolgen voor de hotelindustrie, bevestigt Jordan. “Mensen willen niet meer terug naar hotels. Het reizigersgedrag is blijvend veranderd.”

Hetzelfde gebeurt bij food

Het succes van Uber en Airbnb betekent dat ook in andere sectoren naarstig wordt gezocht naar een goed peer-to-peer concept. “Wat bij de accommodaties en transport is gebeurd, is nu gaande bij food. Het is een belangrijk onderdeel van elke reis en je eet drie keer per dag. Kansen genoeg dus. Je ziet dat het delen van de maaltijd met een local steeds populairder wordt. In Eindhoven is een startup, Snapfood, die een platform biedt voor studenten die voor chef leren en hun vaardigheden willen oefenen. Je kunt er bijvoorbeeld voor 5 euro een lasagne bestellen. Aan het andere eind van het spectrum ken ik iemand in Amsterdam-Zuid die voor 100 dollar per persoon kookt voor reizigers in zijn eigen keuken. Nu zul je denken: ik heb helemaal geen zin om bij een vreemde aan te schuiven. Maar dat is dezelfde houding die veel mensen in de begintijd van Airbnb hadden en kijk waar we nu staan.”

Jordan durft niet te voorspellen of food sharing net zo’n grote impact zal hebben op traditionele restaurants als Airbnb op hotels. “Natuurlijk zijn er restauranteigenaren die dit als oneerlijke concurrentie zullen zien en mogelijk draagt het bij aan het probleem van ‘overtoerisme’ waar bijvoorbeeld Amsterdam mee worstelt. Maar waar het om gaat is dat de reden waarom mensen reizen en samenkomen is veranderd. Nieuwe partijen spelen daarop in. De meeste toeristische bestemmingen – meestal het gemeente- of stadbestuur – hebben de neiging om de kop in het zand te steken en zijn niet voorbereid op nieuwe disruptie.”

Lokale autoriteiten: struisvogelpolitiek

Hoe de betrokken autoriteiten reageren op zo’n nieuwe disruptor in de stad, verschilt nogal, is Jordans ervaring. “Sommige steden wachten af, andere proberen de balans te vinden tussen de grootte van de markt en wat acceptabel is voor de inwoners. We zien ook wel dat er streng wordt opgetreden, in de vorm van verboden of hoge boetes voor nieuwe spelers. En er zijn bestemmingen waar men de markt zijn werk laat doen.”

Jordan is er voorstander van dat bestemmingen de deeleconomie ‘voorzichtig omarmen’. “Zorg ervoor dat je een volledig beeld hebt van hoe de deeleconomie op de bestemming werkt. Bepaal vervolgens wat de gevolgen zijn voor onder andere concurrentie, gezondheid & veiligheid, belasting, verzekering, consumentenbescherming, milieu, enzovoorts. Zet de inwoners altijd op de eerste plek: zij profiteren van de deeleconomie, maar moeten er ook tegen beschermd worden. En ga de samenwerking aan. In overleg is het makkelijker sturen dan wanneer je dwang toepast.”