Alibaba wil financiële wereld veroveren met data uit e-commerce

Alibaba oprichter Jack Ma trekt steeds meer richting de financiële industrie. Eind vorig jaar herstructureerde hij het bedrijf en veranderde de naam van Alipay in Ant Financial Services Group. Niet zonder reden, de nieuwe financiële tak moet zich ook onafhankelijk van het e-commercebedrijf kunnen bewegen. Betalingsverwerker, kredietverstrekker en nu ook als kredietbeoordelaar en bank: op weg naar ontwrichting van de financiële markt?

Ant Financial bestaat onder meer uit deze financiële spelers van formaat: Alipay – dat vergelijkbaar is met PayPal en de belangrijke betalingsverwerker is voor de online handel van Alibaba; Alipay Wallet – een mobiele betaaloplossing met zo’n kleine 300 miljoen actieve gebruikers; Ue’e Bao – een fonds voor kortlopende beleggingen; Zhao Cai Bao – een marktplaats voor leningen en investeringen; Ant Credit – voor microfinanciering en tot slot MY Bank een deze zomer gelanceerde online bank.

De combinatie is buiten Alibaba’s recente beursgang gehouden, maar zou zich opmaken voor een eigen toetreding tot de beurs in 2017. Afgelopen zomer werd de waarde van het bedrijf nog op zo’n 50 miljard dollar geschat. Wie de aandeelhouders nu zijn is niet volledig duidelijk. Maar naast Jack Ma zelf zouden in ieder geval de China Development Bank en het nationale ‘Social Security Fund’ investeerders zijn.

Profiteren van e-commerce data: kredietbeoordeling

Interessant is dat Ma met Ant Financial niet alleen grip krijgt op de financiële markt, maar daarin nadrukkelijk wil profiteren van de data die Alibaba’s marktplaatsen hebben. Het in 2015 gepresenteerde Sesame Credit wordt een nieuw scoresysteem voor kredietwaardigheid. Het systeem – nu nog in beta-uitvoering – kijkt naar de data van honderden miljoenen consumenten en verkopers, maar ook naar Alipay dat betalingen verwerkt voor tal van webwinkels. Analytics moeten vervolgens duidelijk maken of iemand betrouwbaar is als klant en eventueel in aanmerking komt voor een lening.

Onlinemagazine Quartz spreekt al van een nieuwe Chinese trend als gevolg hiervan. Op sociale media als Weibo en Wechat delen mensen maar al te graag hun score. Zelf krijgt de betreffende Chinese journalist slechts een middelmatige beoordeling van 588 punten (zie screenshot). Zijn Sesame opent alleen de deur tot een gratis proefperiode van een datingapp. Twaalf punten extra en hij krijgt zestien dollar korting op een volgende hotelovernachting, nog meer ‘goed’ gedrag en hij hoeft geen aanbetaling meer te doen bij het huren van een auto of hij krijgt een gratis visum voor Luxemburg.

Volgens Ant Financial bestaat de score uit vijf vormen van online en offline data. Allereerst kijkt het bedrijf naar je aankoophistorie – hoe vaak en voor welk bedrag je aankopen doet. De tweede bron is iemand zijn baan en hukou – een registratie van gezinsleden, de ouders, woonplaats en geboortedatum. Maar ook opleiding, werkgever en zakelijke relaties zorgen voor extra punten. In een Chinees tijdschrift zegt één van de betrokken ontwikkelaars dat ook leefstijl je kans op een krediet beïnvloedt. Registreert Alipay dat je tien uur per dag videogames speelt dan beschik je waarschijnlijk over minder verantwoordelijkheidsgevoel dan iemand die luiers koopt. 

De derde en vierde vorm zijn de al dan niet tijdige betaling van rekeningen en creditcards. Veel Alipaygebruikers betalen rekeningen via de mobiele app en worden hier door middel van pushberichten aan herinnerd. Vergeet je te betalen dan daalt je score. En tot slot: hoe meer van je vrienden Sesame gebruiken, hoe hoger de eigen score. 

Toegang tot financiële dienstverlening

Diverse bewegingen voor burgerrechten zeggen dat dit China’s poging is de eerder aangekondigde ‘sociale beoordeling’ online te introduceren. Het zicht op iemand zijn (politieke) voorkeur of moraal zou dan kunnen leiden tot een lagere kredietwaardigheid. Hard bewijs hiervoor is er overigens niet, Ant Financial zegt volledig onafhankelijk te opereren.

Voor Jack Ma lijkt het simpelweg een opmaat naar een volgende industrie die hij wil ontwrichten. Financiële dienstverlening is in China officieel voorbehouden aan staatsbanken. Anne Stevenson-Yang – hoofd onderzoek e-commerce bij een adviesbureau voor investeerders in China – zei recent in een interview dat Alibaba hoopt in ruil voor data die financiële markt te mogen betreden. De overheid zou op haar beurt met behulp van big data op ieder moment kunnen vaststellen of de staat zich zorgen moet maken over een individu.

Vooralsnog is er de officiële lezing van Jack Ma en Ant Financial: het systeem moet ervoor zorgen dat uiteindelijk meer Chinezen toegang krijgen tot bijvoorbeeld leningen, zonder dat zij een officiële krediethistorie hebben. Tal van inwoners hebben immers geen hechte relatie met een bank, maar geven wel hun geld uit op marktplaats Taobao, hebben al jaren een contract voor mobiele telefonie en leiden bovendien een stabiel (gezins)leven. Voor Ma en de zijnen voldoende aanleiding om je binnenkort een krediet te geven.

Foto: Christopher Penler / Shutterstock.com