DUO, SyRI en ZonMW door experts genomineerd voor Big Brother Award Expertprijs

Een panel van deskundigen heeft drie privacyschenders genomineerd voor de Big Brother Awards Expertprijs. DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs), SyRI (Systeem Risico Indicatie) en ZonMw horen op 29 november tijdens de Big Brother Awards wie door experts als grootste privacyschender van 2019 bestempeld wordt.

DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) is genomineerd vanwege privacyschendingen bij het tijdig innen van studentenleningen. De organisatie laat volgens burgerorganisatie Bits of Freedom herhaaldelijk zien dat ze niet verantwoordelijk om kan gaan met alle gevoelige gegevens van studenten en terugbetalers. Datahonger en tunnelvisie lijken elk moreel kompas vervangen te hebben, met (oud-)studenten als gedupeerden: met plannen om schuldverklaringen te verstrekken aan banken, volgsoftware verstopt in mails naar studenten, en zelfs het afnemen van paspoorten van oud-studenten die hun lening niet terugbetalen.

Experts Cihan Ugural (Campagneleider ‘Voor 14’ van FNV) en Sennay Ghebreab (neuroinformaticus) nomineerden onafhankelijk van elkaar SyRI (het Systeem Risico Indicatie). Dit digitale surveillance-systeem koppelt persoonsgegevens van burgers om onder meer uitkeringsfraude op te sporen. De overheid wil niet vertellen hoe het algoritme precies werkt. Niet alleen wordt de volledige wandel en handel van burgers in kaart gebracht, waardoor iedereen bij voorbaat als verdachte wordt gebrandmerkt, doelwit bij uitstek zijn mensen die zich al in een lastige maatschappelijke situatie bevinden en daardoor extra kwetsbaar zijn.

ZonMw gaat van start met subsidieprogramma ‘Kansrijke start voor kinderen met behulp van big data’. Hierbij wordt big data onderzoek gestimuleerd om verschillende datastromen rondom geboorte- en jeugdgezondheidszorg aan elkaar te knopen. De risico’s op schadelijke overheidsbemoeienis worden door ZonMw onvoldoende erkend en voor privacy is geen ruimte in het programma. Dit terwijl er op dit moment in de kinderzorg al gebruik wordt gemaakt van gebrekkige software die traumatische gevolgen kan hebben voor jonge gezinnen.“ZonMw stevent zo af op een situatie waarin de privacy van ouders en kinderen nodeloos geschonden zal worden,” stelt expert Justine Pardoen (Bureau Jeugd en Media).