Generatiekloof bij toegang tot nieuws

Het nieuwsgebruik is in 2021 hoger dan in 2020. Nederlanders gebruiken dagelijks vaker nieuws en gebruiken vooral meer nieuws online en op televisie. Dat blijkt uit onderzoek van het Commissariaat voor de Media en het Reuters Institute for the Study of Journalism.

De verschillen tussen de leeftijdsgroepen zijn echter enorm. Twee derde van de jongste doelgroep noemt online nieuws en sociale media als voornaamste bron van nieuws. In de oudste groep is dat maar ruim 20 procent. Als het om gebruik van televisienieuws en print als voornaamste nieuwsmedia gaat, zijn de verhoudingen juist andersom.

In 2021 gebruiken 9 op de 10 jongeren sociale media voor nieuws, tegenover minder dan de helft in de oudste doelgroep. De voornaamste leverancier van nieuws op sociale media – vooral op Twitter en Facebook – zijn nog steeds de reguliere nieuwsmedia en professionele journalisten. Op sociale media staan de traditionele bronnen wel in directe concurrentie met alternatieve bronnen. Gebruik van sociale media betekent voor een grote meerderheid van de jongeren ook dat ze actief met nieuws omgaan, nieuws verspreiden of becommentariëren. Dat doen ze in veel grotere mate dan de oudere groepen.

Om toegang tot online nieuws te krijgen, is sinds twee jaar de smartphone voor de meeste Nederlanders het voornaamste apparaat. Alleen de oudste doelgroep heeft nog een voorkeur voor de computer. Opvallend is dat tijdens de lockdown met avondklok Nederlanders meer televisie hebben gekeken, maar ook vaker de computer in plaats van een mobiel apparaat hebben gebruikt.

Hoewel er steeds meer mogelijkheden zijn om aan online nieuws te komen, gaat in 2021 nog steeds de helft van de Nederlandse bevolking voor nieuws rechtstreeks naar een nieuwswebsite of -app. Onder jongeren is dit aandeel aanzienlijk kleiner. Jongeren gebruiken vaak een zoekmachine om naar een nieuwswebsite te gaan of berichten op te zoeken.

Populair onder jongeren zijn ook nieuwsverzamelsites. Twee derde van de jongste doelgroep 18-24 maakt hiervan gebruik tegenover iets meer dan 1 op de 5 ouderen. Het wekelijkse gebruik van nieuwsvideo’s door jongeren heeft met 80 procent inmiddels een plafond bereikt. In de middelste leeftijdsgroepen neemt het aandeel nog toe. Onder ouderen is het aandeel sinds 2018 nauwelijks gestegen.

Het aandeel dat aangeeft afgelopen jaar een betaalde online nieuwsdienst te hebben geraadpleegd is aanzienlijk gestegen; van 11 naar 17 procent in twee jaar tijd. Het zijn uiteraard vooral de jongere doelgroepen die voor online nieuws betalen.

Ook onder de groep Nederlanders die tot nu toe nog niet voor online nieuws heeft betaald, is de betalingsbereidheid onder jongeren veel hoger. Als we Nederlanders die aangeven afgelopen jaar voor online nieuws te hebben betaald en de groep die vrij en zeer waarschijnlijk in toekomst zou willen betalen, samenvoegen tot de groep potentiële betalers, dan is meer dan de helft van de jongste doelgroep potentiële betaler. Dit aandeel loopt terug tot 13 procent in de oudste doelgroep. 2020 lijkt het kanteljaar te zijn voor de transformatie van de papieren naar de digitale abonnementen. Naarmate jongeren ouder worden, zal het aantal digitale abonnementen verder toenemen.