Landjepik tussen tv-zenders en online videodiensten

Esmée Denters mag voor miljoenen aan auteursrecht schaden, terwijl popster Prince rechtszaken begint over zo weinig als een onrechtmatig gepubliceerde foto. Het handhaven van auteursrecht begint op internet een rekkelijk begrip te worden op internet, concludeert TNO.

Het handhaven van copyright en ‘user generated content’, zoals zelfgemaakte video’s op YouTube en foto’s op Zoom, zijn twee begrippen die moeilijk verenigbaar lijken met elkaar. "Auteursrechtenschending wordt pas een probleem als een clip of een verzameling niche content een kritische massa in bereik krijgen", stelt TNO-onderzoeker Sander Limonard. Iemand die een clip van televisie kopieert naar een amper bekeken Youtube-pagina schendt minder rechten dan Esmée Denters die voor miljoenen de teksten en muziek van anderen voordraagt.

De onderzoeker signaleert dat het moeilijk is om alle ongevraagde publicaties van auteursrechtelijk beschermd materiaal te verbieden. "Bedrijven doen er verstandig aan het beheer van hun rechten goed traceerbaar beheersbaar en controleerbaar te maken. Bijvoorbeeld door vooraf metadata toe te voegen en achteraf goed te meten."

Dat TNO een een trend op het spoor is, blijkt uit een onderzoek dat de Finse telecomfabrikant gisteren publiceerde. Over 5 jaar zal een kwart van alle digitale vermaak door gebruikers zelf worden gemaakt en verspreid via ad hoc sociale netwerken. Dat voorspelt Nokia op basis van een onderzoek naar toekomstige patronen in mediaproductie en -consumptie.

Rol MediaMall en Zizone onduidelijk

Mediapartijen werken vanuit verscheidene rollen met digitale amateurproducties. Die kunnen per bedrijf anders zijn. Traditionele aanbieders als omroepen proberen eigen afgeschermde omgevingen op internet te maken, varianten van YouTube, om de krentjes uit de pap te kunnen vissen. Van de tv-programma’s als Onbekend Talent en Idols bestaan online extensies waar men zijn eigen video’s kan uploaden.

Zenders hopen daar nieuw talent te vinden. Andere partijen kiezen de rol van herverpakker. "Zij willen de Long Tail zo lang mogelijk maken, maar modereren het aanbod wel ", ook om een mate van controle te houden over het uitgezonden materiaal. Sites als Revver.com en SevenLoad.com zijn daar voorbeelden van. Een aantal gebruikers van genoemde sites hebben inmiddels commerciële distributiecontracten gesloten met bijvoorbeeld Vodafone.

Het bedrijfsmodel van partijen als MediaMall en Zizone is Limonard niet helemaal duidelijk. Enerzijds zijn het distributeurs, anderzijds een soort lokale variant op tv-zenders met de kijker als maker. "Op deze zenders probeert men de aansprakelijkheid zo veel mogelijk bij den gebruiker te leggen. Deze positie staat steeds meer onder druk. Een voorbeeld daarvan is de remix tool die Zizone aanbiedt waarmee gebruikers met aanwezige beelden nieuwe producties kunnen maken."

Beschermen tegen pikkende oude media

"Je ziet dat partijen als Revver, SevenLoad en Skoeps steeds beter optreden om het materiaal van hun gebruikers te beschermen. Ze willen voorkomen dat het unieke materiaal van hun gebruikers zomaar gepikt wordt en bijvoorbeeld op tv komt, zonder er aan te verdienen. Deze partijen willen zich onderscheiden door meerwaarde te bieden door de belangen van de gebruiker te behartigen. Dat zit ‘m in die beschermende houding, maar ook in het delen in de inkomsten en het verzorgen van distributie over meerdere platformen."

"Wat in ieder geval duidelijk is, is dat alle partijen op zoek zijn naar makers van authentiek materiaal. Dat is geld waard en onderscheidend van de producties van de huidige mediabedrijven. Daarom maken zenders eigen, besloten varianten op Youtube en duiken traditionele partijen het internet op om te zoeken naar uniek materiaal." Dit authentieke materiaal kan worden ingezet om klantloyaliteit te vergroten."

Voor zijn 75e verjaardag opende TNO ook zelf een soort YouTube. Op die site konden medewerkers nog niet gemaakte uitvindingen tonen.