Klantbelang moet iets vanzelfsprekends zijn

Het gezaghebbende Amerikaanse nieuwsmagazine Newsweek is vanaf januari alleen nog maar digitaal te lezen. De gedrukte oplage daalde vorig jaar met 31 procent, maar had zijn duikvlucht al veel eerder ingezet. De oude eigenaar, Washington Post, zag de bui dan ook al lang hangen en verkocht het blad in 2010 voor slechts één dollar aan de nieuwswebsite The Daily Beast. 

De website van het nieuwe bedrijf Newsweek Daily Beast Company bestond toen zelf amper twee jaar. Het kreeg hiermee niet alleen een journalistieke impuls, maar bereikte ook ineens twee keer zoveel lezers, zo’n 29 miljoen. Een slimme zet, omdat door de overname in ieder geval nog iets over was van het ooit zo innovatieve tijdschrift.

Zou men bij Quote al aan een fusie met online evenknie FTM (Follow the Money) denken? Of bij de Nieuwe Revu aan een samengaan met GeenStijl.nl? Of, nog eentje dan, bij de Telegraaf Media Groep aan de combi Spits en Metro? Natuurlijk niet. Aandeelhouders van deze bedrijven willen het huidige concept uitmelken tot op het bot. Hun commissarissen kennen het woord innovatie dan ook nauwelijks. En het zittende management hoopt ondertussen de eindstreep nog te halen voor het nieuwe tijdperk echt voet aan de grond krijgt. Tot die tijd geven ze vooral anderen de schuld van de teruglopende werkgelegenheid. En daar trappen de vakbondbestuurders maar al te graag in.

Droom maar lekker door vrienden, het zij jullie gegund, maar zo zal het niet gaan. We leven in een nieuw – digitaal – tijdperk, met nieuwe regels. De lezer haalt zijn harde nieuws online. En adverteerders eisen harde cijfers en (achter)volgen de lezer zover deze het toelaat. Ondertussen ligt de macht geheel bij de consument, die zijn relatie beëindigt wanneer hij dat wil. Het liefst door het versturen van een simpel sms’je.

Slechts weinig uitgevers hebben oog voor deze keiharde werkelijkheid. Zoals altijd moet het eerst fout gaan. Zie bijvoorbeeld het verdwenen gratis dagblad de Pers, dat bezig is met een comebackpoging. Door middel van crowfunding probeert initiatiefnemer Jan-Jaap Heij een doorstart te maken. Als nieuwe online nichespeler wil hij de lezer meer controle geven, zoals deze zelf kan bepalen voor welke content wordt betaald. Een moedige stap in lastige tijden. Net als Tina Brown, de hoofdredacteur van Newsweek, die verwoede pogingen onderneemt om de aloude journalistieke waarden en normen te bewaren. Ook nu print verleden tijd is. Met passie voor het vak en met het klantbelang voorop. Dat moet geen voorpaginanieuws zijn, maar iets vanzelfsprekends.

*) Dit artikel verscheen in het novembernummer van Emerce magazine (#117)