Daphne van Dijk (Innovatiehub #11/KNVB): ‘Data vernieuwt voetbal op alle niveaus’

Innovatiehub #11 moet voetbalbond KNVB helpen bedrijven en wetenschappers te betrekken bij de vernieuwing van het spel, talentontwikkeling en de grasmat. “We hebben zicht op nieuwe businessmodellen”, aldus Innovatiemakelaar Daphne van Dijk.

Grijs en anoniem is de regenjas die volgens het cliché langs de velden naar voetbaltalent speurt. Een romantisch idee, toch acht Van Dijk de kans groot dat clubs op termijn hun eigen jeugdelftallen monitoren en aan de hand van data zowel de fysieke als mentale ontwikkeling volgen. Na een test start KNVB’s innovatiehub #11 een pilot om samen met bedrijven en wetenschappers bij een handvol academies van profclubs gegevens te verzamelen.

Het is precies de exploratiedrift die Van Dijk in krap vier jaar heeft willen inbrengen. Na een decennium bij Talpa Radio aan brand partnerships te hebben gewerkt en ze het plotselinge overlijden van haar zus kreeg te verwerken, ging het thema verander- en veerkracht haar steeds meer boeien. “Ik zocht de spanning van een complexe omgeving met meerdere belangen. Eén waarin ik door te verbinden toch verandering teweegbreng.”

Bekrachtigen
Met een klein team werkt ze aan een kennisnetwerk. “We kregen weleens het verwijt een gesloten bolwerk te zijn. Door ons open te stellen en tientallen bedrijven en wetenschappers een fysieke plek te geven, challengen we iedereen die denkt dat voetbal stilstaat.” Een fysieke plek vergroot bovendien de inzet van externe partners. “Massa is kassa, hoor je een enkeling gemakzuchtig denken. We vragen daarom een serieuze tijdsinvestering.”

Presenteert de bond een beleidsplan, dan is ze erop gebrand ook op een horizon van tien jaar te wijzen. Vraagt de verandering in vrijetijdsbesteding bijvoorbeeld om andere spelvormen? Met het concept ‘Kicksfit’ zoekt de organisatie alvast naar een antwoord. “Door trainingsmethoden uit fitness en voetbal te combineren, spelen we in op nieuwe behoeften.”

In plaats van projecten van a tot z uit te denken, pleit Van Dijk voor snelle pilots. De nadrukkelijke aandacht daarin voor data, noemt ze een weloverwogen keuze. “Samenwerken rondom feiten is nu eenmaal makkelijker. Data bekrachtigen in die zin je keuzes.”

Vergrootglas
Als resultaat zullen enkele jeugdopleidingen onder meer brain-based assessment games inzetten om de fysieke, cognitieve, psychosociale en tactische ontwikkeling van spelers in kaart te brengen. “Met onderzoek naar welke factoren bepalend zijn voor succes, hopen we meer zicht te krijgen op de voorspellende waarde ervan. Daarmee kunnen academies hun opleidingen verbeteren.”

Op amateurniveau heeft Van Dijk hoge verwachtingen van de ‘equality index’. De bond en SciSports werkten samen aan een algoritme dat helpt om elftallen en competities gelijkwaardiger in te delen. Daarbij bijvoorbeeld kijkend naar de speelsterkte, in plaats van de geboortedatum en reisafstanden alleen. Gevolg: een test verhoogde het spelplezier meetbaar en het aantal overklassingen met tig tegen nul nam af. “Bonden uit allerlei landen kijken al hoe ze het binnen andere teamsporten kunnen gebruiken.”

Hoewel #11 mikt op een verbetering van het spel, de regels en fanbeleving, rekent Van Dijk voorzichtig op nieuwe businessmodellen. In de hoop een definitief einde te maken aan blessureleed en ‘knollenvelden’, werd een ‘grasdashboard’ ontwikkeld. Op termijn verwacht de KNVB met behulp van grondsensoren tot datagestuurd grasbeheer te komen. “De kennis en technologie zijn ook bruikbaar buiten de voetballerij, bijvoorbeeld in de landbouw.”

Dat ze erin slaagt om onder een landelijk vergrootglas een op het oog conservatieve wereld in beweging te krijgen, dankt ze deels aan de positie net buiten de organisatie. Vanzelfsprekend manoeuvreert ze daarbij zo nu en dan om een apenrots heen waarop men stevig weerstand biedt. Lachend: “Zolang het lukt om de andere kant van die rots te laten zien, mag iedereen lekker blijven zitten. Vernieuwingen zoals deze doen uiteindelijk op elk voetbalniveau intrede.”

* Dit artikel verscheen eerder in het meinummer van Emerce magazine (#183).

Foto: Frank Ruiter (in opdracht van Emerce)