Circular IQ brengt de circulaire economie met datamanagement dichterbij

“De circulaire economie gaat over zaken slimmer aanpakken en laat ruimte voor waardecreatie en groei. Het is duurzaam én winstgevend.”  Roy Vercoulen is medeoprichter van Circular IQ, dat software levert die bedrijven helpt om circulair denken te verankeren in hun manier van werken.

Roy Vercoulen, hoe omschrijf je Circular IQ in één tweet?
“Eenvoudig toe te passen softwaretool die de transparantie van de complete supply chain verbetert zodat bedrijven daadwerkelijk kunnen meten hoe duurzaam de producten en materialen die zij inkopen en verkopen zijn.”

Wat doet het?
“Met Circular IQ brengen we de circulaire economie dichterbij. Met onze software lichten bedrijven hun toeleveringsketen door, en zien ze in één oogopslag hoe duurzaam die is. Naast inzicht in hoe circulair economisch je bedrijf draait, maakt de software heldere prestatie-analyses, die je slim en makkelijk kunt downloaden en delen met wie je maar wilt.”

Hoe kom je aan de gegevens die bepalen hoe duurzaam je bent?
“Circular IQ is een IT-oplossing die ‘circulair inkopen’ toegankelijk en eenvoudig maakt. Daar profiteert de circulaire economie van. Toeleveranciers vullen de database. Nadat ze informatie hebben geüpload, autoriseren ze deze en wordt de dataset op een blockchain-achtige manier versleuteld zodat deze veilig gedeeld kan worden. Als inkoper selecteer je de gegevens daaruit heel eenvoudig. Het lijkt op een enquête invullen, waarbij je selecteert wat je belangrijk vindt: sociale aspecten, water en energie bijvoorbeeld.”

Wat versta je onder ‘circulair inkopen’?
“Dat je duurzame producten aanschaft die makkelijk uit elkaar te halen zijn en idealiter oneindig kunnen worden hergebruikt, zonder dat er afval ontstaat. De circulaire economie begint bij design en inkoop. Als de inkoper vragen gaat stellen over de herkomst, veiligheid en de mogelijkheden voor hergebruik van alles wat ze kopen verandert het hele systeem. Dat klinkt heel banaal, maar veel inkopers en verkopers ontbreekt het aan kennis, kunde en intentie om na te gaan wat er precies in een product zit. Naast ‘prijs en kwaliteit’ zou ‘veilig en circulair’ erbij moeten komen.”

Hoe helpt jouw idee de inkopers?
“Circular IQ stimuleert de hele keten om verder te kijken, door een circulaire bril. Het komt neer op aan de voorkant, in de enquête, zo transparant mogelijke vragen stellen over hergebruik.”

Waar komen de vragen vandaan?
“Uit best-in-class-standaarden, zoals C2C Certified en het Global Reporting Initiative. Bijvoorbeeld: uit welke componenten bestaat het product? Kan de leverancier het terugnemen? Heeft het een restwaarde? Is het werkelijk uit elkaar te halen?”

Heb je concurrentie? Wat is hét onderscheidende karakter van Circular IQ?
“Er zijn eigenlijk nog geen bedrijven die exact hetzelfde doen als wij. Natuurlijk heb je Ecovadis en heel veel verschillende duurzaamheidsstandaarden. Circular IQ is het enige platform waarbij je als inkoper op alle leidende duurzaamheidsstandaarden en -criteria kunt uitvragen. Daarnaast werken we met derde partijen zoals Lloyd’s Register, om gegevens die geüpload zijn onafhankelijk te verifiëren. Een ander onderscheid is dat alle leveranciers in de hele keten hun eigen gratis omgeving krijgen om veilig hun informatie in te verzamelen en we aan hen geen vergoeding vragen om onze tool te gebruiken.”

Hoe verhouden cradle-to-cradle en duurzaamheid zich tot elkaar volgens jou?
“Duurzaamheid gaat vooral over dingen niet of minder slecht doen: water, energie en grondstoffen besparen. Een warme trui aantrekken in plaats van de verwarming aan. Cradle-to-cradle gaat over zaken slimmer aanpakken en biedt ruimte voor waardecreatie en groei. Het is duurzaam én winstgevend.”

Waarom moeten bedrijven hun Circular IQ verhogen? Is dat vooral vanwege het milieu of komen bedrijven ook naar je toe om kosten te besparen?
“Beide. De roep om duurzaamheid wordt sterker en er zijn steeds meer gegevens beschikbaar. Góed datamanagement is vaak nog ver te zoeken. En dat terwijl klanten, media en politiek in toenemende mate kritische vragen stellen. Met onze software bespaar je veel tijd en kun je risico’s in je keten sneller identificeren en beter managen. Maar daarnaast bouw je gewoon aan een goed doorgronde duurzaamheidsstrategie die je makkelijk kunt communiceren.”

Wat moeten ze daarvoor doen?
“Informatie over duurzaamheid is slecht georganiseerd binnen bedrijven: met losse Excels, e-mails en allerhande tools. Het is allemaal stukje bij beetje. Ze zijn er steeds meer tijd mee kwijt, maar worden niet slimmer of beter. Wij helpen daar lijn in te brengen, voor nu, maar ook om prognoses te maken voor de nabije en verre toekomst.

Kun je een aantal voorbeelden noemen waarom Circular IQ interessant kan zijn voor marketeers?
“De manier waarop er nu gewerkt wordt, biedt weinig aanknopingspunten voor flitsende marketing. Ik vind dat bedrijven nu op een hele saaie manier communiceren over duurzaamheid, bijvoorbeeld in uitgebreide rapportages over een product. Erg gericht op zenden dus. Hoe gaaf is het als je veel meer ingaat op wat mensen écht willen weten over de producten die ze gebruiken?”

Hoe kan dat met Circular IQ?
“We gaan uit van consumentenvragen. Op internet en via sociale media circuleren talloze consumentenvragen, bijvoorbeeld aan het adres van een duurzame waterflesjesfabrikant: ‘hoe veel drinkwater gebruiken jullie eigenlijk om die duurzame flesjes te maken?’. De fabrikant weet dat niet, maar dit is nu juist het type vraag dat wij beantwoorden met onze software. Meetbare duurzaamheid is concreet en business-savvy.”

In welke sector zitten je klanten vooral?
“Circular IQ maakt momenteel de stap van minimum viable product naar een product dat gereed is voor schaalvergroting. Klanten zijn onder andere Bolsius, Facilicom, Ahrend, Van Wijnen, ABN AMRO en Rijkswaterstaat”

Wat zijn hun ervaringen?
“We hebben intensief klantcontact om ons product te blijven verbeteren. Opvallend is dat we aanvankelijk dachten dat klanten Circular IQ in de vorm van een dashboard wilden hebben. De praktijk wijst uit dat er veel meer interesse is in feiten en cijfers die aangeven hóe circulair het product is in plaats van hoe de toeleverancier het doet. Klanten willen concreet aantonen hoe duurzaam ze zijn. Onze downloads vatten dat samen in één helder overzicht.”

Je hebt eind september de Amsterdam Circular Challenge gewonnen. Hoe kijk je daarop terug?
“Positief. Circular IQ is volgens de jury direct toe te passen binnen Amsterdam, waar veel koplopers op het gebied van de circulair economische economie zitten. Wat leuk is, is dat de organisatie zich aan je committeert om je te helpen versnellen en met ideeën komt om pilots op te starten. Daar gaan we zeer binnenkort over in gesprek.”

Wie zijn ‘we’?
“Claire Teurlings en ik hebben Circular IQ opgericht. Zij heeft een softwareachtergrond, we vonden elkaar in de gedachte en zoektocht naar een oplossing die bedrijven helpt om circulair denken te verankeren in hun manier van werken. Onlangs is Edo Lagendijk aangemonsterd.”

Wat was de persoonlijke aanleiding voor jou om in het avontuur te stappen?
“Ik heb hiervóór gewerkt voor Cradle to Cradle Certified. Daar zag ik dat circulaire concepten supergaaf zijn, maar dat het complex is om er als bedrijf mee aan de slag te gaan. Standaard is nu dat ze een certificaat krijgen voor een duurzaam product. Dat is mooi, maar ik wil een stap verder. Ik wil bruggen bouwen tussen alle certificaten en zorgen dat de klant en gebruiker een geïnformeerde keuze kan maken.”

Hoe ziet het businessmodel eruit?
“We werken nu met abonnementen en een implementatie-vergoeding voor de trainingen en eventuele configuratie bij onze klanten. We zijn wel aan het kijken of we meer naar een transactie-model toekunnen, waarbij je betaalt voor extra functies, zoals downloads, benchmarks, of je eigen filter.”

Je staat in de finale van de AIA17. Hoe kijk je terug op het behalen van de finaleplaats?
“In de halve finale moesten we een pitch van één minuut houden voor de jury. Dat leverde twee golden tickets en een blue ticket op, en we zijn nu finalist. Dat voelt al erg goed; maar we willen zeker ook gaan winnen! Ook in het AIA-traject krijgen we complimenten voor de software, vooral dat het makkelijk en goed toe te integreren is in bestaande bedrijfsprocessen.”

Wanneer ben je tevreden?
“We willen onze groei versnellen en zo snel mogelijk zoveel mogelijk data online hebben. Daarvoor zoeken we nu grote toonaangevende circulaire aanbestedingen en bedrijven met complexe ketens, zoals bijvoorbeeld IKEA en Philips. Als hun inkoop gaat vragen om circulariteits-informatie genereren we impact op een schaal die tot voor kort niet mogelijk was.”

*) Dit is een artikel in de serie van de Accenture Innovation Awards (AIA) dat ik schreef in samenwerking met Eline van Vliet. Circular IQ is finalist in de categorie Circular Economy.