Hands-On: Vivaldi browser

Vivaldi is er voor geeks en technofreaks, ‘maar het weerhoudt een ieder ander er niet van om hem eens uit te proberen’, schreef The Guardian over de webbrowser Vivaldi. Daarvan is een dezer dagen een vernieuwde versie verschenen. Geen browser voor de eredivisie, maar een klasse op zichzelf.

De browsermarkt is enorm in beweging. Dat is voornamelijk de schuld van Microsoft. Sinds de softwaregigant in januari Chromium Edge uitbracht is deze webbrowser Firefox gepasseerd als tweede populaire browser met 7,5 procent marktaandeel.

Dat is nog een heel eind verwijderd van de 68 procent die Google Chrome heeft, maar daarin zou best nog eens verandering kunnen komen aangezien Microsoft pas een dezer dagen is begonnen met de automatische uitrol van Chromium Edge naar alle Windows gebruikers. En als Windows pc’s straks standaard geleverd worden met Chromium Edge is het de vraag of gebruikers nog Chrome willen installeren. De browsers, beide gebaseerd op open source browser Chromium, lijken sprekend op elkaar.

Daarmee lijkt de geschiedenis zich te herhalen, want in de jaren negentig had Microsoft ook een achterstand op de toenmalige marktleider Netscape. Daarin kwam verandering toen Internet Explorer standaard met Windows werd meegeleverd. Dat Microsoft zijn positie toch weer aan Google is kwijtgeraakt is omdat Internet Explorer niet meer werd vernieuwd en opvolger Edge (de voorganger van Chromium Edge) gebruikers ook niet kon bekoren.

De aanstaande browseroorlog tussen Google en Microsoft is geen goed nieuws voor de tweede divisie, waarin Firefox zich tot nu toe steeds wist te handhaven met een marktaandeel van 7,2 procent. De sympathieke browser werd ooit gefinancierd door Google, hetzelfde bedrijf dat wel eens voor zijn ondergang zou kunnen zorgen.

Nog moeilijker heeft Opera het. De Noorse browser doet met 2,2 procent marktaandeel nog altijd dapper mee, maar heeft net als Firefox grote moeite om voet aan de grond te krijgen op smartphones. De Google Play Store telt alleen drie verschillende versies van Opera. Geen van alle lijkt echt aan te slaan. Om zich nog enigszins te onderscheiden introduceerde Opera op de desktop een handige zijbalk met koppelingen naar chatdiensten als Instagram, Telegram, WhatsApp en Facebook Messenger, evenals een ingebouwde VPN dienst.

En dat is ook het beeld bij de browsers die zich nu al jaren aan de kantlijn staan op te warmen: Brave en Vivaldi. Beide gebaseerd op Chromium en beide projecten van browserveteranen. Brave is van Brendan Eich, ooit CEO van Mozilla (organisatie achter Firefox) en bedenker van Javascript, en Vivaldi van Jon Stephenson von Tetzchner, oud-CEO van Opera.

Ergens begrijp je ook wel waarom deze browsers niet hoger in de ranglijst komen. Het blijven nichebrowsers voor een beperkt publiek. Geen enkele andere browser biedt zoveel veiligheid en privacy in één, zegt Brave over zijn programma. De servers zien of slaan jouw browsegegevens niet op – ze blijven privé op jouw apparaten totdat je ze verwijdert. Incognito bij Brave is dat ook echt: anoniem surfen doe je via een ingebouwde Tor verbinding.

Helemaal onomstreden is Brave ook weer niet: je kunt geld verdienen door advertenties te bekijken en deze zogeheten Brave Rewards zijn dan ook het verdienmodel. Wat verklaart waarom andere advertenties met een ad blocker worden tegengehouden. Ook ontbreken in de huidige (mobiele) versie mogelijkheden voor het importeren van bladwijzers.

Vivaldi, waarvan een dezer dagen een geheel nieuwe versie (3.1) is verschenen, beschermt je eveneens tegen traceerders, filtert ongewenste reclame en ‘geeft je de regie met unieke ingebouwde functies’. Je kunt tabs naast elkaar of verticaal weergeven, stapelen en je ziet een soort preview als je er met je muis overheen gaat. Net als Opera plaatst Vivaldi favoriete websites en apps in de zijbalk als webtabs of als bladwijzerlijst. Veel beter dan het onhandige bladwijzersysteem van Chronium Edge en Chrome.

Via die zijbalk vind je ook een volwaardig kladblok of zeg maar gerust een complete tekstverwerker, want die is sterk uitgebreid. Je kunt nu ook tekst opmaken met Markdown, automatisch schermopnames toevoegen en meer. Uniek is dit kladblok zeker niet, ook Firefox heeft een extensie voor Notitiebeheer en het zal mij niet verbazen als de grote browsers dit voorbeeld nog eens gaan overnemen: aantekeningen maken over websites in de browser is ergens heel logisch.

Met video’s in een zwevend venster (beeld-in-beeld), ingebouwde schermopnamefunctie en extensies uit de Chrome Web Store heeft de browser best veel te bieden, maar misschien is dat ook wel een beetje het probleem: voor het gros van de gebruikers hoeven al die toeters en bellen niet.

Toch is het goed dat deze browsers er zijn: ze zorgen voor innovatie, waaraan het de afgelopen jaren in browserland nogal eens heeft ontbroken.

Vivaldi draait op Linux, macOS en Windows en sinds kort ook op Android.