Aanbod en aanvaarding bij een webshop aankoop

Wat gebeurt er als een online koper aan het einde van het bestelproces wordt verrast door hoge extra kosten en van de bestelling af wil zien? Enige tijd geleden besloot de kantonrechter in Assen tot een creatief vonnis over bedenktijd en recht op ontbinding.

Wat was er aan de hand? Gedaagde partij had fietsonderdelen besteld op de webshop van Bonus Bikes. Aan het einde van het bestelproces werd hij onaangenaam verrast door hoge kosten (administratiekosten, verzendkosten) en wilde van de bestelling af. Bonus Bikes stelde zich op het standpunt dat er al een overeenkomst tot stand was gekomen. Omdat gedaagde weigerde te betalen, zijn de fietsonderdelen nooit geleverd. Bonus Bikes eiste echter wel volledige betaling.

Overeenkomst
De vraag is natuurlijk allereerst of er wel een overeenkomst tot stand is gekomen. Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding (artikel 6:217 Burgerlijk Wetboek). Zowel het aanbod als de aanvaarding daarvan zijn vormvrij, maar worden beheerst door de vertrouwensleer (artikel 3:35 Burgerlijk Wetboek). Alleen als aanbod en aanvaarding op elkaar aansluiten, komt een overeenkomst tot stand. Je mag er niet op vertrouwen dat een product dat tegen een onwaarschijnlijke prijs wordt aangeboden, ook echt voor die prijs wordt aangeboden. Het bekendste voorbeeld is de zaak van Otto die een LCD-televisie van Philips op haar website aanbood voor 99 euro. Duizenden mensen kochten deze televisie online. Uiteindelijk is Otto met de schrik vrijgekomen en hoefde de televisies niet te leveren. De rechter oordeelde terecht dat er geen overeenkomst tot stand was gekomen, omdat de kopers er niet op hadden mogen vertrouwen dat dit de echte prijs was van het artikel. In hoger beroep kwam het Hof tot hetzelfde oordeel. 

Onvolledig aanbod
Ook in de casus van de fietsonderdelen zou je kunnen zeggen dat er geen sprake is van aanbod en aanvaarding, en dus niet van een overeenkomst. De kosten waren immers niet voor of tijdens het bestelproces gecommuniceerd, maar pas achteraf bekendgemaakt. Het aanbod was dus niet volledig, toen het eenmaal wel volledig was (namelijk prijs inclusief kosten) werd het niet aanvaard. Het bestelproces was toen al afgerond. Aanbod en aanvaarding kwamen dus niet met elkaar overeen. Wat er precies is gebeurd, blijkt echter niet uit het vonnis. De kantonrechter lost het creatiever op.

Creatief vonnis
Hij zegt dat áls er een overeenkomst tot stand zou zijn gekomen, deze is aan te merken als koop op afstand. Artikel 7:46d van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de koper binnen zeven dagen na ontvangst van het gekochte de koopovereenkomst mag ontbinden. Dit wordt ook wel de bedenktijd of zichttermijn genoemd. In dit geval had de koper echter niets ontvangen. Hij wilde al direct van de koop af. Dat maakt volgens de kantonrechter niet uit. Als je binnen zeven dagen na ontvangst mag ontbinden, dan mag je dat ook voor ontvangst, aldus de kantonrechter. Interessant, want zo staat het niet in de wet. Het past mijns inziens echter wel binnen de bedoeling van deze wettelijke regeling voor koop op afstand. Die is er namelijk in gelegen dat de koper op voorhand slecht zicht heeft op wat hij precies koopt. In de meeste gevallen heeft dat betrekking op het product zelf (je koopt een mooie zonnebril via internet maar eenmaal op je hoofd blijkt de bril je helemaal niet te staan), maar in dit geval dus op de kosten. De wet bepaalt bovendien met zoveel woorden dat de koper mag ontbinden zonder opgaaf van reden.

Omdat het hier gaat om consumentenbescherming kan je deze regeling niet ten nadele van de consument beperken. De termijn van zeven dagen begint te lopen na ontvangst van het gekochte product. Maar zolang je als webshop niet levert, is die termijn nog niet gaan lopen en kan de consument dus altijd ontbinden, blijkt uit deze zaak.

Kortom, een opmerkelijke uitspraak die weliswaar niet past binnen de letterlijke tekst van de wettelijke regeling, maar wel recht doet aan de geest van die regeling.