2020: eindelijk 5G

Op 28 juli werd in Nederland 5G aangezet, luttele dagen nadat de drie grote telecomaanbieders honderden miljoenen hadden betaald voor de benodigde frequenties. De overgang naar 5G is echter vrijwel onopgemerkt verlopen. Hoewel enkele aanbieders al met acties kwamen voordat 5G werd geactiveerd, wordt er nog maar amper gebruik van gemaakt.

KPN bood bij de start 5G alleen in de Randstad en Eindhoven aan, pas volgend jaar is volledige dekking mogelijk. T-Mobile beloofde eind dit jaar 90 procent van Nederland landelijk dekkend internet te bieden, de overige 10 procent wordt niet eerder dan in 2022 gerealiseerd. Dan vindt de veiling plaats van snellere frequenties.

Alleen VodafoneZiggo claimde reeds landelijk dekkend 5G, maar daarover ontstond binnen de eigen gelederen een opmerkelijke discussie. VodafoneZiggo maakt gebruik van Dynamic Spectrum Sharing, waarbij 5G een frequentie deelt met 4G, en dat is volgens het gefuseerde bedrijf ook 5G. De CEO van moederbedrijf Vodafone Group vond echter van niet en sprak in november zelfs van misleiding.

De trage adoptie is niet ongewoon voor een nieuwe telecomstandaard, want daarvoor moet immers eerst een nieuw toestel worden aangeschaft. 4G frequenties werden in 2012 geveild en in 2015 beschikte nog maar 35 procent van de Nederlandse mobiele eindgebruikers over 4G.

De komst van 5G is nu al veel belangrijker omdat het overbelasting van het 4G netwerk kan opvangen. Maar meer dan 4G snelheden biedt 5G momenteel niet. Ook van geringe vertraging (lag) is nog geen sprake.

Met de komst van 5G nam ook het verzet ertegen toe. Nadat in Groot-Brittannië enkele zendmasten waren vernield en in brand gestoken, kwamen Nederlandse copy cats in het voorjaar in actie. Aanleiding voor de branden waren indianenverhalen dat het coronavirus zou zijn veroorzaakt door 5G. Veel kennis van zaken hadden de brandstichters overigens niet. Zelf C2000 masten ten behoeve van Nederlandse hulp- en veiligheidsdiensten vatten vlam. Tenminste twee brandstichters werden op camerabeelden herkend en aangehouden.

Rechtszaken tegen de aanleg van 5G hielden geen stand. In mei dit jaar verloor de stichting Stop5GNL een kort geding tegen de Staat over de uitrol van 5G. De voorzieningenrechter zag geen verband tussen gezondheidsklachten en elektromagnetische golven, zoals door de tegenstanders was gesteld.

De Nationale Bond tegen Overheidszaken (NBO) wilde van KPN-topman Joost Farwerck horen dat het 5G-netwerk van het telecombedrijf geen gevaar vormt en volledig veilig is. Ook dit kort geding werd verloren, net als die tegen de topman van Vodafone Ziggo en Søren Abildgaard van T-Mobile.

In september concludeerde de Gezondheidsraad na onderzoek dat de overheid en de providers kunnen doorgaan met de invoering van 5G, maar wel de gevolgen voor de gezondheid van mensen goed in de gaten moeten houden.

5G zoals het is beloofd, met zeer grote snelheden en weinig vertraging, wordt pas na 2022 aangeboden. Niet eerder zijn de benodigde frequenties beschikbaar.

De Nederlandse Vereniging van IT & Telecommunicatie Grootgebruikers vindt dat er een Deltaplan moet komen om die toekomstige frequenties nuttig in te zetten.

In de fabriek van de toekomst is 5G onmisbaar voor de communicatie met de machines in de productiestraat en daarmee voor de concurrentiekracht van de Nederlandse industrie. Ook remote sensoren, voertuigen en andere verbonden systemen zijn gebaat bij een goed werkend 5G-netwerk met landelijke dekking.

Niet alleen de industrie, het transport en de logistiek, maar ook publieke instellingen zoals ziekenhuizen zijn meer dan ooit afhankelijk van betrouwbare breedbandverbindingen die altijd werken. Daar moet meer oog voor zijn, zegt de gebruikersorganisatie.