Censuur omzeilen met hulp van Bitcoin

Informaticastudent Krzysztof Okupski heeft in zijn afstudeeronderzoek software ontwikkeld om berichten te versturen via het Bitcoin-netwerk. Met zijn software kost het ongeveer vijftig cent om een A4’tje aan tekst te versturen. De zeer toegankelijke en goedkope methode kan een aantrekkelijke optie zijn voor dissidenten om censuur te omzeilen en berichten of boodschappen ongestoord over de landsgrenzen te verspreiden. Okupski studeert maandag 1 december af.

Bitcoin is een virtuele munt, waarmee op steeds meer plekken online betaald kan worden. In feite zijn Bitcoins unieke stukjes computertaal die door computers worden berekend. Uitgangspunt is dat het systeem geen centrale instantie of regelgever bevat die de munteenheid controleert. De koers schommelt momenteel rond de driehonderd euro voor één Bitcoin.

Okupski heeft twee programma’s ontwikkeld: één om berichten te plaatsen, en één om berichten te lezen. Als je een bericht wilt versturen, dan zet het eerste programma de tekst om in Bitcoin-transacties. Het principe erachter is vergelijkbaar met het idee dat je achtereenvolgens bedragen overmaakt aan iemand en afspreekt dat één euro staat voor een A, twee euro voor een B, etc. De ontvanger kan dan aan de hand van de overgemaakte bedragen zien welk woord de verzender wilde overbrengen.

Veel keuzemogelijkheden
In het geval van Okupski gaat dit veel slimmer. “Het ‘berichten-plaats-programma’ maakt gratis een miljoen Bitcoin-rekeningen aan, en vervolgens wordt er geld heen en weer gepompt tussen die rekeningen”, zegt Boris Skoric, TU/e-onderzoeker en begeleider van Okupski. “Het aantal verschillende rekeningen en het feit dat je een bepaald bedrag kunt opsplitsen in meerdere stukjes biedt veel keuzemogelijkheden. Daarbij is de munteenheid uitzonderlijk klein; één bitcoin bestaat uit honderd miljoen ‘Satoshi’ en alle bedragen worden in Satoshi uitgedrukt. Het berichten-plaats-programma zet een bericht om in een keten van transacties en zendt die transacties naar het Bitcoin netwerk.”

Identifier
Omdat alle transacties bij Bitcoin openbaar zijn, kan het tweede programma de keten van transacties weer vertalen naar een tekst. Het enige dat daarbij nodig is, is een zogeheten ‘identifier’, waarmee het programma als het ware weet waar het in de transactieketen moet beginnen met ‘lezen’. Dit is vergelijkbaar met het afstemmen van een antenne op de goede frequentie. De enige kosten zitten in de afdracht van administratiekosten aan het Bitcoin-netwerk die bij elke betaling nodig is; ongeveer 50 cent voor een A4 aan tekst. De zender sluist immers zijn geld rond binnen zijn eigen rekeningen.

Anoniem
Met deze methode kan censuur omzeild worden, omdat iedereen met een internetverbinding toegang heeft tot Bitcoin. Met andere woorden: een regering die zijn burgers toestaat Bitcoin te gebruiken kan geen censuur uitoefenen op de berichten die elders op de wereld in de transactie-keten gestopt worden. Alleen de verzender is traceerbaar. “Ook al is binnen het Bitcoin-netwerk alleen je rekeningnummer bekend, er is in theorie – via ip-adressen – te achterhalen wie er achter een account zit”, zegt Skoric. “Lezers zijn wel volkomen anoniem.”