-

Crowdfunding: de stand van zaken in Nederland

The times they are changin’. Onlangs werd Crowdfunding Day georganiseerd, een dag die begon met een korte statusupdate van Simon Douw over crowdfunding in Nederland: 108 crowdfunding platformen, 100 miljoen in totaal geïnvesteerd en 50.000 mensen die daaraan hebben bijgedragen. Dat maakt dat Nederland de hoogste penetratie heeft op het gebied van crowdfunding.

Zoals wij ooit in de VOC tijd de aandelenbeurs hebben uitgevonden zijn wij Nederland nu weer snel met deze financiële innovatie. Niet voor niks dat Kickstarter als eerste Europese land Nederland had uitgekozen.

Het is business geworden. Een business die meer dan 100 procent groeit per jaar. Dat trekt de aandacht. Zeker nu het op een niveau is gekomen dat het over tientallen miljoenen euro’s gaat. Een business die financieringsgaten opvult die banken niet kunnen vullen en mini communities creëert rondom een product of bedrijf.

De opvallende constateringen, vragen en ontwikkelingen voor mij na deze dag:

  1. Banken zoeken hun rol.
  2. Crowdfunding voor meerdere fases
  3. Gaan consumenten overzicht houden?
  4. Consumenten en risico
Banken zoeken hun rol

De Crowdfunding Day had een speciale focus op banken en hun rol. Dus waren er ook veel bankiers in de Arena aanwezig. Voor mij was het wel opvallend hoe onwetend velen zijn vanuit de bankiershoek. (Dus goed dat zij er waren en dat deze dag er was!) Dit werd zeer duidelijk door de vele vragen die er gesteld werden. Dat geeft des te meer aan dat de beweging van onderaf komt. Natuurlijk, die 100 miljoen doet tot nu toe totaal geen pijn in een miljardenbusiness. Echter, zoals het altijd gaat: het springt zomaar voorbij. Het Kodak moment. Het sms versus whatsapp moment. Het TomTom versus Google maps mobiele navigatie moment.

Banken hadden weinig op met crowdfunding (en Gerrit Zalm heeft er sowieso nog steeds niks mee). Anderen beginnen nu wakker te worden en zich in ieder geval iets meer voor deze vorm te interesseren. En daarbij te kijken wat hun rol kan zijn in dit nieuwe speelveld.

De vele bobo’s uit ministeries, raden van bestuur en andere lobbypartijen laten positief van zich horen over de groei van crowdfunding op deze dag. In een mooi frame zet opperbankenlobbyist Chris Buijink het neer als het laten groeien van de pool van MKB’ers die banken voortaan kunnen financieren.

Aangeslingerd door de kracht van crowdfunding kunnen de kleine bedrijven zichzelf financieren via crowdfunding om daarna bij de banken aan te kloppen. Alleen, zo laat een WakaWaka al zien: crowdfunding hoeft niet perse eenmalig te zijn. Maar daar kom ik later op terug.

Tegelijkertijd zijn er ook de eerste samenwerkingen tussen crowdfundingplatformen en banken. Er zijn vele redenen waarom het MKB niet makkelijk kapitaal kan aantrekken. Te klein, te complex, de banken die hun ratio’s moeten optrekken. Het bekende financieringsgat kan mogelijk goed met crowdfunding worden opgevuld.

Capture snelgroeiers finance gap

Bron: Beleidsonderzoek in opdracht van AgentschapNL en het Consulaat Generaal in San Francisco

De ‘sweet spot’ voor crowdfunding ligt momenteel tussen 20.000 en 250.000 euro, met uitschieters naar 1 miljoen euro, zoals Gijsbert Koren hier al schreef. Terwijl banken over het algemeen pas enthousiast worden van kredieten vanaf 500.000 á 1.000.000 euro.

De eerste grote partijen laten nu dan ook wel de samenwerking zien, zoals ook Menno van Leeuwen hier al schreef. Collin Crowdfunding trekt samen op met banken om bedrijven te (her)financieren, ZonnepanelenDelen (disclaimer: waar ik marketing manager ben) heeft de eerste projectfinancieringen gedaan met verschillende Nederlandse duurzame banken in combinatie met crowdfunding.

Crowdfunding in combinatie met banken creëert meerwaarde. Zeker omdat de crowdfunding platformen panklare pakketjes kunnen neerleggen bij de banken en daarbij zorgen voor een deel achtergesteld vermogen. Die combinatie gaan we veel en veel meer zien in de nabije toekomst.

Meerdere rondes

Neerlands succesvolste onderneming die van crowdfunding gebruik heeft gemaakt laat zien dat crowdfunding niet een eenmalig kunstje hoeft te zijn. WakaWaka vertelt dat zij al meerdere succesvolle crowdfunding campagnes hebben gedraaid. De nieuwe productlijn wordt getest, vermarkt en gefinancierd door crowdfunding. Ze kennen het kunstje en maken er opnieuw gebruik van.

Dat wil niet zeggen dat het kunstje makkelijk is of dat het niet heel veel voorbereidingstijd vergt. Daar moet je zeker in investeren. En toch prefereren ze dat dus boven direct naar de bank stappen. Simpelweg omdat crowdfunding zoveel elementen bij elkaar brengt. Al tig keer vernoemd bij crowdfunden: Niet alleen de financiering, ook de marketing en sales profiteren direct.

Nieuw element voor crowdfunding is het in meerdere rondes ophalen van geld. Pebble doet het, WakaWaka doet het, Snappcar doet het. Blijkbaar heeft het, als je het spelletje goed weet te spelen, zoveel voordelen dat het rendeert om nog een keer zo geld bij de massa op te halen. Waar een eerste keer nog gedacht kan worden dat het werkt voor de werkkapitaalfinanciering, is het eigenlijk gewoon de salespipeline vullen en een goed voorspelbare omzet genereren.

Zo is dat ook te zien bij de nieuwe ronde die Pebble heeft uitgezet op Kickstarter: direct bijna 80.000 klanten en meer dan 20 miljoen dollar opgehaald. De volgende uitdaging, het op tijd uitleveren van al die spullen. Een luxeprobleem natuurlijk.

Consumenten

Crowdfunding heeft verschillende uitdagingen in mijn ogen:

  • De term crowdfunding is nietszeggend. Juist omdat de vele verschillende vormen van financiering die er onder vallen zo ver uit elkaar kunnen liggen. De enige overeenkomst is de input van het geld: vele verschillende consumenten die bij dragen. Het is hip om iets met crowdfunding te doen.Tegelijkertijd zijn er veel consumenten die het overzicht verliezen en niet snappen wat zij als ‘rendement’ terug kunnen krijgen. Alleen er zit groot verschil in al die verschillende vormen; van werkkapitaal voorfinancieren door uitgestelde levering, een achtergestelde lening of het uitgeven van (certificaten op) aandelen. Voeg daarbij de vele varianten van rendement in natura die het overzicht verder bemoeilijken. De neutrale  deelnemer is vaak direct al de weg kwijt.
  • Een voor de lange termijn: de overkill aan bedrijven, projecten & initiatieven die allemaal financiële ondersteuning willen van de crowd. Consumenten gaan overspoeld worden met aanvragen om mee te doen met crowdfunding. Hoe meer keuzes er zijn, hoe minder beslissingen er worden gemaakt. Blijft het houdbaar voor de consument om zich zo in te lezen en deze vaak gecompliceerde beslissingen te maken?
  • De uitdaging van de financiële administratie van crowdfunding. Mijn eigen financiële administratie die in stukken verdeeld ligt bij de verschillende crowdfunding platformen: MyC4.com, NPEX, Leapfunder, Symbid en ZonnepanelenDelen. Misschien een extra kans voor AFAS Personal of Monyq om hier goed op in te spelen!
Risicoperceptie

De kennis over risico’s bij de consument. Het voordeel van banken, het nadeel van consumenten. We moeten de sector wel duurzaam opvoeden door goed te wijzen op de risico’s. Crowdfunding kan een heel efficiënte manier zijn om geld aan te trekken via een online platform waarvoor veel minder rentebasispunten nodig zijn. Dit kan winst opleveren voor beide kanten, geldgevers en geldnemers.

Er zijn alleen zoveel crowdfunding varianten met rendementen tot tien procent die in mijn ogen slecht wijzen op de risico’s. Met tien procent rente staat er dus ook een groot risico tegenover. Ik ben benieuwd of de consument dat snapt.

Hier een mooi voorbeeld van een wijnwinkel. Een inhoudsdeskundige kraakt de wijnwinkel volledig af in zijn blog: ‘De winkel heeft de uitstraling van een Noord Koreaanse supermarkt: donker met veel grote, ambitieuze, maar vooral holle schappen waar niet zo gek veel in staat.’ Desondanks heeft het via crowdfunding bij KapitaalOpMaat 61.000 euro opgehaald bij meer dan 100 funders. In een volgend blog meer over risico’s en crowdfunding!

Alle seinen staan op groen voor crowdfunding de komende jaren. Met het vele spaargeld, 337 miljard euro volgens CBS, in Nederland dat niks staat te doen. De 0,3 procent van de Nederlanders die nu pas ervaring hebben met crowdfunding en het fun element om zelf bij te dragen aan de organisaties maken dat dit de komende jaren nog – om even een populair woord te gebruiken – exponentieel gaat groeien.

Disclaimer: Edwin Res is werkzaam bij crowdfunding platform ZonnepanelenDelen en heeft mini belangen in Symbid & Leapfunder.

*) Dit artikel is tevens gepubliceerd op Finno.nl.

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond