Kifid: duur registratie persoonsgegevens afkomstig uit klantonderzoek wwft maximaal 5 jaar

De antiwitwaswet (Wwft) verplicht banken om klantonderzoek te doen en ongebruikelijke betalingstransacties te melden. Kan een bank het klantonderzoek niet afronden, dan moet de bank de klantrelatie beëindigen. De bank mag de persoonsgegevens van de klant verkregen vanwege dat klantonderzoek registreren in een intern waarschuwingsregister. Deze  persoonsgegevens moeten echter na 5 jaar worden verwijderd, zo blijkt uit een vandaag gepubliceerde uitspraak van de Geschillencommissie van Kifid. De antiwitwaswet schrijft dit voor.

In deze klachtzaak heeft ING aan twee klanten met een en/of-betaalrekening vragen gesteld over drie betalingen aan derden. De consumenten hebben schriftelijk uitgelegd waarom de drie betalingen zijn gedaan zonder aanvullende informatie of documenten ter onderbouwing mee te sturen. De bank heeft de consumenten vervolgens laten weten de bankrelatie te beëindigen omdat zij onvoldoende hebben meegewerkt aan het klantonderzoek. Ook heeft de bank aangekondigd de persoonsgegevens van de consumenten voor de duur van 8 jaar op te nemen in het interne waarschuwingsregister, het zogenoemde interne verwijzingsregister (IVR). De consumenten hebben zich over de opzegging en de registratie beklaagd bij Kifid.

Registratie in intern waarschuwingsregister

De bank mag persoonsgegevens registreren als er sprake is van een gerechtvaardigd belang, zo staat in de privacywet (AVG). Voor de veiligheid en integriteit van de bank is het van belang om aandacht te hebben voor situaties zoals ‘het niet kunnen afronden van een klantonderzoek’. De bank heeft hiervoor geen lichtere maatregel dan registratie in het interne verwijzingsregister (IVR). De Geschillencommissie vindt dit een gerechtvaardigd belang en de bank mag de persoonsgegevens van deze consumenten intern registreren.

Wat betreft de duur van de registratie oordeelt de Geschillencommissie dat die niet langer kan zijn dan 5 jaar. De antiwitwaswet schrijft namelijk voor dat gegevens verkregen via het in deze wet verplichte klantonderzoek 5 jaar lang moeten worden bewaard en onmiddellijk daarna moeten worden vernietigd. De bank heeft in dit geval persoonsgegevens geregistreerd die afkomstig zijn uit het klantonderzoek vanwege de antiwitwaswet en daarvoor geldt de duur zoals deze wet voorschrijft. De bank moet de registratieduur van persoonsgegevens van deze consumenten in de interne waarschuwingsregisters daarom verkorten van 8 naar 5 jaar.

Wel of niet geldige opzegging?

In deze klachtzaak moet de Geschillencommissie ook beoordelen of de bank de overeenkomst met de consumenten mag opzeggen. Het uitgangspunt is dat volgens de antiwitwaswet de bank moet weten wie haar klanten zijn en wat zij met hun rekeningen doen. Om die reden doet de bank klantonderzoek. Daarnaast kijkt de Geschillencommissie naar de algemene bankvoorwaarden en of is voldaan aan de wettelijke eisen van redelijkheid en billijkheid. In deze klachtzaak is het oordeel dat de bank de overeenkomst met de consumenten mag opzeggen. Aanleiding voor het klantonderzoek was dat de ontvanger van een van de drie betalingen voorkomt op een sanctielijst. De bank wilde de achtergrond van een aantal betaling vaststellen. De schriftelijke verklaringen heeft de bank door gebrek aan onderbouwing niet kunnen controleren. Ook waren de verklaringen van de consumenten over de betalingen tegenstrijdig. De bank heeft de consumenten meerdere keren, ook nog in de procedure bij Kifid, de gelegenheid gegeven om aanvullende informatie te verstrekken. Hiervan hebben de consumenten geen gebruik gemaakt Het brengt de Geschillencommissie tot de conclusie dat de consumenten onvoldoende hebben meegewerkt om de bank de benodigde duidelijkheid te geven. Hierdoor heeft de bank het wettelijk verplichte klantonderzoek niet kunnen afronden. De bank moet de bankrelatie daarom beëindigen.

Soortgelijke klachten

Het is denkbaar dat er meer klachten zijn waarin het gaat over de duur van de registratie van persoonsgegevens afkomstig uit klantonderzoek vanwege de antiwitwaswet. De Geschillencommissie zal deze klachten op dat punt beoordelen in lijn met de vandaag gepubliceerde uitspraak.

De uitspraak GC 2025-0396 over deze klacht van twee consumenten tegen ING Bank is niet-bindend.