-

Zijn thuiskopieën e-books legaal?

Nu e-books definitief gearriveerd lijken te zijn, laaien de discussies over juridische vragen die al tijden spelen weer op . Bijvoorbeeld de vraag of het legaal is e-books integraal te kopiëren voor privégebruik.

De Auteurswet geeft aan de maker van een auteursrechtelijk beschermd werk zoals een boek twee exclusieve rechten: het openbaarmakingsrecht en het verveelvoudigingsrecht. Dat betekent dat als iemand anders dan de maker een boek wil uitgeven of wil kopiëren, hij daarvoor toestemming nodig heeft. Op het exclusieve verveelvoudigingsrecht staat in de Auteurswet echter een uitzondering: de thuiskopie-exceptie. In Nederland is die met name bekend omdat de thuiskopie-exceptie de reden is dat het is toegestaan om liedjes en films van internet te downloaden, ook als dat uit illegale bron gebeurt. Dit is vorig jaar nog bevestigd in een arrest van het Gerechtshof Den Haag. Vallen e-books nu onder die exceptie of niet?

Artikel 16b van de Auteurswet
Artikel 16b van de Auteurswet bepaalt dat is toegestaan: het verveelvoudigen van een werk zolang dat beperkt blijft tot enkele exemplaren. In het tweede lid van dit artikel worden boeken daarvan echter uitgezonderd. Daarvan mag slechts een klein deel worden gekopieerd en dus nooit het geheel. Klaar zijn we. Een e-book is ook gewoon een boek dus downloaden mag niet.

Artikel 16c van de Auteurswet
Maar artikel 16c van de Auteurswet bepaalt nog een keer dat het maken van een thuiskopie is toegestaan. Dit artikel bepaalt dat is toegestaan: het reproduceren van een werk op een voorwerp dat bestemd is het ten gehore te brengen, te vertonen of weer te geven. Niets over boeken te vinden in dit artikel. Download je dus een e-book op je laptop, dan mag dat onder dit regime.

Om de vraag te beantwoorden of e-books mogen worden gekopieerd voor thuisgebruik, moet dus eerst een antwoord worden gegeven op de vraag onder welk artikel die handeling valt.

Discussie
In de juridische literatuur wordt wel verdedigd dat het verschil tussen de twee bepalingen in de Auteurswet is dat artikel 16b van toepassing is op de meer traditionele vormen van verveelvoudigen. In het geval van boeken: overschrijven of fotokopiëren. Artikel 16c zou dan van toepassing zijn op de moderne kopieermethoden waarbij het werk één op één wordt gereproduceerd. Zoals bij downloaden gebeurt. Het downloaden van e-books valt dan onder artikel 16c.

Tegenstanders brengen daar tegenin dat het ruime begrip verveelvoudigen in artikel 16b in beginsel ook het minder ruime begrip reproduceren in zich houdt. Ook digitale kopieën van een e-book kunnen dan onder artikel 16b vallen. Het eigenlijke verschil tussen de twee bepalingen zou er dan in gelegen zijn dat artikel 16c alleen van toepassing is indien wordt gekopieerd op een voorwerp dat bestemd is het ten gehore te brengen, te vertonen of weer te geven. Downloaden van een e-book zou dan wel toegestaan zijn op een e-reader, maar niet op een USB stick of harde schijf.

Daar kan natuurlijk weer tegenin worden gebracht dat een cd-r je muziek niet afspeelt zonder cd-speler, evenals een harde schijf dat niet doet zonder een computer. Dus wat is dan eigenlijk het verschil?

Er is geen rechterlijke of andere gezaghebbende uitspraak over deze belangrijke kwestie, maar dat zal niet lang meer op zich laten wachten.

Einde discussie
Wat misschien ook niet heel lang meer op zich laat wachten, is het moment dat de kwestie helemaal niet meer van belang is. Staatssecretaris Teeven heeft namelijk laten weten dat het kabinet van plan is de hele thuiskopie-exceptie maar eens af te schaffen. Het antwoord op de vraag is dan heel simpel geworden; er mag helemaal niets meer gedownload worden.

 

Deel dit bericht

5 Reacties

Raymond Snijders

Dat puur het downloaden van ebooks voor eigen gebruik onder artikel 16c valt, is in elk geval goed te verdedigen, ondanks tegengeluiden. Er is geen jurisprudentie over dus het wordt afwachten tot/of dit punt ook daadwerkelijk betwist wordt in een rechtszaak.

Vandaag zal (waarschijnlijk) nou net in de UK een wijziging worden doorgevoerd waarbij effectief een thuiskopie exceptie wordt geintroduceerd http://www.guardian.co.uk/business/feedarticle/9776912 Ik denk ook niet dat deze op korte termijn uit onze wetgeving zal verdwijnen, daarvoor zijn er teveel ontwikkelingen die dit lastig, zo niet onmogelijk, maken.

Wel interessant is het DRM aspect. In tegenstelling tot muziek (tegenwoordig) worden bijna alle ebooks met DRM beveiliging uitgegeven waardoor je als koper niet eens een kopie *kunt* maken. Bij het downloaden-uit-illegale-bron ervan is die DRM verwijderd en heb je dus enerzijds de interessante vraag in welke mate DRM verwijderen (kopieerbeveiliging kraken) van ebooks illegaal is -ook voor het kunnen maken van een prive kopie- en anderzijds wat het effect op de thuiskopie discussie van ebooks is als je ze gekraakt downloadt.

Reinier Bakels

Eigenlijk blijkt hier vooral uit hoe onzinnig het verbieden van de thuiskopie is. Ja, de muziekindustrie is hier fel op. Maar in feite valt *alles* wat je op internet bekijkt onder het auteursrecht: ook bijv. HTML (webpages).
En verder gaat het volkomen tegen de intuitie in om iemand te verbieden kopieen te maken van files die hij legaal heeft verkregen. En het maken van een kopie is altijd verstandig omdat disk crashes nooit helemaal uitgesloten zijn.
Bovendien is de thuiskopie-exceptie ooit uitgevonden omdat de handhaving van een thuiskopieverbod alleen mogelijk zou zijn met dramatische inbreuken op de privacy. Krijgen we dan weer huis-aan-huis razzia’s zoals in de tijd dat er nog luister- en kijkgeld werd geheven?
Of gaan we beleven dat bijv. bij grenscontroles standaard laptops worden doorzocht?

Peter

Je artikel gebruikt nogal vage bewoordingen, bijvoorbeeld: “.. er mag helemaal niets meer gedownload worden”
Natuurlijk mag je wel downloaden, zolang je maar betaald voor ‘de download’, als ik een ebook bij Amazon koop en betaal mag ik dat -uiteraard- ook downloaden.
Iets anders is natuurlijk het downloaden zonder te betalen, dit kan of illegaal zijn of een ebook uit het ‘public domain’ zijn.

Dat thuiskopie verhaal is bij betaalde aankopen (en dus downloads) niet erg relevant: het zal auteur en uitgever een worst zijn als ik mijn (betaalde) ebook zowel op m’n iPad als m’n PC lees, toch?

De strekking van de door jou aangehaald wetsartikelen is, miz, dat de auteursrechten wetgeving volledig achterhaald is.

Sanne de Regt

Ik neem aan dat geen enkele rechter op basis van 16c iemand zal veroordelen voor het maken van een thuiskopie. Mits hij deze dus niet verspreidt op het internet.

Peter

Er zijn ook genoeg auteurs die hun boeken op hun eigen website gratis aanbieden. Daarnaast bieden verschillende uitgeverijen en stichtingen rechtenvrije boeken aan (zie ook verzamelsites zoals de mijne http://www.gratis-boek.nl). Tegelijk worden dezelfde boeken soms ook betaald als ebook in webwinkels aangeboden. Ik vraag me af hoe het dan zit.

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond