Adviesraad: ‘Maatregelen noodzakelijk voor digitalisering en AI in politiewerk’

De Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP) constateert dat de grondrechten van burgers onvoldoende zijn beschermd door het ontbreken van een adequaat wettelijk kader voor datagedreven werken bij de politie. Digitalisering en AI hebben veel invloed op het politiewerk en de politie moet actiever duidelijkheid geven hoe zij hiermee omgaat. De tijd van vrijblijvendheid en experimenteren is voorbij. Dit advies heeft de WARP gegeven aan de korpschef van de politie, naar aanleiding van de actuele discussies over de inzet van technologie door de politie.

Naast de noodzaak de wetgeving aan te passen is meer duidelijkheid nodig over wat de politie doet om te zorgen dat innovaties op het gebied van AI ook maatschappelijk verantwoord zijn. De Raad wijst op de risico’s van afhankelijkheid van private partijen en op het niet op orde hebben van de datahuishouding. Kennis van data- en AI- toepassingen en de mogelijke maatschappelijke consequenties hiervan is nog onvoldoende geborgd. AI en data-toepassingen worden volgens de Raad nog te beperkt ingezet en tegelijk moet afstand worden genomen van toepassingen die het vertrouwen van burgers ondergraven.

De WARP adviseert daarom dat er een evaluatiecommissie Wet politiegegevens wordt ingesteld. Daarnaast is een overkoepeld kader nodig voor maatschappelijk verantwoorde innovatie op het gebied van datagedreven werk en AI. Actieve transparantie – openbaar, tenzij – over het gebruik van AI is daarbij noodzakelijk. Er dient helderheid te komen over de voorwaarden voor samenwerking met private spelers. De WARP stelt dat een kritische digitale mindset binnen de politie een basisvaardigheid moet worden. Tegelijk zijn er meer mogelijkheden voor data- en AI-toepassingen om de relaties tussen de politie en burgers te versterken. De politie dient bovendien publiekelijk kenbaar te maken dat zij geen ambitie heeft crimineel gedrag op persoonsniveau te voorspellen, de risico’s hiervan zijn te groot.

Lees het volledige advies Navigeren in niemandsland hier

De Wetenschappelijke Adviesraad Politie adviseert de korpschef gevraagd en ongevraagd vanuit wetenschappelijke inzichten en geeft duiding aan maatschappelijke vraagstukken die een relatie hebben met het functioneren van de politie.