‘Bedrijven stellen teleur op Second Life’

Als de steekproeven om 20.30 uur waren gehouden waren er een veelvoud van de gebruikers aanwezig geweest. Dan had dit verhaal duidelijk een andere strekking gehad lijkt me. Suggestief onderzoek lijkt me en niet het vermelden waard.

@Erwin: wat is je doel van dit artikel?  Allereerst publiceer je hier geen nieuws aangezien Molblog het al op 21 maart publiceerde ( http://www.molblog.nl/Merken/4818 ), ten tweede is de tendens van je artikel zeer negatief terwijl juist vanuit Komjunity goede adviezen kwamen hoe bedrijven zich WEL moeten presenteren op Second Life. Zo ook het onderzoek dat Forrester heeft uitgevoerd naar de mogelijkheden voor bedrijven op Second Life ( http://www.marketingfacts.nl/images/uploads/real_business.pdf ). Daarbij voer je een onderzoek uit om op een werkdag, voor de lunchtijd, te onderzoeken hoeveel bezoekers er zijn in zakelijke omgevingen. Wat verwacht je dan?

Och, bij wat een ge*** zagen ze dit al lang aankomen!

Ook mijn ervaring is dat er nauwelijks iemand rondloopt bij Nederlandse vestigingen in Second Life. Gasten onderhouden in je virtuele vestiging vergt namelijk net als een echte vestiging bemanning. En dat is duur. Het is dus vooral hype van marketingmanagers die prompt vergeten hun klanten te blijven bedienen. Toch leuk dat QMusic (Belgisch, niet Nederlands!) beter scoort dan de rest, zij doen ook echt moeite om er in SL iets van te maken: er is een heuse Second Life Q Music streaming radiozender, er worden party's georganiseerd, en op de FM zender wordt er (dus crossmediaal) aandacht aan besteed. Overdag en 's avonds zijn er doorlopend 10 tot 50 QMusic luisteraars in SL actief. Nog geen volume maar al wel veel beter dan de rest.

Reeds in december 2006 schreef Greg Verdino het artikel 'Welcome to Second Life, Marketeers' en stelde ook hij vast dat de Second Life vestigingen van Real Life bedrijven uitblinken in schoonheid…en 'leegheid'. Toch ben ik van mening dat de bedrijven/instellingen die Second Life betreden/verkennen in ieder geval enig krediet verdienen. Wel is het belangrijk om een aantal voorwaarden in te vullen om in Second Life als onderneming succesvol te zijn. Helaas is die wetenschap nog niet bij een ieder bekend, maar dat is slechts een kwestie van tijd en ervaring.De telling van de bezoekersaantallen die door Emerce is verricht, zal ongetwijfeld kloppen. Maar een halfuur tussen de middag, waarin alleen dansende bezoekers worden geteld, is letterlijk slechts een momentopname. Er vinden uiterst interessante ontwikkelingen plaats op dit platform. Als voorbeeld de 'music-scene', waarin een groot aantal muzikanten actief is met live optredens. De eerste artiest die vanuit Second Life in Real Life zal woren gelanceerd, is dichterbij dan menigeen vermoedt. Liefdadigheid (inzameling voor slachtoffers Katrina-ramp, collecte voor Relay for Life), co-creation, branding, community-building, training, allemaal terreinen waarop in Second Life al activiteiten en mogelijkheden zijn, voor creatieve geesten.  

Ben het er mee eens dat bedrijven op dit moment nog niet goed weten hoe ze effectief virtuele werelden als Second Life kunnen gebruiken. Daar komen ze achter door geld, tijd en expertise te investeren en dan komt de ervaring vanzelf. Ik vind het mooi om te zien dat iedereen ervoor wilt zorgen dat virtuele werelden op de kaart worden gezet.  Er wordt veel samengewerkt tussen marketeers, developers en bedrijven. Nu moet alleen nog een goede mix worden gevonden waarmee de bewoners van SL geprikkeld worden en bedrijven voordelige resultaten halen.

Virtuele werelden zijn nieuw en bedrijven maken nog veel fouten zoals: niet genoeg bemanning, niets te doen, geen duidelijke doelstellingen. Het is ook nog een leertraject. Op plekken waar wel wat te doen is en interactie wordt geboden; daar komen wel een ruim aantal bezoekers. Eigenlijk hetzelfde als een website. Het 'onderzoekje' van Emerce slaat nergens op en is geen representatieve steekproef omdat maar 1 moment is genomen; midden op de dag nog wel.

Wat een teleurstellend stukje journalistiek jammer van Emerce. Inderdaad zijn er een aantal bedrijven die het nog niet begrepen hebben maar gelukkig kennen we in Nederland een paar uitzonderingen. Zo is inderdaad ABN AMRO vaak stil maar worden er in de avond events georganiseerd die wel druk bezocht worden. Planet/Arena is volgens mij gebouwd rondom het organiseren van events, logisch dat je daar weining traffic aantreft op een willekeurig tijdstip. Overigens was de opening erg druk bezocht. Maar de heer Boogerts artikel heeft nog een ander hoogtepunt namelijk de verwijzing naar het Randstad kantoor op SL. Buiten mijn persoonlijke mening dat Randstad met haar concept een van de partijen is die het wel heeft begrepen – maar dat doet hier niet ter zake – is het knap dat dit bezoek plaats vond gedurende de sluitingstijd (openingstijden 14.00-22.00 uur) van de virtuele vestiging van Randstad. Een knap inhoudelijk stukje journalistiek en zoals Diederick al vermeld; " niet het vermelden waard".

Wat heerlijk om eindelijk eens een inhoudelijke discussie te lezen over Second Life. Het gaat zo vaak over de vraag "hit or hype".  @emerce redactie: jullie moeten toch ook geen oogkleppen hebben voor de kritiek op de kwaliteit van het artikel. Of je het eens bent ben SL of niet dat doet hier niet echt ter zake, maar doe dan een goed onderzoek. Een reactie van jullie kant zou ook mooi zijn…

@Daniel: natuurlijk wil ik reageren, geen punt. Ik v o l g de discussie met voors en tegen met belangstelling. Dank aan wie de bijdragen leverden. Allereerst, op geen enkele wijze wordt de suggestie gewekt als zou de steekproef ook maar iets meer zijn dan een steekproef. De telling is nooit een onderzoek genoemd, dus een aanduiding als zodanig zou te veel eer zijn. Voorts worden de getallen nog een aantal keer genuanceerd ('afhankelijk van moment van de dag', 'verwijzing naar drukker bezochte gelegenheden').  Ik ben het met Daniel eens dat het goed is te zien dat er een puntige inhoudelijke discussie wordt gevoerd. Dat gebeurt zelden over SL.  Wel had ik gehoopt, dat er ook aandacht zou worden besteed aan slotsom van het Duitse onderzoek, dat SL-bezoekers met bepaalde verwachtingen een virtueel kantoor betreden, verwachtingen waar niet altijd aan wordt voldaan. Waarom niet? Bovendien lijkt er een taboe te rusten op het geven van bezoekcijfers. Hoeveel unieke bezoekers ontvangen genoemde kantoren? Maar ook: wat gebeurt er met die data? Worden bezoekers erover geinformeerd dat hun chats worden opgeslagen en geanalyseerd door de filiaaleigenaren? Of is het nutteloos/afschrikwekkend om (potentiele) klanten over zulke zaken te informeren? Van de actieve SL-gebruikers ben ik benieuwd te horen wat een virtueel kantoor onderscheidend maakt en reden tot herhaalbezoek geeft. Is het bijvoorbeeld zinnig om zoiets als openingstijden te hanteren in een wereld die nooit sluit, met welke doelen bezoekt een consument _wel_ een SL-kantoor en geen fysiek kantoor, et cetera.  Ik stel het overigens op prijs als mensen onder hun eigen naam reageren. Dan is de achtergrond van de betreffende persoon duidelijk, samen met zijn/haar belangen.

@Erwin: goed dat je reageert, en daarbij nog zo snel na mijn opmerking, dat siert je. Wat betreft de bezoekcijfers, vanuit mijn ervaring met Essent kan ik zeggen dat wij als projectteam hier op dit moment zeer tevreden over zijn. Ik ga hier nog geen concrete cijfers noemen, maar binnenkort presenteren we ze ook voor Euroforum op een congres over dit onderwerp (en ik heb begrepen dat Emerce sowieso geinteresseerd is om onze bevindingen de verslaan…).  Maar, ik kan wel zeggen dat we positief zijn over het behaalde resultaat. We hebben dan ook een heel duidelijke doelstelling gehad: crossmediaal, ondersteunend aan de carrierebeurs en met een tijdelijk karakter. En we hebben ons geen kwantitatieve doelen gesteld omdat deze over het algemeen op basis van de geschiedenis geformuleerd worden. Dat is binnen SL helaas nog te weinig mogelijk. Wat ik wel kan zeggen is dat ruim 90% van de bezoekers aan de omgeving, de experience (voor de liefhebbers nogmaals: http://www.youtube.com/watch?v=2PAudmg-c-0 ) geheel hebben afgemaakt. Dat betekent dat we ze voor ruim 2 minuten vast hebben weten te houden terwijl ze naar informatie over Essent zaten te kijken. Een gemiddelde tv kijker kan een reclameblok van 2 minuten al niet uitzitten… Ok voordat het echt een promopraatje wordt: ook wij hadden sluitingstijden in SL. En dat is inderdaad vreemd, maar onoverkomelijk als je een geografisch afhankelijke SL omgeving maakt. We konden de organisatie met vrijwillige collega's inrichten van 9-21 uur. Maar, daarna werd het tot 23:00 uur overgenomen door een zeer goede virtuele host die de bezoekers doorverwees. Het is niet anders mogelijk voor een NL bedrijf.

Wat de Second Life community uniek maakt, is dat de meerderheid een actieve bijdrage levert aan de wereld. De community verwacht ook van bedrijven een actieve bijdrage en dat is niet enkel het plaatsen van een virtueel kantoor. Je moet mensen een reden geven om je te bezoeken. Hiervoor moet je mensen iets aanbieden.  Zorg dat er iemand op gezette tijden aanwezig is in het virtuele kantoor om mensen te woord te staan en om te vertellen over het bedrijf en aanwezigheid in SL. Daarnaast kan directe feedback gevraagd worden aan de bezoekers. Verkoop iets. Maak virtuele versies van de producten die je verkoopt en biedt deze aan in SL, mits ze een toegevoegde waarde in een virtuele wereld zullen hebben. Bied interactiviteit aan. Wees speels en creatief. Geef mensen iets te doen als ze de moeite nemen je te komen bezoeken. Minigames, beeldmateriaal, automatische rondleidingen, enz.. Organiseer events. Second Life bevat een hoop social networking. Hou bijvoorbeeld elke vrijdag een borrel na werktijd of geef een feestje op zaterdag om op die manier veel mensen naar de virtuele locatie te trekken. De motieven van mensen in een virtuele wereld verschillen niet zoveel van de motieven in het echte leven. Als ik ergens lees dat Philips een nieuw kantoor heeft geopend in de echte wereld en ik kom daar aan en er is, behalve het gebouw, niets…. dan zou ik daar ook niet snel meer terugkomen. Zelfde geldt voor de virtuele wereld.

Events en experience vormen de key van een goede SL-aanwezigheid. SL kent niet de beperkingen van het gewone leven dus je kunt heel anders over je merk nadenken en dit visueel maken. Waarom een kantoor en geen sprookjesbos?  Daarnaast zie ik ook een belangrijke slag voor educatie. Je kunt de bezoeker iets laten 'ervaren' waar ze van leren en dat maakt meer indruk dan een tekst of een filmpje.  Als een bedrijf zoiets opzet dan voldoen ze wel aan de verwachting van de SL-ers; ze willen beleving en interactie. Zoals Daniel zegt: als je SL-ers een experience biedt zoals de achtbaanrit van Essent dan blijven ze tot het eind zitten. Beleving en persoonlijke interactie is de meerwaarde boven het htraditionele internet. Interessante en inhoudelijke discussie nu: beter dan die voor- en tegen discussies waar het vaak op uit draait.

Kijk, dit is een discussie die ertoe doet.  We moeten maar eens af van het idee dat een 'corporate presence' in SL altijd maar vol hoeft te zijn. Natuurlijk is het belangrijk om te weten hoeveel bezoekers er zijn (geweest) en wat ze daar doen, hiervoor hebben we al diverse tools beschikbaar (voor Essent gebruikt bv). Maar anderszijds hoeft het helemaal niet per definitie het doelte zijn om veel bezoekers te trekken. Veel bedrijven gebruiken het voor interne communicatie (teamwork, conferences) of voor gesloten simulaties. Of voor doelgerichte evenementen, zoals de Beleggingsbijeenkomsten van ABN die goed bezocht zijn voor zover ik weet of bijvoorbeeld het 16Down concert in Talpa's Dropzone (alle sims vol). Talpa's Dropzone is een evenementen terrein, dat is alleen maar vol als er een event is! Als het wel je doel is om vooral traffic te genereren dan is het zoals Annemieke al schreef van belang een interessante en interactieve omgeving te bieden. Sims als Svarga en Wolfsbergen Skiresort zijn bijvoorbeeld altijd drukbezocht. Het wordt tijd om virtuele werelden als Second Life niet meer zo traditioneel te benaderen (dat geldt ook voor de bedrijven, of juist voor bedrijven) maar te begrijpen dat het een uitgelezen platform is voor open innovatie, interactie, experiences, marketing extensies en multimedia conferencing. Om te beginnen.

@Guide/Dobre:  dat zijn inderdaad andere dan gangbare benaderingen van marketing in de omgeving van een virtuele wereld. Ik ben zelf bekend met vergaderingen en demo's van Cisco, Creative Commons en Nederlandse initiatieven zoals http://www.r-win.com/2007/03/15/gronings-hd-videostreaming-in-second-life/ deze met HD-streaming.  Welke <i>in world</i> initiatieven zien jullie als doordacht en effectief? Effectief als in: gebruikers/bezoekers wordt een dienst bewezen, daarmee al dan niet een aanleiding gevend tot herhaalbezoek?

@Erwin: Neem eens een kijkje bij The Weather Channel waar je op 3 eilanden aan extreme sports kan doen. Kijk vooral ook bij het automerk Pontiac/Motorati en hun SL website http://www.motoratilife.com. Zie hier een case study: [url= http://www.webmetricsguru.com/2007/03/pontiac_second_life_case_study.html ] http://www.webmetricsguru.com/2007/03/pontiac_second_life_case_study.html%5B/url ]Bottomline v/d casestudy: enorm veel co-creation rondom het merk (eigen Pontiac auto bouwen en verkopen in SL), veel events (artiesten, sprekers, etc.), veel entertainment (autoraces etc.) en nee je verkoopt met de SL presence morgen geen nieuwe auto's maar wel over een aantal maanden of een jaar vanaf nu.En dit zijn nog maar een paar voorbeelden…