Handel in drugs via internet marginaal

De handel in illegale drugs via internet is marginaal. Die conclusie trekt de organisatie RAND Europe in een studie die in opdracht van de het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum is vervaardigd.

De reden voor die studie (pdf) laat zich raden: Nederland is wereldwijd een van de belangrijkste producten van MDMA en esstasy en een belangrijke doorvoerhaven voor de distributie van hasj en cocaïne.

Na het oprollen van de beruchte webwinkel Silk Road door de FBI in oktober 2013 zijn er wereldwijd vijftig zogenoemde cryptomarktplaatsen ontstaan, oftewel winkels die alleen via een Tor Browser kunnen worden benaderd.  Cryptomarkten lijken qua uiterlijk veel op online markplaatsen, zoals Marktplaats.nl of eBay, ook omdat het mogelijk is voor gebruikers om naar advertenties te zoeken en deze te vergelijken. De drie grootste markten, AlphaBay, Nucleus en Dreammarket, bevatten ongeveer 65 procent van alle advertenties voor alle producten en diensten samen.

De schattingen zijn dat de totale maandelijkse omzet op deze markten minimaal 12.6 miljoen euro bedraagt. Wanneer medicijnen, alcohol en tabak worden weggelaten is de omzet zelf nog minder: 10.6 miljoen. De maximum schatting voor de maandelijkse drugsomzet op alle cryptomarkten komt uit op 22 miljoen euro.

Ondanks allerlei voordelen, zoals de anonimiteit van de aanbieders, blijft de online drugsmarkt dus bescheiden. De totale waarde van de Europese drugsmarkt wordt geschat op ten minste 2 miljard euro per maand. Ook in Nederland lijkt de omzet door Nederlandse drugverkopers op cryptomarkten een stuk lager dan de offline omzet.

Een mogelijke verklaring voor de verschillen tussen de online en offline markten is volgens de onderzoekers dat dergelijke aankopen via cryptomarkten doorgaans enige planning vereisen, hetgeen wellicht minder goed past bij het patroon van dagelijks gebruik door bijvoorbeeld heroïneverslaafden. Daarnaast hebben allerlei scams kopers kopschuw gemaakt.

Cannabis levert nog steeds de hoogste omzet op met 31 procent van de totale drugshandel, gevolgd door opwekkende middelen (24 procent, waaronder cocaïne en amfetamine), xtc-achtige drugs (16 procent, waaronder xtc en MDMA), psychedelica (8 procent) en opioïden (6 procent, inclusief heroïne).

De meeste verkopers geven aan te opereren vanuit de Verenigde Staten, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Amerikanen genereren 36 procent van de totale drugsomzet op de geanalyseerde cryptomarkten.

Nederlandse handelaren zijn verantwoordelijk voor 8 procent van de totale drugsomzet op de acht geanalyseerde markten. Nederlanders doen waarschijnlijk goede zaken op internet vanwege de korte afstand tot productie.

Het aandeel van de Nederlandse verkopers in de cannabisverkoop op de acht cryptomarkten is relatief klein. In elk geval een stuk kleiner dan kan worden verwacht gezien de internationaal prominente rol van Nederland in de wietteelt en in de doorvoer van hasj. Cannabis zorgt slechts voor 10 procent van de totale Nederlandse drugsomzet via cryptomarkten. Nederlandse verkopers verzenden ongeveer 11 kilo per maand, slechts 2 procent van de totale omzet voor cannabis op de genoemde cryptomarkten.