Hands-on Lab: Windows 8

Komende vrijdag wordt hij wereldwijd en dus ook in de Benelux gelanceerd: de nieuwste Windows versie voor pc’s en tablets. Dat wordt wennen voor iedereen.

Het is de grootste gok voor Microsoft sinds Windows 95: Windows 8 breekt drastisch met het verleden. De systeemsoftware moet de brug slaan tussen pc’s en tablets en in zekere zin ook beter aansluiten bij Windows Phone 8, die eind oktober wordt gelanceerd. Microsoft spendeert naar verluidt miljarden dollars aan marketing om consumenten en zakelijke gebruikers te overtuigen.

Het moment lijkt in elk geval goed gekozen. Verkopen van pc’s lopen sterk terug, mede door de opkomst van tablets. En met die tablets lijkt Microsoft vooral rekening te hebben gehouden. De gebruikersomgeving van Windows 8 is sterk gericht op het gebruik van aanraakschermen. Behalve tablets, zijn er nu ook al notebooks met dit soort schermen.

Het bedrijf gelooft heilig in het idee van de universele gebruikerservaring op alle computerschermen. Dat is niet voor het eerst. De eerste Windows Mobile-smartphones waren grotendeels gemodelleerd naar de desktopversie van Windows, nu lijken de rollen omgedraaid. De desktopversie van Windows is gemodelleerd naar Windows Phone.

En dat wordt wennen voor iedereen. Op internet circuleren reeds filmpjes van gebruikers (zie onder) die totaal in de war raken van de nieuwe Metro gebruikersomgeving die als een schil rond de oude Windows zit. Windows 8 heeft een gespleten persoonlijkheid: een traditioneel bureaublad voor muis en toetsenbord (productieomgeving) en een verzameling kleurige tegeltjes voor aanraakschermen (mobiele omgeving, voorheen Metro genoemd). In de Metro-omgeving vind je simpele toepassingen voor Mail, Weer, Muziek, Video en Kaarten. Gratis en betaalde apps zijn te downloaden via de Windows Store.

Microsoft beschouwt de Metro-interface op pc’s ook als een soort startbalk extra ordinaire. Gebruikers moeten de vertrouwde startknop in Windows ontberen. Wie slim is, zet de meestgebruikte applicaties op de taakbalk onderaan het scherm van het bureaublad. Het Emerce testlab heeft het weken zonder startknop geprobeerd (er zijn verschillende programma’s die een startbalk in Windows terugzetten) en dat ging eigenlijk best goed, al is het vinden van de uitknop een avontuur op zich. De Windows-knop op het toetsenbord zal meer dan ooit gebruikt worden, want daarmee schakel je het snelst tussen het nieuwe en oude Windows. Het uitschakelen van die Metro-omgeving voor pc gebruikers is mogelijk, maar uitsluitend met hulpmiddeltjes van derden.

Microsoft heeft de vertrouwde Windows omgeving overigens tot op het bot uitgekleed. Geen gadgets meer op het bureaublad bijvoorbeeld, en de vertrouwde animatierijke Aero-omgeving van Windows 7 is ook verdwenen. Voordeel is dat Windows daardoor sneller aanvoelt. Er zijn nog wel wat pluspunten: het voorheen apart te downloaden antivirusprogramma van Microsoft zelf zit in het OS zelf ingebakken. Daarentegen moet Windows Media Center voor het afspelen van bijvoorbeeld DVD’s apart worden geïnstalleerd, tegen betaling.

Voor de reguliere pc-gebruiker heeft Windows 8 niet veel nieuws te bieden. Microsoft heeft al zijn energie gestopt in de Metro-omgeving. Die werkt goed, op tablets en ultrabooks met aanraakscherm, maar op de huis-tuin-en-keuken pc is de meerwaarde van een mobiele schil ver te zoeken. Omgekeerd is die er wel: tablets voorzien van Intel x86 chips kunnen ook oude Office-versies en andere reguliere toepassingen draaien. Zogenoemde Windows RT tablets (draaiend onder een ARM-architectuur) bieden die mogelijkheid weer niet. Een doordachte tabletkeuze is dus gewenst, ook al omdat het aanbod van mobiele apps nu nog behoorlijk mager is, vooral in kwalitatief opzicht.

Windows 8 heeft zijn critici. Paul Otellini, topman van processormaker Intel, heeft op een evenement voor werknemers gezegd dat Windows 8 bij de lancering ‘halfbakken’ is. Het grote schrikbeeld voor Microsoft is Vista, de opvolger van XP, die niet werd gewaardeerd omdat veel stuurprogramma’s niet werkten en de beveiliging het gebruik beperkte. Ondanks miljoenen early adopters die de afgelopen maand de Previewversie hebben uitgeprobeerd, moet Windows 8 zich nu echt bewijzen en dat wordt reuze spannend.

Het nieuwe OS is voorlopig online als upgrade van Windows 7, Vista en XP beschikbaar voor slechts dertig euro. Bij XP en Vista neemt Microsoft geen enkel risico. Alleen de persoonlijke instellingen worden gekopieerd. Alle programma’s zullen opnieuw moeten worden geïnstalleerd.