Digitalisering educatieve uitgever brengt flexibel studieboek dichterbij

Educatieve uitgeverij Coutinho investeert in digitalisering en speelt daarmee in op nieuwe educatiebehoeften. De flexibiliteit die daarmee ontstaat helpt het bedrijf onderwijsinstellingen van nieuwe vormen van studiemateriaal te voorzien. Een mogelijke opmaat naar hybride educatie waarbij een lesboek straks geen vaste vorm meer heeft.

De tijd dat een educatieve uitgeverij zich uitsluitend richtte op papieren lesmateriaal komt snel achter ons te liggen. De ontwikkelingen op het vlak van digitale leeromgevingen en de wens om verschijningsvormen te combineren, veranderen het vak, stelt Michel van den Burg. Als Coördinator Digitaal uitgeven bij de educatieve uitgeverij Coutinho, legt hij zich daarom toe op die vernieuwing. “Met alleen goed zijn in boeken red je het niet meer.”

Geoliede machine

Hij herinnert zich nog goed dat de uitgeverij – gespecialiseerd in leermiddelen voor hoger en volwassenenonderwijs – zich wist te onderscheiden met de productie van goede studieboeken en de bijbehorende begeleidende websites. “Het was een indrukwekkende en geoliede machine.” Maar wel één die helaas niet meer toekomstbestendig is. De vragen die vanuit het onderwijsveld op Coutinho afkomen zijn meer veranderlijk. Studiemateriaal moet sneller en flexibeler meebewegen en de inhoud fijnmaziger: gebruikmakend van diverse bronnen en eventueel in combinatie met zelf ontwikkeld studiemateriaal.

Wat vraagt dit van een uitgeverij? De behoefte aan flexibiliteit zoekt Coutinho onder meer in digitalisering. Zo heeft de Coördinator Digitaal uitgeven ervoor gezorgd dat het werkproces is veranderd. “We moeten lesmateriaal op verschillende manieren kunnen ontsluiten. Alle content wordt daarom door middel van XML gestructureerd. De inhoud is zo veel sneller via diverse platformen te publiceren. Dat kan bijvoorbeeld het opmaakprogramma voor een papieren boek zijn, maar ook een e-book of digitale omgeving.” 

Nieuwe concurrentievorm

Van den Burg ziet een duidelijke trend dat onderwijsinstellingen investeren in eigen leer management systemen. In theorie geeft het scholen de mogelijkheid hiermee ook zelf hun lesmateriaal samen te stellen, in praktijk blijkt dit toch een vak apart. “Het werven van goede auteurs, ze instrueren en redigeren valt buiten het primaire werk van een onderwijsinstelling. Daar komt bij dat iemand de inhoud ook moet blijven verbeteren. Die kwaliteitsbewaking is belangrijk en kunnen gespecialiseerde uitgevers uiteindelijk toch makkelijker en beter.” 

In lijn daarmee is Coutinho daarom recent een pilot gestart voor de distributie richting deze digitale leeromgevingen. Het is goed mogelijk dat scholen op termijn ‘brokken’ inhoud combineren en zo zelf hun ‘studieboek’ samenstellen. De inleiding, theorie en bijvoorbeeld videomateriaal worden dan geleverd door één of meerdere uitgeverijen, de opdrachten komen van de school zelf. “Daarmee ontstaat een soort hybride cursus waarbij het lesmateriaal geen vaste vorm meer heeft.” 

Voor de uitgevers betekent het dat ze op diezelfde plek met elkaar concurreren. “De uitdaging is dan om zulke goede inhoud te maken dat het materiaal wordt uitgekozen en vervolgens interessant blijft.”

Technische stack

Behalve een organisatorische verandering, vergt het een technisch plan. Hoe heeft de uitgever dit aangepakt? Een belangrijke vraag die Van den Burg zich vooraf heeft gesteld, is hoe het bedrijf de studieboeken gemakkelijker onderdeel maakt van het curriculum van studenten. 

Daarvoor is allereerst het belangrijkste proces vernieuwd. Samen met digitaal bureau Redkiwi is voor een nauwe integratie van Magento 2 en CMS TYPO3 gezorgd. In plaats van docenten hun ‘beoordelingsexemplaar’ per e-mail te laten aanvragen, verloopt dit nu via deze nieuwe website. Daarmee gaat er een signaal naar de back-end dat zowel de gratis aanschaf in de webwinkel als de marketingopvolging activeert. “Zo krijgen de docenten automatisch een herinnering het boek te beoordelen en de mogelijkheid met een adviseur te praten.” Vervolgens belandt het studieboek op de literatuurlijst en kunnen studenten hun aanschaf bij Coutinho doen. Naast het boek zelf ontvangen ze een toegangscode voor aanvullend lesmateriaal en e-books.

Zowel de gebruiksvriendelijkheid als het open source karakter is voor Van den Burg een belangrijke reden te kiezen voor deze stack. “Het past bij onze bedrijfsfilosofie. Achter TYPO3 zitten goede ontwikkelaars en een zeer actieve community. Zonder al te grote budgetten hebben we deze stappen kunnen maken in de digitalisering en ontsluiting van content.”

Succes

Omdat de uitgever te maken heeft met een brede doelgroep – van digital natives tot gepensioneerden en mensen met Nederlands als tweede taal – was het daarnaast een absolute voorwaarde de interface flexibel te maken. Als onderdeel van een recent redesign van Coutinho’s website, hebben we samen voor de meertaligheid gezorgd en het ontwerp vereenvoudigd. “We hebben geleerd meer rust aan te brengen. Wanneer te veel elementen om aandacht schreeuwen, levert dat zeker onder zo’n uiteenlopende groep gebruikers een slechte ervaring op.”

Hoewel de transitie werd ingezet met het oog op de lange termijn, dienen de eerste resultaten zich aan. Zo nam afgelopen jaar mede dankzij het redesign de online omzet met 30 procent toe. Afgezet tegen de marktgroei van acht procent, noemt de Coördinator Digitaal uitgeven dit een zeer positieve ontwikkeling. Omdat ook het verkeer uit zoekmachines met 16 procent groeide en de zichtbaarheid sterk werd geoptimaliseerd, valt te verwachten dat ook dit jaar de toestroom en verkoop verbetert. 

Coutinho zet daarmee een belangrijke stap in de richting van flexibeler uitgeven. Van den Burg verwacht nog dit jaar een ‘mijn’-omgeving te lanceren. Een dashboard waarmee elke docent meer grip krijgt op de aanvragen vereenvoudigt ook het samenstellen van een literatuurlijst. In vorm passend bij het onderwijs. “De digitalisering brengt ons dichter bij de missie: de voorbereiding en uitvoering van lessen makkelijker te maken.”

Over de auteur: Davey Visser is Marketing manager bij Redkiwi.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.