Column: Minister van Innovatie

Nog even en dan liggen de feestdagen weer achter ons en kunnen we ons richten op een volgende traditie: de verkiezingen voor de Tweede Kamer en de bijbehorende stoelendans voor de kabinetsformatie. Ik ben daarbij vooral benieuwd waar de portefeuille Innovatie zal belanden. Want volgens de onlangs verschenen Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2016 dreigen we in rap tempo onze positie op het gebied van innovatie te verliezen, zo concludeert de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Het onderzoek toont tevens aan dat het Nederlandse bedrijfsleven het afgelopen jaar gemiddeld slechts 2,1 procent van hun omzet in Research & Development heeft gestoken. Een laagterecord sinds 2006. Opmerkelijk, want door het succes van bedrijven als ASML en NXP – en het alom groeiend aantal startups in Amsterdam en Eindhoven – zou je verwachten dat er juist meer geld voor zou worden gereserveerd.

De innovatie-portefeuille ligt overigens al sinds mensenheugenis bij het ministerie van Economische Zaken. Gezien de marktontwikkelingen durf ik echter zeer te betwijfelen of die daar nog langer thuishoort. Het is namelijk niet een minister, maar een CEO van een bedrijf die hier aan het roer moet staan. Als een kapitein op een schip. Want door innovatie te delegeren, zorg je ervoor dat trial & error een basisonderdeel van ons werk wordt. En innovatie niet afglijdt tot een buzzwoord.

Als Innovatie al op een ministerie thuishoort, dan is het wel bij Algemene Zaken. Want innoveren is vooral mensenwerk. Zeker gezien het bedrijfsleven in de afgelopen jaren met name succesvol is geweest in het tegenhouden van allerlei innovaties. Denk aan de energiesector die ondanks de bewezen milieuschade er toch nog wat kolencentrales doorheen heeft weten te duwen. Niks ten nadele van hun lobbyisten, maar je verwacht van de politiek een toch iets bredere blik.

Om internationaal weer mee te doen, moeten we wellicht ook gaan uitdragen dat onze eigen minister-president innovatie tot een van zijn persoonlijke speerpunten heeft gemaakt. Daarnaast, welk land ter wereld heeft er nou een Minister van Innovatie? Behalve dat dit alles start-ups, scale-ups en grote bedrijven als muziek in de oren zal klinken, is een mogelijk neveneffect dat onze eigen overheid ook eens gaat innoveren. Eindelijk. En daarmee wie weet een inspiratiebron voor anderen wordt. Mondiaal. Tevens een mooie ambitie. Want innoveren doe je samen. Ook in 2017.

*) Dit artikel verscheen eerder in het decembernummer van Emerce magazine (#154).