Industry Wire

Geplaatst door TU/e

Leven in een tijd van de quantified self: hoe apps ons aan het roer zetten en toch onderdrukken

Een gezonder leven èn betere relaties met anderen. Dat is de belofte van veel sociale media en allerlei apps. Toch staat dat ideaal in sterk contrast met de manier waarop de bedrijven achter die apps zich gedragen. De commerciële bedrijven worden gedreven door het belang dat ze hebben bij het uitbuiten van de data die ze verzamelen en niet door het verbeteren van leven van de gebruiker. Dat stelt Marjolein Lanzing in haar proefschrift waarop ze woensdag aan de TU Eindhoven promoveert.

Haar belangrijkste conclusie is dat er een moreel spanningsveld is tussen wat de apps beloven (meer grip op jezelf en je relaties door permanent data over je te verzamelen en te analyseren) versus wat de bedrijven achter de apps doen (data juist gebruiken om geld te verdienen ten koste van de gebruiker). De bedrijven hebben verborgen motieven die schadelijk kunnen zijn zijn voor de gebruiker.

Lanzing werkt verschillende voorbeelden uit door empirische data te koppelen aan bestaande filosofische principes (over onder meer privacy, zelfbegrip en autonomie) en ze nieuw leven in te blazen door ze toepasbaar te maken in deze 21ste eeuwse context.

Belofte versus uitbuiting

Lanzing geeft een aantal voorbeelden van deze tegenstelling:

  • Instagram biedt jonge meisjes autonomie en een groot publiek, maar dwingt ze ook zich te conformeren aan stereotypen.
  • Tinder plaatst sommige gebruikers in een aparte categorie met weinig matches, waar je alleen uit komt door het bedrijf te betalen.
  • Google ziet zoveel waarde in gezondheidsgegevens dat ze Fitbit kochten voor ruim 2 miljard dollar.
  • Menstruatie-app Maya hielp vrouwen niet alleen met het bijhouden van hun maandelijkse cyclus, maar verkochten hun data ook aan Facebook (dat geld verdient aan advertenties) omdat er correlatie is tussen ovulatie en koopgedrag.

“Veel van de ethische problematiek rondom self-tracking technologieën hangt samen met de commerciële partijen die via deze technologieën onze meest intieme sferen binnendringen en daarmee deze sferen en relaties ook vormgeven”, aldus Lanzing.

“Dat heeft consequenties voor de manier waarop we naar onszelf, naar anderen en relaties met elkaar aangaan.” Lanzing vindt dan ook dat daarmee de verantwoordelijkheid om deze relaties te beschermen bij beleidsmakers, grote technologiebedrijven en wetgevers ligt. “In plaats van de verantwoordelijkheid bij het individu neer te leggen, door dingen te zeggen als: ‘dan ga je toch van Facebook af?’.”

Het proefschrift “The transparent self: a normative investigation of changing selves and relationships in the age of the quantified self” is hier vrij te downloaden.

Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

Deel dit bericht