‘Fysieke supermarkt heeft niets te vrezen van onlineverkoop’

De forse groei van online boodschappen vormt geen bedreiging voor de fysieke supermarkt. De bevolking groeit en de supermarktbestedingen per inwoner stijgen, waardoor er in groeigemeentes zelfs ruimte is voor meer supermarkten. Dit blijkt uit het supermarktrapport van vastgoedadviseur Colliers International.

Vorig jaar werd voor 1,4 miljard euro online besteld, omgerekend 3,6 procent van de totale supermarktomzet. Dit marktaandeel groeit de komende jaren verder en komt in 2025 uit op 15 procent (pdf).

Nederland telt echter nog altijd 6338 supermarkten. Inmiddels is een zevende van al het winkeloppervlak in Nederland een supermarkt. Uitgedrukt in vierkante meter per inwoner (0,27) is het nog steeds minder dan in bijvoorbeeld Duitsland (0,42) of Denemarken (0,42). Ook de supermarktomzet blijft groeien. In 2018 nam deze toe met 3,5 procent naar bijna 39 miljard euro.

Inmiddels doen drie op de tien Nederlanders wel eens online boodschappen. In 2018 steeg het marktaandeel online van 2,9 naar 3,6 procent van de totale supermarktomzet. Dit lijkt beperkt, maar dat is een toename van 30 procent in één jaar. Albert Heijn heeft bijna de helft van de online boodschappenmarkt in handen en is dus ook online de grootste supermarkt. Jumbo volgt met ongeveer 20 procent. De traditionele ketens hebben daarmee een dominante positie.

Colliers ziet wel mogelijke kapers op de kust. Picnic heeft sinds de oprichting in 2015 een marktaandeel opgebouwd vergelijkbaar met Jumbo en is volgens GfK in sommige steden inmiddels marktleider. Daarnaast zijn er de groeiende bezorgdiensten van kant-en-klaarmaaltijden, zoals Takeaway.com, en leveranciers van maaltijdboxen, zoals HelloFresh en Marley Spoon. Minder voor de hand liggend, maar uiteindelijk concurreren ook zij met de supermarkt om het ‘maagaandeel’ van de consument. Die kiest steeds vaker voor gemak en snelheid, zelfs als dit duurder is. Volgens het FSIN hebben beide markten gezamenlijk een omzet van 1,7 miljard euro.

Supermarkten weten deze concurrentieslag goed te pareren. Het aandeel ‘vers’ krijgt steeds meer plek in de schappen, omdat een stijgend aantal consumenten de supermarkt als koelkast gebruikt. Ook kiezen steeds meer winkels voor een gefocuste bediening: kleine to-go winkels voor snelheid, middelgrote supermarkten die dichtbij zijn en een breed assortiment hebben voor gemak, en XXL supermarkten voor beleving.

Ook proberen supermarkten een aandeel te veroveren in andere submarkten. Zo kun je in sommige supermarkten tegenwoordig maaltijdboxen kopen. Vaak tegen scherpere tarieven dan de huidige leveranciers. Albert Heijn experimenteert nu met een variant waarin chefkoks maaltijden bereiden die vervolgens worden bezorgd. Ook testen sommige supermarkten een samenwerking met branchevreemde bedrijven, zoals de pilot van Albert Heijn en HEMA waar mensen in één winkel producten van beide ketens kunnen kopen.

In regio’s waar het aantal inwoners daalt of gelijk blijft, valt wel een negatief effect te verwachten. Minder monden en meer online bestedingen, zorgen daar voor minder behoefte aan supermarktmeters. In groeiregio’s ontstaat juist ruimte voor meer supermarkten.

Foto Jumbo