Liever bereik dan abonnees

The New York Times maakte half september zijn internetsite gratis toegankelijk, de Wall Street Journal overweegt hetzelfde tedoen. Heeft het betaalmodel voor online kranten zijn beste tijd gehad? Nederlandse uitgevers vinden van niet.

Tijdens de conferentie World Association of Newspapers in Amsterdam zei Leon Levitt, vice-president van krantenketen Cox Newspapers, onlangs dat kranten een achterhoedegevecht leveren als ze geld vragen voor (delen van) de site. De trend richting gratis websites van kranten is onomkeerbaar, betoogt Levitt.

Alleen voor hoogwaardige specialistische informatie, die nergens anders te vinden is, kan nog geld worden gevraagd. Levitt: “Maar zelfs daarvan kun je je afvragen of de betaalde pagina op den duur houdbaar is.” Vrijwel alle informatie die kranten zouden willen beschermen, is elders al gratis verkrijgbaar, of is voor de bezoeker te weinig waardevol om er apart de portemonnee voor te trekken.

The New York Times maakte half september de gehele internetsite gratis toegankelijk voor iedereen. In de afgelopen twee jaar waren de krantenarchieven en columns via internet alleen te lezen met een maand- of jaarabonnement. Voor dit zogenaamde TimesSelect abonnement betaalde je 49,95 dollar per jaar of 7,95 dollar per maand. En hoewel het een succes was – de 227.000 betalende online abonnees brachten jaarlijks ruim tien miljoen dollar op – heeft de krant nu besloten voor gratis te gaan.

Wall Street Journal

De Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal overweegt binnen afzienbare tijd hetzelfde te doen. De nieuwe eigenaar van de krant, mediamagnaat Rupert Murdoch, hoopt daarmee vijftien keer meer bezoekers te trekken, al rekent hij eerst op een omzetverlies van dertig miljoen dollar. Wie nu een abonnement neemt op de webversie van de Washington Post, betaalt per jaar 99 dollar.

hoopt dat verlies te compenseren door meer bezoekers te trekken waardoor de site interessanter wordt voor adverteerders. Hij verwacht dat het aantal bezoekers zal groeien van de huidige één miljoen naar tien à vijftien miljoen.

Financial Times

En bij de Britse zakenkrant Financial Times kan een niet-betalende bezoeker sinds kort per maand dertig artikelen opvragen. Daarmee zijn er al drie toonaangevende internationale kranten die bereik verkiezen boven abonnees. Het definitieve keerpunt voor de online nieuwsvoorziening? En wat doet Nederland?

Nederland

Volgens PCM-woordvoerder Pieter Kuijt is het niet waarschijnlijk dat op korte termijn de kranten in Nederland in hun geheel gratis online te lezen zijn. “Het ideale verdienmodel voor internet en de kranten bestaat niet. Maar gratis wordt de site binnen afzienbare tijd niet”, aldus Kuijt.

“De site is er om lezers te lokken.” Kuijt wijst erop dat op de PCM-krantensites het nieuws al gratis is. De archieffunctie blijft betaald, en ook is niet alles wat in de krant staat op het net te lezen. Internationaal gelezen kranten hebben wat meer speelruimte dan nationale kranten om via internet omzet temaken.

The New York Times en The Wall Street Journal zijn in het buitenland moeilijk verkrijgbaar. Relatief veel nieuwe bezoekers zullen dan ook écht nieuw zijn, omdat ze vanuit het buitenland naar de site komen. Gratis betekent voor de internationale kranten dus groei.

25.000

Kuijt weet niet hoeveel meer bezoekers de PCM-kranten zouden trekken als alle content gratis werd. “Het aantal abonnees van De Volkskrant dat betaalt voor een complete digitale krant via internet gaat richting de 25.000, voor NRC Handelsblad zijn dat er bijna 6000.”

Geen aantallen waarmee je een online krant zelfstandig draaiende houdt. Vooral niet omdat het in veel gevallen gaat om substitutie: mensen ruilen de gedrukte krant in voor een digitale, het zijn geen nieuwe abonnees.

De PCM-kranten gokken voorlopig onder meer op het leveren van extra diensten via het web, legt Kuijt uit. “Verder zullen de webwinkels meer, en meer diverse producten gaan leveren.” Kuijt ziet ook brood in businessvreemde activiteiten, zoals online beleggingscursussen. “Internet leert ons dat je vooral veel verschillende dingen moet doen.”

Alternatieven

Telegraaf-i is de gedrukte versie van De Telegraaf op internet. Voor minimaal 27 cent per dag heb je via internet toegang tot de krant in zijn normale formaat. Volgens woordvoerder Hans Elekan heeft de krant ‘enige duizenden’ abonnees. De grootste krantenuitgever van Nederland vernieuwt ook wel.

Bij ieder bericht op de gewone site kunnen lezers nu reageren. Bij het bericht op de hoofdpagina is ook te zien hoeveel mensen hebben gereageerd. “Om de betrokkenheid van de lezer bij de berichtgeving te vergroten”, aldus Elekan, “en dus de aantrekkelijkheid van de site.” Mensen geven graag hun mening.

Wegener

Bij Wegener hebben de regionale kranten een grote mate van autonomie waar het internetactiviteiten aangaat. Het bedrijf wordt stukje bij beetje overgenomen door de Britse investeringsmaatschappij en uitgever van regionale kranten Mecom Group, en welke koers de nieuwe eigenaar zal varen, is afwachten.

Nienke Meyer, directeur consumentenmarkt van Wegener: “Wij zijn bezig de sites te ontwikkelen richting 24/7 nieuwsportals voor regionaal nieuws, die deels aanvullend zijn op de krant. Daarvan zal een groot deel gratis zijn, vooral het nieuws. De krant, verdieping en achtergrondverhalen blijven betaald. Het zou ook niet eerlijk zijn tegenover krantenabonnees om al onze content gratis weg te geven. Een beetje raar ook, wat blijft er dan voor reden om een krant te kopen? Internet heeft voor kranten wél een toegevoegde waarde, vooral in de vorm van consumentenproducten en -diensten.”

Dat mensen niet bereid zouden zijn te betalen voor internetcontent, kan niet de reden zijn dat krantensites niet kunnen leven van het aantal digitale abonnees. Sekssites, datingsites, communitysites, wetenschapsites, hobbysites – veel sites leven goed van hun betalende klanten.

Een ander succesverhaal zijn de financiële onlinekranten en nieuwssites. Dat heeft ermee te maken dat zij een gespecialiseerd publiek bedienen voor wie het missen van nieuws geld kan kosten. Het Financieele Dagblad heeft onlangs een nieuwe site geopend die er opvallend beter uitziet dan de eveneens vernieuwde krant. Met meer nieuws en meer service.

Nieuwe formule

Jelle Buizer is manager internet bij FDMedia en licht de strategie toe: “Wij volgen een tweesporenbeleid: de nieuwsgerelateerde informatie op onze site is grotendeels gratis, voor achtergrond en need-to-know-informatie betaal je. Mensen hebben nu eenmaal geld over voor hoogwaardige informatie.” Maar als een serieuze concurrent ooit alle deuren openzet en de lezer niet meer per se op het Financieele Dagblad is aangewezen, zal een nieuwe strategie nodig zijn, erkent Buizer. “Als de The Wall Street Journal op gratis overgaat, kan dat een moment van overweging zijn.”

De Britste kwaliteitskrant The Guardian bewijst dat het mogelijk is om te profiteren van een opgebouwde naam en daarmee lezers te binden aan een nieuwe versie van een krant op internet. Met een nieuwe naam, Guardian Unlimited, en een nieuwe formule: een combinatie van onder meer minuut tot minuut multimediaal nieuws, achtergronden en een net geopend publiek gedeelte waar redacteuren bloggen en lezers kunnen reageren.

Dat sluit aan bij nieuwe vormen van journalistiek waarin interactie met het publiek en de platformfunctie van een krant een grotere rol spelen. Guardian Unlimited won drie jaar achter elkaar de Webby Awards voor beste krantensite. Het aantal bezoekers steeg van 13 miljoen per maand vorig jaar naar 16 miljoen nu.