‘Politie kan social media nog gerichter inzetten’
De overheid anticipeert te weinig op de rol van de sociale media in regulering en handhaving in de publieke ruimte. Dat stelt Tjerk Timan als reactie op de Almelose politie die een Poolse veelpleger op de trein zette en de video daarvan op Facebook plaatste. Timan (onderzoeksinstituut CTIT) promoveert deze week aan de Universiteit Twente. In zijn proefschrift Changing Landscapes of Surveillance behandelt hij (camera)toezicht in steden, sociale media en de rol van publiek en overheid daarin.
“Van CCTV ligt niemand meer wakker, maar smartphonecamera’s en sociale media brengen een nieuwe vorm van (on)veiligheid met zich mee”, zegt Tjerk Timan. “De rol van zowel burgers als overheid wordt complexer. Politie is soms naïef in gebruik van sociale media en weet niet altijd hoe daarmee om te gaan. Bij rellen in Eindhoven zagen we dat mensen publiekelijk aan de schandpaal genageld werden. Tegelijkertijd ben je als burger ook snel betrokken. Film je een overval, dan ben je onderdeel van de zaak. Wat we zien is dat nieuwe media door veel mensen niet voldoende begrepen wordt. Privé- en zakelijk gebruik worden door elkaar gehaald en verantwoordelijkheden zijn soms vaag.”
Participatieve surveillance
Tjerk Timan (30) behandelt in zijn proefschrift veel aspecten van toezichttechnologieën in Nederlandse steden. Hij richt zich daarbij vooral op de nachtelijke uitgaanscentra en deed praktijkonderzoek in Rotterdam, Utrecht, Groningen en Enschede. Hij beschrijft de maatschappelijke relevantie en schetst de situatie sinds de aanslagen van 11 september. Sinds die tijd ontstond er een wildgroei aan toezichtmaatregelen zoals cameratoezicht. Bovendien heeft tegenwoordig vrijwel iedereen een camera op zak. Burgers hebben smartphones en een trend onder toezichthouders is het gebruik van bodycams, camera’s die op het lichaam gedragen worden. |
Volgens Timan is het incident in Almelo niet het eerste, maar ook zeker niet het laatste op dit vlak. “Een paar jaar geleden zag ik een video op YouTube van een agent die door het lint ging omdat hij werd gefilmd. Dat vond ik interessant en daarom ben ik binnen mijn promotieonderzoek die richting ingegaan. De veranderende privacy, verwachtingen en veiligheid scheppen nieuwe problemen. De overheid kijkt mee bij alles wat je doet (participatieve surveillance) en is zelf erg actief op de sociale media. In grote steden zijn er continu rechercheurs die via de sociale media monitoren wat we doen, maar een duidelijk beleid over waar de grenzen liggen en wat wel en niet mag is er lang niet altijd.”
Aanbevelingen
Timan zegt in zijn proefschrift dat beleidsmakers en technologie-ontwikkelaars van surveillance meer moeten kijken naar de rol van de eindgebruiker. Dat kunnen politieagenten zijn, maar ook burgers die bijvoorbeeld een avond gaan stappen. Zowel mens als technologie vormen de praktijk in surveillance en hun verantwoordelijkheden zijn niet altijd duidelijk.
“Er moeten betere methodes komen om social media in te zetten in innovaties bij surveillance. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een app op je smartphone.’’
Meer informatie
Tjerk Timan promoveert op woensdag 6 november aan de Universiteit Twente met zijn proefschrift Changing Landscapes of Surveillance, emerging technologies and participatory surveillance in Dutch nightscapes.
Zijn onderzoek deed hij binnen de vakgroep Science, Technology and Policy Studies (STEPS) van het onderzoeksinstituut CTIT en de faculteit Management en Bestuur (MB). Zijn promotor is Prof. dr. N.E.J. Oudshoorn. Een digitale versie van zijn proefschrift is te downloaden via de eigen website van Tjerk Timan.
Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.