Fabrikanten leggen webwinkels handelsbeperkingen op

Zeventien procent van de Nederlandse webwinkels wordt door fabrikanten verplicht om concurrentiebeperkende maatregelen te nemen. Ze moeten prijsafspraken volgen of mogen bijvoorbeeld helemaal niet of slechts deels actief zijn op marktplaatsen en prijsvergelijkers.

Daarmee is Nederland het nummer drie land van Europa qua concurrentiebelemmerende maatregelen door fabrikanten. De meeste concurrentiebeperkende maatregelen worden opgelegd door de modesector, gevolgd door elektronicafabrikanten.

Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van een jaardurend onderzoek van de Europese Commissie in 28 landen, onder 1.800 webwinkels op basis van 8 duizend geanalyseerde contracten. De thematiek van kanaalconflict en concurrentiebeperking speelt al jaren maar werd tot nu toe slecht inzichtelijk gemaakt.

Zeven jaar geleden zei de Nederlandse mededingingsautoriteit geen bewijs te kunnen vinden voor verplichte prijsdiscriminatie. Dat betekende niet dat het er niet was, maar dat ondernemers niet naar voren durfden te stappen uit vrees hun dealercontracten te verliezen. Dat tij lijkt zich te keren.

De Europese Commissie zag 8 duizend distributiecontracten in en trekt duidelijke conclusies. Ja, er zijn concurrentiebeperkende afspraken in e-commerce. Zowel bij de handel in fysieke producten als bij digitale content. En die constatering is belangrijk omdat, allereest, webwinkels in de helft van de gevallen prijsveranderingen van concurrenten volgen én, ten tweede, omdat het de prijsvorming op de vrije markt hindert.

“Dit rapport is een reden voor bedrijven om het huidige distributiecontracten tegen het licht te houden”, aldus de Commissie. Met het verschijnen van dit rapport kunnen belanghebbenden zich melden met reacties, zowel van de kant van de fabrikanten als van de kant van winkels. Anders gezegd, meer winkels kunnen zich in Brussel melden.

Fabrikanten leggen winkels contractuele distributie- en prijsverplichtingen, of vanuit marktperspectief: beperkingen, op om controle te houden over de distributie en positionering van hun merken. En dat gebeurt op grote schaal.

“Twee op de vijf retailers hebben op enigerlei wijze te maken met prijsaanbevelingen of -beperkingen van fabrikanten”, zegt de onderzoekers. “En een op vijf retailers wordt contractueel belemmerd op artikelen op handelsplaatsen aan te bieden”, sites als bol.com, Zalando en Amazon. Tien procent van de webshops mag geen prijzen invoeren op prijsvergelijkers en ongeveer evenveel wordt beperkingen opgelegd bij de internationale handel.

De onderzochte webwinkels zijn actief in de volgende sectoren: consumentenelektronica, huishoudelijke apparatuur, software en andere mediaproducten, speelgoed en kinderzorgartikelen, huis- en tuinartikelen en sport- en outdoormateriaal.

De Commissie vraagt belanghebbenden om te reageren op het voorlopige rapport en plant de definitieve versie te publiceren in het eerste kwartaal van 2017.

Foto: Kristaps Bergfelds (cc)