PSD2 uitdaging voor kleine betalingsverwerkers: ‘Aantal valt om’

Betaalprovider Mollie heeft het klantenbestand van Paycheckout overgenomen. De kleinere payment service provider kon niet op eigen kracht inspelen op de komst van de Payment Service Directive 2. Gaston Aussems, Managing Director van Mollie, verwacht dat nog meer betaalbedrijven het moeilijk krijgen.

De (herziene) richtlijn Payment Service Directive 2 (PSD2) is begin dit jaar in werking getreden. Een aantal Europese landen heeft de betaalrichtlijn in wetgeving omgezet, Nederland volgt naar verwachting later dit jaar. PSD2 brengt naast een hoop kansen ook uitdagingen met zich mee, zo valt in de aankondiging van Mollie en Paycheckout te lezen. Met name de investeringen in innovatie, beveiliging en compliance zijn voor kleinere spelers fors, zegt Aussems.

Welke moeilijkheden zie je bij kleinere PSP’s voorbij komen?

“Moeilijkheden zie ik allereerst aan de kostenkant. Er komt een lawine van regelgeving over bedrijven heen. Naast PSD2 is dat de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de vierde witwasrichtlijn. De PSD2 is qua lagere regelgeving veel zwaarder aangezet dan de huidige betaalrichtlijn. De vertaling van de regelgeving naar de organisatie, en de waarborging ervan, vraagt bijna evenveel van een kleine als grote speler. De vaste kosten om actief te zijn in deze sector nemen dus toe en schaalgrootte wordt in toenemende mate belangrijke.

“Aan de inkomstenkant zie je dat het aantal spelers in de betaalmarkt ervoor zorgt dat het als kleine partij lastig is om een significant transactievolume op te bouwen. Zeker wanneer zo’n bedrijf laat op de markt is gekomen. Daardoor kan men onvoldoende scherp inkopen en staat de verdiencapaciteit bij dalende prijzen onder druk.

“De extra verzwaring voor PSP’s zijn niet van toepassing op banken die de extra diensten onder hun bestaande vergunning kunnen uitvoeren. Bovendien is de vertraagde doorvoering van de nieuwe regelgeving in Nederland sterk in het voordeel van banken. Zij kunnen onderling al van start met nieuwe dienstverlening – zie onder andere het opvoeren van rekeningen in elkaars apps en een dienst als Payconiq – en nieuwe spelers uitsluiten. De wetgever heeft hiermee tijdelijk een ongelijk speelveld gecreëerd dat gevestigde banken het first-mover advantage geeft.”

Is het voor een PSP wel noodzakelijk om PSD2 volledig te omarmen?

“Om de voordelen van PSD2, zoals access to the account, te kunnen benutten, moet een bedrijf extra vergunninstrajecten doorlopen en aan extra eisen voldoen. Onderdeel hiervan zijn verzwaarde privacyregels die, naar verwachting, deels direct onder toezicht van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gaan vallen. Als je als betaaldienstverlener actief wil blijven zonder de nieuwe voordelen te benutten zul je toch een PSD2 vergunning moeten aanvragen, al was het alleen maar om je license to operate te behouden. De bestaande vergunningen komen in de loop van het jaar namelijk te vervallen. Dit staat los van de nieuwe kansen die de PSD2 biedt en in hoeverre je daar als bedrijf op wil inspelen.”

Welke vereisten vragen met name om een grote investering?

“De lagere regelgeving ziet met name toe op de inrichting van de organisatie: zoals vergaande functiescheiding, het inrichten van bepaalde controlefuncties, de gedocumenteerde frameworks en procedures die gebruikt moeten worden voor bijvoorbeeld het beheersen van diverse risico’s. Ook de voorwaarden waaronder bedrijven diensten mogen uitbesteden en de controle daarop zijn zwaarder. Gegeven dat een groot deel van de infrastructuur in de cloud draait kan dit een complexe opgave zijn. Daarnaast krijg je met meer toezichthouders te maken, naast DNB in ieder geval ook nog de AP.”

Is er in Europa slecht nagedacht over de gevolgen voor kleinere PSP’s of zijn eventuele moeilijkheden ingecalculeerd?

“De PSD2 dwingt banken om hun infrastructuur te openen. Het is dan redelijk om te eisen dat partijen die daar gebruik van maken, voldoen aan hoge eisen voor wat betreft veiligheid en beheersing van risico’s. Het is mij niet bekend of men zich bij deze wet gerealiseerd heeft dat het de drempel voor nieuwe partijen verhoogt.”

Hoe Nederland omgaat met PSD2 staat nog niet voor honderd procent vast. Zijn verdere problemen dus nog te voorkomen?

“Nederland heeft speelruimte waar het gaat om de implementatie van de PSD2, maar de lagere regelgeving is vastgelegd door de EBA (European Banking Authority) en daar kan men niet omheen.

“Persoonlijk denk ik dat het feit dat Nederland in Europese context zeer laat is met de omzetting van de wet de ruimte voor discussie beperkt. Ten aanzien van de vergunningverlening is er ook ruimte. Partijen kan langer de tijd geboden worden om in de nieuwe set eisen te groeien. Daarnaast zou men meer guidance kunnen bieden voor het voldoen aan de regelgeving zodat partijen een beter startpunt hebben. Er lijkt sprake te zijn van een discussie tussen toezichthouders over de strekking van de diverse wetten, overlap en conflicterende eisen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij de PSD2 en de AVG. Dat is niet erg behulpzaam.”

Hoeveel meer problemen of bedrijven die hun activiteiten moeten staken verwacht je nog?

“De markt zal verder consolideren. De afgelopen periode zag je al Qantani en Paycheckout verdwijnen. Global Collect en Ogone zijn overgenomen door Ingenico en Docdata Payments ging naar CM. Recent nam ING nog een meerderheidsbelang in Payvision. In het komend half jaar verwacht ik dat nog minstens drie tot vijf partijen hun diensten staken of samengaan met een andere partij, in welke vorm dan ook.”