De volwassenwording van AI: wat zijn de gevolgen?

Ieder jaar is er tijdens SxSW een thema dat opvallend veel wordt besproken. In voorgaande jaren waren dat ‘internet of things’, ‘smart homes’ en ‘virtual reality’. Dit jaar speelden veruit de meeste sessies rond artificial intelligence.

‘How AI will eat your job’, ‘How AI will make everybody handsome’, ‘What we have to teach our kids about AI’, ‘AI: the next and last revolution’ – slechts een kleine greep uit de vele catchy titels die gebruikt werden om bezoekers te lokken. Anders gezegd: de AI-sessies gingen over onderwerp X in relatie tot AI, leidend tot de formule: ‘take X and add AI’. Op basis van vijf dagen SxSW en de vele AI-talks zet ik de drie meest besproken thema’s rond AI op een rij.

1. De UX van AI

AI klinkt voor veel mensen net zo vaag als Big Data of de cloud dat een paar jaar terug deed. Hoe ziet AI er eigenlijk uit en hoe interacteren we met AI? Oftewel, wat is de user interface van AI? De meest voor de hand liggende interfaces is een Chat UI; het middels een chats interacteren met een slimme bot. Maar het is ook interessant om te kijken hoe je de beste interface ontwerpt voor Voice, zoals bij Alexa en Siri.

Als AI slimmer wordt en meer weet over de persoon waarmee deze interacteert, kan AI als een black box voelen en afschrikken. Mark Sagar van Soul Machines stelt dan ook dat we AI een gezicht zullen moeten geven om er optimaal mee te kunnen communiceren. Sagar ontwikkelt prototypes van gezichten die als interface van AI kunnen worden ingezet. Ze kijken in real time vanaf het scherm naar de gebruiker en reageren uitermate kundig met emoties, oogcontact en mimiek. Je ziet als gebruiker dat het gezicht van de AI je begrijpt of juist niet. Het klinkt misschien als verre toekomstmuziek, maar het inzetten van een gezicht als UI van AI is een interessante gedachte en met 7,5 miljoen dollar funding zal Soul Machines er de komende jaren zeker mee doorgaan.

2. AI en de white collar workforce

Welke banen gaan er door de inzet van AI verdwijnen en welke niet? Malcolm Frank van Cognizant behandelde uitgebreid de scenario’s voor de workforce en verschillende industrieën. In een notendop? Uiteraard zullen er banen verdwijnen, iets wat nu al gebeurt, maar banen waar menselijk contact centraal staat zullen blijven bestaan, zoals in het onderwijs en de zorg. Daarnaast verwacht hij dat veel banen ‘enhanced’ worden door AI, zoals dokters die tijdens een onderzoek naar botkanker advies krijgen van een intelligente machine.

Verder zal er ook een nieuwe groep banen ontstaan die voortkomt uit de innovatie die AI met zich meebrengt. Vergelijk het met de opkomst van IT, waardoor bijna elke tolweg- of bankmedewerker zijn of haar baan is kwijtgeraakt, maar wat tegelijkertijd zo veel nieuwe banen heeft doen ontstaan dat inmiddels 20 procent van de wereldbevolking indirect in de IT-sector werkt. Zoals de industriële revolutie blue collar banen heeft doen verdwijnen zal de AI dat doen met white collar banen, maar op hetzelfde moment zal er een nieuwe klasse ontstaan.

3. Het ontwikkelen van de perfecte AI-respons

Hoe moet AI op ons reageren? De verwachting is dat AI op korte termijn al heel nauwkeurig onze emoties zal kunnen aflezen uit de kleinste details, zoals een trilling in onze stem of een onderwerp zoals in dit filmpje te zien is. Tegelijkertijd ontwikkelen we een bepaalde band met AI, zoals Sophie Kleber van Huge uitvond door te praten met gebruikers van de Google Home Assistent, die aangeven dat ze zich thuis minder alleen voelen door het device.

AI zal moeten kunnen beslissen hoe te reageren in welke situatie. Kleber van Huge ziet drie typen responsen voor zich op basis van context en behoefte. Als ik de Google Home Assistent vraag om het licht aan te doen verlang ik een andere reactie dan wanneer ik aangeef kapot te zijn na een lange dag hard werken. In het eerste geval dient de AI te reageren als een machine, zonder gebruik te maken van emotie of contact. De handeling op zich is voldoende.

Een tweede respons-categorie zou AI als verlenging van jezelf kunnen zijn. De AI herkent de emotie, maar probeert die niet te veranderen, een bevestiging is genoeg. Als ik moe thuiskom, hoef ik verder geen advies.

De derde categorie is AI die reageert als een ander mens. Ik vind het goed dat de AI met mij in gesprek gaat, advies geeft en eventueel de emotionele sfeer probeert te beïnvloeden. Denk hierbij aan advies over geldzaken of gezondheid. Hoe geavanceerder AI wordt des te meer we zullen moeten nadenken over dit soort complexe interactieniveaus.

De volwassenwording van AI – wat zijn de gevolgen?

AI wordt langzaam maar zeker volwassen. We denken nu na over de verschijningsvormen en gevolgen die we op korte termijn gaan zien. Met dit verslag van SxSW ben je weer even up to date. Maar AI ontwikkelt zich in rap tempo, nu proberen om dat bij te benen.