Verzekeraars checken social media, mag dat?

Recent verscheen er berichtgeving in de media dat verzekeraars steeds meer werk maken van fraudebestrijding en daarbij feiten checken op sociale media sites als Twitter, Facebook en Hyves. Op diverse (sociale media) sites leidde de berichtgeving tot een golf van verontwaardiging.  Is die verontwaardiging terecht?

Twee invalshoeken
Juridisch gezien kun je vanuit twee invalshoeken kijken naar het door verzekeraars checken van feiten op social media sites: vanuit de social media site zelf, en vanuit de privacy van de verzekerde.

Voorwaarden social media
Allereerst de benadering vanuit de social media site(s) zelf. Alle social media sites gebruiken doorgaans voorwaarden die je moet accepteren voordat je van de site gebruik kunt maken. In de meeste van die voorwaarden staan bepalingen over wat wel en wat juist niet toelaatbaar gebruik is van de informatie die op de site wordt geplaatst.

Het is dus bepaald niet uitgesloten dat het gebruik van dergelijke informatie door de verzekeraars verboden is onder die voorwaarden. Een interessante vraag is of die verzekeraars zelf dan ook aan die voorwaarden zijn gehouden.

In een geschil tussen de NVM een Zoekallehuizen.nl (ZAH), waarbij ZAH informatie van NVM makelaars gebruikte voor haar eigen site,  oordeelde de rechter enige jaren geleden dat ZAH niet aan de NVM gebruiksvoorwaarden gebonden was. Relevant gegeven daarbij was onder meer dat ZAH met geautomatiseerde processen de informatie van de NVM sites haalde. Het zal er dus vanaf hangen hoe de verzekeraars precies te werk gaan bij hun checks. Bedenk overigens wel dat het nog maar de vraag is wat je als social media gebruiker met deze ‘overtreding’ van verzekeraars kan. De verzekeraar maakt immers een overtreding tegen de exploitant van de social media site. Dus tegen Twitter, Facebook en Hyves en niet tegen iemand persoonlijk.

Privacy verzekerde
Ten tweede de benadering vanuit de privacy van de verzekerde. Een saillant misverstand in de berichtgeving was overigens een quote van de Nederlandse privacywaakhond, het College Bescherming Persoonsgegevens. Een woordvoerder zou gezegd hebben dat de verzekeraars niet in strijd met de privacyregelgeving zou hebben gehandeld omdat sociale media nog niet opgenomen zouden zijn in de privacywetgeving. Het college haastte zich vervolgens om deze fout te herstellen, door te verwijzen naar het richtsnoeren van het CBP omtrent het gebruik van persoonsgegevens op internet.

De richtsnoeren van het CBP maken onderscheid tussen profielen met of zonder privacysettings. Zijn er geen privacysettings, dan geef je volgens het CBP daarmee toestemming dat die gegevens gebruikt worden. Dus ook aan je verzekeraar.

Zijn er echter wel privacysettings, dan ligt de zaak anders.  In ieder geval gaan de richtsnoeren van het CBP er dan vanuit dat die gegevens niet zomaar gebruikt mogen worden. Toestemming lost veel op. Er zijn al ideeën gelanceerd dat verzekeraars deze toestemming bij de polisaanvraag kunnen vragen in ruil voor korting.

Denk na
Een simpeler oplossing is misschien om beter na te denken voor je iets op social media zet. En niet alleen in het kader van nieuwsgierige zorgverzekeraars: het is een publiek geheim dat ook dieven in vakantietijd de berichtgeving op social media graag volgen. Het is immers een stuk makkelijker en relaxter inbreken als je weet dat de bewoners van een zonnige vakantie in het buitenland genieten.

Voorkomen is uiteindelijk beter dan genezen.

)* Auteur Menno Weij is advocaat bij SOLV advocaten