‘Nederland moet meer tegenwicht bieden aan Amerikaanse superplatforms’

Nederlandse contentaanbieders ontwikkelen als antwoord op het verschuivende mediagebruik hun eigen platforms met content. Het aanbod raakt daardoor echter steeds meer versplinterd. Geen partij achter de dijken beschikt over de schaalgrootte, de catalogus, het gebruiksgemak en de marketingkracht van de buitenlandse platforms. Dat constateert de Raad voor Cultuur in het rapport Zicht op zo veel meer, dat vandaag wordt aangeboden aan de ministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Met een herkenbaar ondemand-platform zal de Nederlandse audiovisuele sector volgens het adviesorgaan beter kunnen meekomen (pdf) in de ‘ongekende dynamiek’ die de komst van (media)bedrijven zoals Netflix, Google, Facebook, Apple en Amazon heeft veroorzaakt.

Het mediagebruik en het medialandschap, constateert de raad, zijn in korte tijd sterk veranderd. Hierdoor is de sector onder grote druk komen te staan. Buitenlandse aanbieders weten steeds meer kijkers en kijktijd aan zich te binden met voornamelijk internationale producties.

Waar YouTube zich van oorsprong richtte op het beschikbaar maken van kortere video’s, is het inmiddels uitgegroeid tot een videoplatform waarop ook complete films en series staan. Een en ander is het gevolg van steeds meer beschikbare – en goedkopere – bandbreedte.

Daarmee komt ook de verspreiding van Nederlandse culturele en publieke waarden onder druk. De raad constateert dat beleid en wetgeving nog achterlopen op deze ontwikkelingen. Het marktaandeel van de huidige Nederlandse aanbieders blijft relatief klein en advertentie-inkomsten nemen navenant af, waardoor investeringsmogelijkheden beperkt blijven.

De toegankelijkheid van Nederlandse audiovisuele content wordt volgens de raad vergroot als commerciële en publieke omroepen gezamenlijk verder werken aan de ontwikkeling van één hoogwaardig ondemandkanaal, zoals NLZIET.

Een belangrijke beperking voor het succes van NLZIET is dat de promotie die nodig is om een breed publieksplatform neer te zetten onderhevig is aan de regelgeving ten aanzien van de NPO. Het Commissariaat voor de Media heeft besloten dat de NPO NLZIET niet mag promoten buiten de reclameblokken, omdat commerciële derden hiermee ook geholpen zouden worden. Het opheffen van deze beperking maakt succes voor dit platform veel waarschijnlijker. De promotie vanuit de zenders kan dan door alle partijen identiek en op grote schaal plaatsvinden.

De raad verwijst tenslotte ook naar Denemarken. Dat land heeft een opvallende maatregel getroffen om de pluriformiteit van en toegankelijkheid tot nationale audiovisuele producties te waarborgen. De Deense regering heeft een zogenaamde tech ambassador aangesteld die zich volledig richt op het onderhouden van betrekkingen met bedrijven als Google, Apple, Facebook en Amazon en hun Chinese evenknieën. De tech-ambassadeur smeedt relaties en partnerships met de superplatforms, waardoor eigen producties mogelijk beter aan bod komen.