Hands-on: iOS/iPadOS 15 en macOS Monterey

Apple spreekt van een grote update, maar dat valt tegen of mee, al naar gelang je het bekijkt. iOS/iPadOS 15 bevat een hoop handigheidjes, maar niet meer dan dat. Afgelopen week heeft Apple eerste publieke bètaversies van iOS en iPadOS vrijgegeven. Sinds donderdag is ook de eerste bèta van macOS Monterey beschikbaar.

Dat je na installatie van de nieuwe systeemsoftware voor iPhones en iPads niet zulke grote verschillen merkt zegt eigenlijk al veel over de aanstaande release. Apple verbetert zijn software de laatste jaren in kleine stappen, net als Google dat doet met Android. Heel veel toevoegingen zullen niet eens worden opgemerkt, laat staan intensief gebruikt worden.

Een voorbeeld is Focus, waarmee je de stroom aan berichten even kunt stopzetten om je te kunnen concentreren. Die optie was al beschikbaar in iOS, maar is nu uitgebreid. Er zijn instellingen voor als je gaat slapen, aan het werk bent of helemaal niet gestoord wilt worden. Je kunt zelfs een apart beginscherm aanmaken met daarop de apps en widgets die je nodig hebt. Maar hoeveel mensen gaan dit echt gebruiken?

Meldingen zijn ook een tikkeltje slimmer geworden. Je kunt zelfs kiezen wanneer je die meldingen te zien krijgt, bijvoorbeeld ’s morgens en ’s avonds. In het overzicht staan de meldingen op volgorde van prioriteit, met de belangrijkste bovenaan. Toch is ook hier de vraag: aardigheidje of noodzaak?

Die vraag kun je ook stellen voor wat betreft de nieuwe privacy­bescherming in Mail, die voorkomt dat de afzender kan zien of je een mailtje hebt geopend. Het verbergt ook het IP-adres, zodat de afzender je locatie niet kan achterhalen en die ook niet kan gebruiken om een profiel van je samen te stellen.

Of neem SharePlay in FaceTime. Daarmee kun je samen naar muziek luisteren, of tegelijkertijd dezelfde film of hetzelfde tv-programma bekijken of je scherm delen om samen naar dezelfde app te kijken. Hieraan lijken vooral commerciële motieven ten grondslag te liggen, want in eerste instantie koppelt SharePlay naar Apple Music en Apple TV. Wel gaan Disney+, ESPN+, HBO Max, Hulu, MasterClass, Paramount+, Pluto TV, TikTok en Twitch, SharePlay ondersteunen.

Stadswijken, winkelstraten en gebouwen zijn in Apple Kaarten tot in detail te bekijken en er is hoogte-informatie beschikbaar, althans voor een paar grote steden en voorlopig niet in de Benelux.

Zo zijn er meer functies die hier nu nog niet beschikbaar zijn en er wellicht ook nooit gaan komen. In een aantal staten in de VS kun je later dit jaar je rijbewijs of legitimatiebewijs in Wallet zetten. In de VS is de Transportation Security Administration begonnen met het aanpassen van de toegangspoortjes op de vliegvelden, zodat je genoeg hebt aan je digitale legitimatiebewijs in Wallet om door te mogen lopen. Maar dus voorlopig niet op Schiphol.

De Vertaal app lijkt het in eerste instantie helemaal niet te doen, totdat je er achter komt dat de Nederlandse taal nog niet wordt ondersteund. Dat probleem kom je ook tegen bij de nuttigste toevoeging Livetekst. Deze maakt gebruik van machine learning om tekst op foto’s te herkennen. De camera herkent tekst zodanig dat je een wifi-wachtwoord dat in een koffietentje aan de muur hangt kunt kopiëren.

Met Visual Look Up kom je meer te weten over populaire kunstwerken en bezienswaardigheden en planten en bloemen worden ook herkend. Toegegeven: Apple komt hier rijkelijk laat mee. Het vergelijkbare Google Lens wordt al jaren met Android meegeleverd.

De Weer app is sterk verbeterd en doet nu enigszins denken aan de voortreffelijke weerapp van Yahoo. Die je nog steeds nodig hebt voor de iPad, want Apple kiest er nog steeds voor om bepaalde apps (Weer, Calculator) alleen voor de iPhone te ontwikkelen.

Het minst enthousiast ben ik over het nieuwe tabdesign van Safari. Apple heeft er een handje van om taken die eerst redelijk overzichtelijk waren complexer te maken, zoals bij Mail.

De nieuwe Safari tabbalk voegt de tabs, de werkbalk en het zoekveld samen tot één compact geheel. Apple wil de nadruk leggen op tabgroepen, die op je Mac automatisch synchroniseren met je iPhone, zodat je je projecten overal kunt voortzetten of even snel je tabs met iemand anders kunt delen.

Dat gaat allemaal nog wel op het grote scherm zoals van een iPad, maar wordt ronduit onhandig op een iPhone. De URL balk is niet meteen zichtbaar, maar moet met een tikje onderaan tevoorschijn worden gehaald. Bij de iPad staan de bladwijzers nu prominent aan de linkerkant, al was die optie er ook al in de huidige versie. Hoewel het makkelijker is om te switchen tussen webpagina’s, beter dan de ‘rolodexmethode’ in iOS 14, heb ik eerlijk gezegd maar weinig positieve reacties op het ontwerp gelezen. Het is te hopen dat Apple dit op basis van feedback gaat bijstellen.

Handig is wel weer de ondersteuning voor extensies, al zijn die er op dit moment nog nauwelijks.

Voor iPad is één verandering overigens wel meteen duidelijk zichtbaar: de widgets staan op een andere plek en kunnen overal op het bureaublad worden geplaatst.

De belangrijkste wijziging voor de iPad is een nieuw menu voor multitasking waarmee je met één tik functies Split View of Slide Over kunt inschakelen. Met de nieuwe Appstrip kun je ook multitasken met apps die meerdere vensters gebruiken, zoals Safari en Pages (zie uitlegvideo hieronder). Als zodanig verandert dat weinig aan de multitaskingmogelijkheden die nu ook al in iPadOS zitten. De iPad is geen laptopvervanger, al kun je er een heel eind mee komen. Wie veel applicaties naast elkaar wil gebruiken kan dat beter op een Mac doen.

Met iPadOS 15 komt ook de appbibliotheek beschikbaar voor iPad. Daarin worden apps automatisch in categorieën gesorteerd.

Zo zitten de nieuwe systeemversies vol handigheidjes die de een meer zal aanspreken dan de ander, maar nergens gemist worden. Het wordt wel echt tijd dat Apple voor een volgende release eens kritischer gaat kijken naar de gebruikersvriendelijkheid van individuele apps.

macOS Monterey

Het nieuwe volgens Apple ‘supersociale en supercapabele’ macOS Monterey (de software voor Macs) is helemaal een zoekplaatje geworden. Op het eerste gezicht zie je helemaal geen veranderingen, al moet je na installatie aangeven welke opties je wilt gebruiken voor het nieuwe iCloud Plus, zoals Privé­doorgifte in iCloud, Verberg mijn e‑mailadres en uitgebreide ondersteuning voor Veilige video in HomeKit.

Een aantal nieuwe functies uit iOS 15 vind je nu ook op de Mac: SharePlay voor FaceTime, Focus om je te concentreren, snelle notities en Livetekst in foto’s.

Sommige functies zijn helemaal voor de happy few: AirPlay voor de Mac bijvoorbeeld (deel, bekijk, beluister of presenteer de content van een ander Apple apparaat op het scherm van je Mac) en Opdrachten (automatiseer taken).

Ook hier is de belangrijkste verandering de vernieuwde tabbladbalk van Safari, waarbij de webpagina helemaal doorloopt tot de rand van het venster. De nieuwe zwevende tabs zijn gecombineerd met een slim zoekveld. Het is even wennen, maar werkt beter dan op de iPhone of iPad.

Van alle recente upgrades is Monterey helaas de minst aansprekende tot nu toe, al kun je dat Apple ook niet heel erg kwalijk nemen. De systeemsoftware is al behoorlijk uitontwikkeld.

De nieuwe systeemsoftware wordt rond september verwacht. Hoewel we weinig echt storende bugs zijn tegengekomen, is het aan te raden om bèta’s niet te installeren op apparaten die je dagelijks moet gebruiken.