UT in vijf van de zes Perspectiefprojecten

Genezing van artrose, energiezuiniger Internet of Things, nieuwe manieren om licht te ‘temmen’, betere overstromingsbescherming en een hersenprothese die blinden kan laten zien. In vijf van de zes grote projecten, gefinancierd vanuit het STW-Perspectiefprogramma, doet de Universiteit Twente mee.

Van drie projecten is de Universiteit Twente zelfs trekker. Het Perspectiefprogramma daagt onderzoekers uit om samenwerkingsverbanden aan te gaan met bedrijven en maatschappelijke organisaties, voor onderzoek dat aansluit bij de Topsectoren. In totaal gaat in de zes projecten 25 miljoen euro om, waarvan STW 17 miljoen voor haar rekening neemt.

Kraakbeenherstel: ‘William Hunter revisited’

Prof.dr. Marcel Karperien (MIRA)

“Een genezing voor artrose bestaat niet.” Zo staat het op Wikipedia. Zo staat het in alle leerboeken. En zo schreef de wereldberoemde Schotse anatoom William Hunter het in 1743 in zijn verhandeling over ziektes aan de gewrichten. Volgens het consortium ‘William Hunter revisited’ is het nu tijd voor herziening van die uitspraak. De groep onderzoekers en bedrijven willen met steun van het Reumafonds methoden ontwikkelen om artrose of gewrichtsslijtage een halt toe te roepen. Sterker nog, op basis van de nieuwste ontwikkelingen met celkweken, proefdieren en patiënten denken de wetenschappers dat het zelfs mogelijk is om kraakbeen terug te laten groeien. Het consortium wil minstens een herstelbehandeling ontwikkelen die klaar is voor de kliniek. Daarnaast willen ze een nieuwe methode van (vroegtijdig) diagnosticeren ontwikkelen en een betere manier om het aangedane gewricht in de gaten te houden.

Deelnemers: AMC Amsterdam, Universiteit Twente, Erasmus MC, UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Radboudumc, Maastricht UMC+, Reumafonds, Hy2Care, InGell Labs, Crystal Therapeutics, QVQ Holding, Percuros, Zimmer Biomet, TETEC, LifeTec Group, InGell Labs, ArthroSave, IBIS Technologies, SSens, BioVolt, Waters

ZERO: op weg naar energie-autonome systemen Internet of Things

Prof. Gerard Smit (CTIT)

Dijksensoren, lantarenpalen en bewakingscamera’s zijn steeds vaker draadloos verbonden via internet. Internet of Things (IoT) groeit de komende jaren explosief. Er is echter een probleem: het energiegebruik. Gewone lithium-ionbatterijen zullen niet volstaan om energie te leveren aan een geschatte honderd miljard apparaten in 2025. Het onderzoeksproject ZERO heeft daarom als doel om Internet of Things apparaten te creëren die in hun eigen energie voorzien. Daarvoor moeten de apparaten twee keer zoveel energie opwekken dan nu en tegelijkertijd tien keer zo weinig energie verbruiken. De onderzoekers gaan verschillende typen van energieopwekking bestuderen zoals zonne-energie, warmte-energie en trillingsenergie. Daarnaast kijken ze naar nieuwe manieren om energie op te slaan en naar methoden waarbij apparaten zo weinig mogelijk energie gebruiken voor berekeningen en draadloze communicatie.

Deelnemers: Altran, Dialog Semiconductor, Holst Centre, Nedap, NXP Semiconductors, Prodrive, Recore Systems, Resound, Sorama, Technolution, Thales, Topic, TU Eindhoven, TU Delft, Universiteit Twente, Vinotion, Vodafone.

Licht temmen voor geavanceerde optica

Prof.dr. Willem Vos (MESA+)

Hoe transporteren we licht zo efficiënt mogelijk van A naar B? Dat is de hamvraag van makers van elektronica zoals camera’s, projectors, aardobservatiesatellieten, ledlampen en optisch beveiligde bankpasjes. Natuurkundigen kunnen het gedrag van licht op afstanden van een nanometer inmiddels aardig beïnvloeden, maar op een schaal van centimeters gooit het materiaal vaak roet in het eten en wordt het licht verstrooid. Een consortium van onderzoekers en bedrijven in de high tech industrie wil licht temmen voor nieuwe toepassingen. Tot nu toe worden nieuwe apparaten en instrumenten veelal ontworpen op basis van gerichte gokken. Het consortium wil daar een eind aan maken door met meerdere disciplines van natuurkundigen en wiskundigen samen te werken.

Deelnemers ASML, DIFFER, Focal, Lumileds, Philips Lighting, SCHOTT, TNO, TU Delft, TU Eindhoven, Universiteit Twente

All-risk: NiEUWE RISICOSTANDAARDEN voor OVERSTROMINGEN

Co-aanvrager prof Suzanne Hulscher, UT

Dit project, geleid door de TU Delft, onderzoekt manieren om het risico op overstromingen beter te voorspellen en te voorkomen. Meer kennis over de risico’s kunnen de aanstaande miljardeninvesteringen in onder andere dijken, uitloopgebieden en waterpompen een stuk efficiënter maken. Onderzoekers, bedrijven en overheden gaan wetenschappelijke kennis koppelen aan de praktijk en aan de wet- en regelgeving. Het onderzoek richt zich onder andere op watersystemen, de ondergrond, kettingreacties bij dijkdoorbraken en wie op welk moment waarvoor verantwoordelijk is. Het project sluit aan bij het hoogwaterbeschermingsprogramma van het Rijk en de waterschappen.

Deelnemers: Deltares, NIOZ, Radboud Universiteit Nijmegen, Rijksuniversiteit Groningen, Rijkswaterstaat, STOWA, Taskforce Deltatechnologie (bedrijven verbonden via de Topsector Water), Technische Universiteit Delft, UNESCO-IHE, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, Wageningen University, Waterschappen

NESTOR – NEuronal STimulation fOr Recovery of function

Co-aanvrager prof Richard van Wezel (MIRA)

Blinden weer laten zien. Dat is een langgekoesterde wens van hersenonderzoekers. En dat is precies wat het NESTOR-consortium, geleid door het Nederlands Hersen Instituut, wil realiseren. Het consortium bestaat onder andere uit neurobiologen en uit ingenieurs gespecialiseerd in micro-elektronica en draadloze apparaten. Ze willen een prothese ontwikkelen die de hersenen van blinden met behulp van micro-elektrodes stimuleert die op hun beurt verbonden zijn met een camera. De komende vier jaar werkt het consortium aan een optimaal ontwerp van de hersenprothese, aan methoden om de prothese draadloos van stroom te voorzien, aan manieren van dataoverdracht en aan algoritmen die met zo weinig mogelijk rekenkracht zoveel mogelijk informatie uit de camerabeelden kunnen omzetten in nuttige signalen voor de hersenen.

Deelnemers: AEMICS, ATLAS Neuroengineering, Bartiméus, Blackrock Microsystems Europe, Bluemark, Brain Innovation, De Oogvereniging, Elitac, Nederlands Herseninstituut, Radboud Universiteit, ReSnap, Tiberion, Twente Medical System International, Universiteit Maastricht, Universiteit Twente, Vicarvision, Visio

Voor meer informatie over de Perspectiefprogramma’s, bezoek ook www.stw.nl