Kan online de HEMA nog redden?

HEMA eigenaar Marcel Boekhoorn is het niet gelukt om een lening van 50 miljoen euroaf te lossen, waardoor de schuldeisers de oer-Hollandse formule in handen krijgen. Dit weekend werd bekend dat de Mirage Retail Group, voorheen Blokker Holding, een bod op HEMA heeft uitgebracht bij de schuldeisers van HEMA. Dat is geen goed nieuws voor de online activiteiten die HEMA juist aan het uitbouwen was. Eigenaar Michiel Witteveen gelooft niet in de bricks and clicks-strategie.

Eigenaar Marcel Boekhoorn liet zondag weten dat hij geen akkoord heeft kunnen sluiten met de schuldeisers van de warenhuisketen om de financiële problemen op te lossen. Wat de exacte gevolgen van het mislukken van de onderhandelingen zijn, laat Boekhoorns investeringsmaatschappij Ramphastos in het midden.

HEMA zelf zegt dat door de schulden om te zetten in aandelen, het bedrijf meer financiële draagkracht krijgt. ‘Hierdoor krijgen we voldoende ruimte om te investeren in de toekomst van het bedrijf’, zo laat de winkelketen weten.

HEMA kampte vanuit het verleden met een schuld van 750 miljoen euro. 50 miljoen daarvan moest vandaag worden afgelost. De onderhandelingen met de schuldeisers, aangevoerd door Angelsaksische hedgefondsen, verliepen de afgelopen weken dusdanig moeizaam dat Boekhoorn op het laatste moment met een soort gifpil kwam in de vorm van een houdstermaatschappij Bonubo (kort voor Boekhoorn’s Nucleaire Bom), waardoor verliezen uit het verleden niet van de belasting kunnen worden afgetrokken.

Boekhoorn nam al een enorme gok toen hij het bedrijf in 2018 overnam. Hij loste toen een deel van de schuld af, maar de meeste schuld was nog altijd niet afbetaald. De coronacrisis gooide roet in het eten: het bedrijf kan alleen voortbestaan als verhuurders, zakenpartners en personeel offers brengen, waarschuwde CEO Tjeerd Jegen in april. In Nederland werd al vrij snel de weg naar herstel ingeslagen. Klanten bestelden massaal via internet, waardoor de winkelketen de magazijnen en delen van gewone winkels als opslag voor de thuisleveringen moest gebruiken.

HEMA werkte voor de coronacrisis ook al aan de versterking van de omnichannel-ervaring, zo vertelde Raph Schroder, Head of E-commerce bij Hema, begin dit jaar aan Twinkle.

Sinds 2016 was HEMA.nl winstgevend als kanaal. Dit werd bereikt door slim gebruik te maken van het bestaande winkelnetwerk (50 procent van alle orders wordt online besteld en in een van de winkels afgehaald). Ook is er fors geïnvesteerd in het e-commercedistributiecentrum.

Veel van de winkels kunnen ook niet het volledige assortiment bieden vanwege de beperkte ruimte. Het online kanaal breidt het assortiment van deze winkels uit.

‘Platformen zijn de nieuwe high traffic winkelgebieden. Waar Hema ruim 90 jaar geleden haar eerste winkel opende in de Kalverstraat doordat hier veel aanloop was, moeten we nu aanwezig zijn in de digitale winkelstraat,” vertelde Schroder. Daarnaast ziet HEMA dat klanten die zowel in de winkel als in de webshop kopen gemiddeld 45 procent meer uitgeven dan klanten die alleen in de winkel kopen.

Het beleid staat diametraal op dat van de vermeende Prins op het Witte Paard: Mirage Retail Group. De noodlijdende Blokker keten was nog niet overgenomen of Mirage CEO Michiel Witteveen liet weten dat de focus van de keten niet op de webwinkel ligt. De online verkoop stijgt weliswaar, maar het online kanaal slokt veel geld op. ‘Als jij bij ons voor 14 euro koopt, kan ik dat niet gratis bij jou thuis brengen.’ aldus Witteveen in de NRC. Hij sloot niet uit dat Blokker gaat stoppen met thuisbezorgen.

Blokker Holding leed in 2018 een recordverlies van 344 miljoen euro, Witteveen schatte voor de coronacrisis dat de keten pas in 2021 weer winst maakt. Of het bod nog serieus in overweging wordt genomen is de vraag. De crediteuren zullen HEMA zo snel mogelijk willen verkopen aan partijen met een dikke buidel.

De FNV liet zondag weten dat de overheid paal en perk moet stellen aan schimmige financieringsconstructies, zoals bij HEMA. ‘De overheid kan HEMA pas echt helpen als het systeem wordt aangepakt, waarmee bedrijven worden kaalgeplukt en gebruikt als geldautomaat, zoals bij HEMA al jaren het geval is.’

Niet dat de bond erg veel vertrouwen had in eigenaar Boekhoorn. ‘De afgelopen jaren hebben medewerkers moeten toezien hoe Boekhoorn en de directie ondanks de schuldenlast miljoenen staken in uitbreiding in het buitenland met honderden winkels. Investeringen in de eigen medewerkers bleven uit.’

Foto HEMA